Aikido – co to jest? Na czym polega ta technika walki?

Aiki to to sztuka walki, która wywodzi się z Japonii. Opracował ją szacowny mistrz Morihei Ueshiba, który wykorzystał swoje doświadczenia związane z kilkoma innymi typami walki, między innymi za pomocą włóczni yari czy też krótkiego kija. Duży wpływ na sztukę Ueshiby miała też walka japońskim mieczem kata.

Ta japońska sztuka walki była rozwijana przez Morihei Ueshibę przez większą część jego życia. W latach 20. oraz 30. XX wieku mistrz nauczał jej wówczas pod nazwą sztuki walki aiki a następnie jako drogę walki aiki. Dopiero w 1944 roku mistrz po raz pierwszy użył nazwy aikido.

Czym jest aikido? Otóż aikido to japońska sztuka walki, ale i samoobrony. Sztuka walki, której korzenie sięgają tradycyjnego pola bitwy, choć jej zasady zostały sformułowane na przełomie XIX i XX wieku. W związku z tym aikido jest jedną ze stosunkowo młodych technik walki. 

Aikido zawiera elementy ćwiczeń fizycznych, ale łączy je również z pracą umysłu. Taki trening wymaga więc pracy zarówno nad ciałem, jak i duchem. Aikido polega na wykonywaniu różnego rodzaju uników, dźwigni, rzutów czy przepuszczeń a podstawą tej sztuki walki jest wykorzystywanie siły rywala przeciwko niemu samemu. Aikido stawia duży nacisk na unikanie ataków oraz obronę, a nie atakowanie przeciwnika. Z tego też powodu często nazywane jest sztuką wojenną bez walki. 

Już w nazwie tej sztuki walki zawarta jest jej filozofia. Co oznacza "aikido"?

– Ai – to harmonia i miłość, ale też koordynacja i integracja;

– ki – to energia i siła wewnętrzna;

– do – sposób i droga do doskonalenia.

Połączenie tych słów można więc interpretować jako drogę do uzyskania harmonii zarówno ciała, jak i umysłu.

Praktyka aikido obejmuje różnego rodzaju techniki, których celem jest zmiana kierunku ataku lub jego zneutralizowanie bądź też kontrola atakującego. W aikido wykorzystuje się działania oparte na zasadzie ruchu i energii. Wiele ćwiczeń w tej praktyce opartych jest na ruchu kołowym lub po łuku. Ta sztuka walki wyróżnia się płynnością, dużą precyzją i skutecznością ruchu. Dzięki temu mistrzowie reprezentujący najwyższy poziom są w stanie poradzić sobie nawet kilkoma przeciwnikami obezwładniając ich, pozbawiając równowagi i przewagi.

Podstawą aikido jest więc harmonizacja bez użycia siły fizycznej. W technikach tej sztuki walki wykorzystuje się własną moc, ale również siłę wroga. Dzięki temu każda osoba trenująca ten sport, a więc niezależnie od tego czy jest to dziecko, kobieta czy mężczyzna, może nauczyć się skutecznie obezwładniać przeciwnika, niezależnie od tego, ile siły posiada.

Technika aikido może być porównana do walki niewidzialnym mieczem ze względu na to, że podczas tworzenia zasad tego sportu mistrz Ueshiba wykorzystywał właśnie elementy znane ze sztuki walki kataną, czyli japońskim mieczem oburęcznym, w którym ostrze występuje tylko z jednej strony. Dlatego też niektóre szkoły aikido nawet do dzisiaj oferują naukę walki z mieczem, kijem lub nożem.

Aikido to sztuka, która nastawiona jest na samoobronę. Technik aikido uważanych za podstawowe jest około 150. Z kolei kombinacji powiązanych ze sobą uderzeń, bloków czy rzutów jest ponad 2000. Ze względu na to, że na kształt współczesnego aikido miało wpływ wiele różnych sztuk walki, które wzajemnie się uzupełniały i stale przekształcały, właściwy kształt aikido powstał dopiero około 1944 roku. Mimo to jednak początków tego sportu można doszukiwać się już w pradawnej historii Japonii.

Technika aikido wykorzystuje elementy takie jak:

– atak – obejmuje on szereg różnych uderzeń i chwytów wśród których najbardziej znane to pionowe cięcie w głowę, uderzenie w brzuch czy uchwyt jedną ręką za przedramię bądź też ramię lub kołnierz. Szybkość ataku zazwyczaj uzależniona jest od stopnia zaawansowane osoby wykonującej takie ruchy;

– obrona – wszelkie techniki aikido w dużej mierze opierają się właśnie na obronie, a więc wytrąceniu atakującego z równowagi i dźwigniach na stawy. W zależności od konkretnej sytuacji techniki te mogą być wykonywane jako rzuty bądź też kończyć się trzymaniem. Wśród najpopularniejszych technik obronnych w aikido wymienia się wejście w stronę brzucha oraz pleców, obrót i uderzenie. Rozróżnia się ruchy wykonywane w pozycji niskiej, czyli suwari waza oraz w pozycji wysokiej, czyli tachi waza.

Aikido może obejmować również trening z bronią. Zalicza się do nich krótki kij, drewniany miecz bokkenem oraz nóż tanto.

Twórca aikido opracował ten styl walki w celu samodoskonalenia ciała i ducha a nie rywalizacji. Dlatego już założyciel Morihei Ueshiba nie zezwalał na współzawodnictwo na treningach. Uważał on bowiem, że rywalizacja nie wpłynie pozytywnie na jego uczniów, a część technik jest zbyt niebezpieczna. Obecnie większość stylów aikido kontynuuje założenia wielkiego mistrza i w związku z tym nie są prowadzone turnieje w aikido. Jest jednak pewien wyjątek. Styl Shodokan aikido określany też jako “Tomiki aikido” organizuje zawody. Mimo oporu wielkiego mistrza włączył on współzawodnictwo do swojej tradycji. Ogólnie jednak techniki aikido nie mają charakteru rywalizacji, a ich pierwotnym celem była samoobrona.