Co to jest pressing w piłce nożnej? Na czym polega?

Pressing to zespołowa strategia obrony, w której aktywni muszą być zarówno piłkarze operujący blisko jak i daleko piłki. Trenerzy stawiający na pressing mogą oczekiwać dynamicznej walki ich podopiecznych, ponieważ pressing ma na celu jak najszybsze odebranie piłki i to możliwie jak najdalej od własnej bramki. W pressingu cały zespół przesuwa się w kierunku futbolówki, próbując stworzyć przewagę liczebną obrońców wokół rywala, który znajduje się w posiadaniu piłki.

Wyróżniamy trzy rodzaje pressingu:

1. pressing niski,

2. pressing średni,

3. pressing wysoki.

Aby odpowiednio zwizualizować sobie poszczególne typy gry w pressingu, warto podzielić boisko na tercje, czyli trzy części. Choć oczywiście ten podział nie będzie funkcjonował sztywno, co do metra, to pozwoli on łatwiej zrozumieć różnice pomiędzy każdym z rodzajów pressowania.

Pierwsza tercja znajduje się pomiędzy końcową linią boiska umiejscowioną przy bramce, której strzeże nasz golkiper. To tak zwana tercja obronna. Druga, zwana środkiem pola, umieszczona jest od zakończenia pierwszej tercji, i w identycznej odległości od środka pola aż na połowie przeciwnika. Trzecia tercja, zwana tercją ataku ma z kolei taką samą powierzchnię jak tercja obronna, kończy się jednak linią końcową położoną przy bramce, na którą przychodzi atakować naszemu zespołowi. Warto jednak wciąż mieć na uwadze fakt, że powyższy podział jest umowny i będzie się różnił w zależności od taktyki przyjętej przez zespół, a dodatkowo może być modyfikowany w trakcie gry.

Jeśli trener stawia na niski pressing, to drużyna operuje przede wszystkim w pierwszej tercji boiska, a wszyscy lub większość zawodników gra na własnej połowie, przed linią piłki, nastawiając się na grę z kontry w przypadku odbioru futbolówki. Zdaniem ekspertów niski pressing to stosunkowo bezpieczna i z pewnością najefektywniejsza forma obrony. 

Gwarantuje ona dobre zabezpieczenie terenu przed własną bramką, a ze względu na małe odległości między zawodnikami, piłkarzom łatwiej podwajać naciski na zawodników drużyny przeciwnej, którzy akurat są przy piłce. Dodatkowo niski pressing wymusza na przeciwnikach częste strzały rozpaczy z dystansu. Owszem, daje to im szansę na widowiskowe gole. Te jednak zdarzają się stosunkowo rzadko i częściej piłka ląduje w rękach golkipera albo wysoko w trybunach. 

Wśród wad zastosowania niskiego pressingu wymienić z pewnością możemy to, że dla postronnego widza jest mało atrakcyjny. Dodajmy, że tak jak obrońcy właściwie są na swoim miejscu przypisanym przez szkoleniowca, tak napastnicy będą rozliczani z goli, a głęboki powrót do defensywy bardzo utrudnia im wywiązanie się ze swojej części projektu. Niski pressing powoduje bowiem, że droga do bramki przeciwnika znacznie się wydłuża i trudno liczyć na wiele błyskawicznych kontrataków.  

W tym rodzaju pressingu gracze drużyny broniącej zaczynają przeszkadzać i stwarzają presję zawodnikom rywali w drugiej tercji. Rozciągają się po większej powierzchni boiska stosując dwa możliwe rozwiązania – spychając rywali do linii bocznej, gdzie następuje podwojenie, a czasem potrojenie przewagi lub utrudniając grę krótkimi dokładnymi podaniami, wymuszając dalekie zagrania, które najczęściej padają łupem środkowych obrońców lub golkipera. 

Wśród zalet tego systemu wymienić możemy elastyczność ustawienia. Średni pressing zawiera w sobie zarówno zalety, jak i wady pressingu niskiego i wysokiego. To czy jest skuteczny zależy od koncepcji trenera, jednak dobrze zorganizowany szkoleniowiec, mający przygotowane kilka schematów rozwiązań, jest w stanie kilkoma poleceniami i korektami sprawić, że jego zespół płynnie będzie przechodził między tymi dwoma skrajnymi systemami. 

Wśród minusów jest przede wszystkim większa ilość czasu, jaką ma przeciwnik na organizację swojej gry, ponieważ odległość między liniami nie jest tak krótka jak w agresywnym pressingu. Dodajmy też, że średni pressing, to zdecydowanie najpopularniejsze rozwiązanie w grze obronnej w meczach, w których obie drużyny stoją na podobnym poziomie. Trudniej jest więc zatrzymać przeciwników, kiedy ci mają przygotowanych najwięcej wariantów na grę w takim ustawieniu. 

To zdecydowanie najbardziej ofensywna forma prowadzenia gry. Drużyna broniąca ustawiona jest na drugiej tercji, ale znaczna jej część naciska na rywala już w trzeciej, bezpośrednio przed polem karnym rywala. Najważniejszym celem zawodników grających w obronie (choć w tym przypadku najczęściej napastników czy ofensywnych pomocników), jest zmuszenie przeciwnika do niekontrolowanego wybicia piłki na aut lub do przodu – pod nogi naszych obrońców albo wyekspediowanie futbolówki poza linię boczną lub końcową. 

Wśród zalet wymienić należy z pewnością fakt, że jeśli uda się przejąć piłkę, zespół jest już bardzo blisko bramki przeciwnika, a jego obrona ma bardzo mało czasu na reakcję, przez co jednym lub dwoma podaniami można przygotować bardzo dobrą okazję strzelecką. Przeciwnik znajduje się pod ciągłym naciskiem naszych graczy, przez co łatwiej o popełnienie przez niego niewymuszonych błędów. Wreszcie stosując wysoki pressing, utrzymujemy piłkę z dala od własnej bramki, co będzie przydatne szczególnie wtedy, gdy musimy radzić sobie na przykład z rezerwowym bramkarzem, który nie ma tak dużego ogrania jak podstawowy, który z jakichś przyczyn nie mógł wystąpić w meczu. 

Wysoki pressing ma jednak także swoje wady. Jedną z nich jest przede wszystkim brak czasu na odpoczynek, bo aby cała praca przyniosła wymierne korzyści, to przechwycie piłki od razu trzeba atakować. Gra na dużej intensywności, oznacza brak taryfy ulgowej dla graczy o słabej kondycji. Dodajmy do tego, że tak ryzykowna formuła ustawienia wymusza na zespole stosującym ją, konieczność ciągłej koncentracji w każdym elemencie boiskowego rzemiosła. Duże przestrzenie pomiędzy graczami sprawiają też, że lepiej wyszkoleni technicznie zawodnicy z łatwością je wykorzystają i wbiegając w nie, będą mogli obsłużyć kolegów z drużyny wybornym podaniem. 

Pressing w piłce nożnej to nie tylko strategia, ale prawdziwa sztuka, która wymaga zgrania, determinacji i wysokiego tempa gry. To nie tylko atakowanie przeciwnika, ale również kontrolowanie przestrzeni i narzucanie własnego tempa meczu. Wprowadzenie tej taktyki na boisko może być kluczowym elementem sukcesu dla każdej drużyny.