osoba nurkująca w stroju i płetwach nurkowych

Freediving - nurkowanie na bezdechu - czym jest?

Na czym polega freediving? Jaki jest ustanowiony rekord świata w nurkowaniu swobodnym? Kim są nurkowie rekordziści? Jaki sprzęt posiada freediver?

Nurkowanie na bezdechu to sport niezwykle emocjonujący. Nic dziwnego, że wielki reżyser Luc Besson poświęcił mu jeden ze swoich filmów. "Wielki Błękit" to wspaniałe dzieło kinematografii, które pozwala nieco zapoznać się z freedivingiem. Pokazuje piękno tej dyscypliny i zagrożenia z jakimi się wiąże. Zaprasza widza do niesamowitego, podwodnego świata, który dla większości ludzi jest niedostępny. Jeśli interesujesz się zagadnieniami związanymi z freedivingiem i chcesz pogłębić swoją wiedzę w tym temacie, zapraszamy do zapoznania się z naszym poradnikiem. Dowiesz się z niego między innymi:

na czym polega nurkowanie swobodne,
jak wygląda proces wstrzymywania oddechu,
czym jest blackout,
kto może nurkować,
jaki sprzęt do freedivingu jest niezbędny,
jak rozpocząć naukę nurkowania na wstrzymanym oddechu,
jakie są rekordy świata w najpopularniejszych dyscyplinach związanych z freedivingiem.

Freediving - co oznacza ten termin i czym jest ta dyscyplina sportowa

Wyraz "free" w języku angielskim oznacza "wolny", "diving" natomiast to po polsku po prostu "nurkowanie". Freediving jest więc nurkowaniem wolnym, czyli takim, które odbywa się bez sprzętu umożliwiającego oddychanie pod wodą. W naszym języku świetnym określeniem tego sportu jest termin taki jak nurkowanie swobodne. Idealnie, bo prosto i zrozumiale, określa to, czym tak właściwie jest freediving. Bez względu na to czy nazywany jest nurkowaniem na bezdechu czy nurkowaniem bezdechowym, swobodnym albo na wstrzymanym oddechu, sport ten jest doskonałym sposobem na rozwój fizyczny i psychiczny a także emocjonalny człowieka. To sprawdzian dla ciała, umysłu i ducha. To aktywność, która pozwala na wzmocnienie wydolności organizmu, poprawę kondycji układu oddechowego, podniesienie umiejętności koncentracji i rewelacyjny sposób na naukę radzenia sobie w sytuacjach stresujących. Nic więc dziwnego, że z roku na rok liczba miłośników freedivingu rośnie.

mężczyzna nurkujący w stroju i płetwach do freedivingu

Bezdech - na czym polega nurkowanie na wstrzymanym oddechu

Praca układu oddechowego na głębokości ulega licznym zmianom. Dzieje się tak za sprawą ciśnienia, które zmienia się wraz z głębokością. Freediverzy muszą cechować się świetną wydolnością oddechową. W nurkowaniu swobodnym niezwykle istotna jest bowiem pojemność płuc, dlatego zanim zaczniesz swoją przygodę z tym sportem, zadbaj o ogólną kondycję swojego organizmu. Proces zatrzymywania oddechu można podzielić na dwie fazy. W pierwszej nurek nie odczuwa żadnych trudności, które wynikają z pływania na wstrzymanym oddechu. W języku angielskim znana jest pod hasłem "easy going phase". Faza druga, jak nietrudno się domyślić, wiąże się z pewnymi niedogodnościami, które powodują dyskomfort spowodowanym brakiem możliwości złapania oddechu. Międzynarodowym określeniem tej fazy jest pojęcie takie jak "struggle phase". Podczas tej fazy, freediver musi zmagać się ze skurczami przepony oraz z licznymi ograniczeniami psychicznymi. Poza umiejętnościami panowania nad własnym ciałem, niezwykle istotne są także umiejętności opanowania trudnych emocji związanych z brakiem możliwości napełnienia płuc powietrzem.

Blackout - czym jest i jakie są jego przyczyny

Blackoutem nazywa się utratę przytomności, która w tym sporcie wynika ze zbyt długiego czasu wstrzymywania oddechu. W takim przypadku praca centralnego układu nerwowego zostaje wstrzymana, ponieważ poziom tlenu w organizmie jest zbyt niski, aby mógł on funkcjonować w sposób poprawny. Jest to dość powszechny problem wśród nurków pływających bez sprzętu. Mroczki płytkiej wody, bo tak nazywany jest ten problem w naszym języku ojczystym, pojawiają się podczas wynurzania z dużej głębokości, gdy ciśnienie parcjalne tlenu jest tak niskie, że doprowadza do niedotlenienia organizmu. To niedotlenienie kończy się wspomnianą wyżej utratą przytomności. Blackout wygląda bardzo niepokojąco i nie jest niczym przyjemnym, jednak jest to naprawdę powszechny problem miłośników freedivingu. Z tego powodu warto wiedzieć, jak radzić sobie z nieprzytomnym freediverem. I dlatego dobrym pomysłem jest udział w szkoleniu freedivingowym, o którym opowiemy w dalszej części poradnika.

Wymagania

Teoretycznie freediving jest sportem, w którym uczestniczyć może każda chętna osoba. Jak wspomnieliśmy wyżej, w tej dyscyplinie niezwykle ważna jest pojemność płuc, dlatego nie wszyscy mogą liczyć na osiąganie dużych głębokości. Zanurzać się pod wodę bez sprzętu może jednak każdy, kto nie ma do tego przeciwskazań medycznych.

kobieta nurkująca w masce do freedivingu

Sprzęt - w co musi się zaopatrzyć freediver

Nurkowanie bezdechowe to sport, do którego nie potrzeba zbyt dużo sprzętu. Wystarczy w zasadzie tylko tak zwane ABC (maska, rurka i płetwy) oraz kombinezon nurkowy i pas balastowy. Czym charakteryzują i do czego służą poszczególne elementy wyposażenia? O tym przeczytasz poniżej:

Maska do freedivingu ma za zadanie chronić oczy i zapewniać nurkowi widoczność pod wodą. Różni się nieco od maski do scuba divingu. Wyglądem przypomina okulary z gumowym otokiem, który przykrywa nos. Dzięki takiej konstrukcji, wyrównywany jest nacisk na okolice oczu, który wiąże się z wysokością ciśnienia na danej głębokości;

Fajka do freedivingu to w zasadzie akcesorium dodatkowe. Nie stosuje się go bowiem podczas samego zejścia pod wodę. Służy do ćwiczeń oddechowych na jej powierzchni;

Płetwy do freedivingu to jeden z najważniejszych elementów wyposażenia nurka. Dobre płetwy pozwalają na osiąganie większych głębokości przy niższym zużyciu energii. Te do nurkowania są długie i twarde;

Kombinezon freedivera to jego gwarancja komfortu termicznego. Dostępny jest w wersji mokrej, która przepuszcza wilgoć i suchej, która tego nie robi. Ta pierwsza jest zdecydowanie bardziej popularna. Tej drugiej używa się w zasadzie tylko w niskich temperaturach;

Pas balastowy to pasek, na którym umieszczone są ołowiane obciążniki. Pozwalają one zwalczać naturalną wyporność człowieka i kombinezonu.

Nauka - jak rozpocząć swoją przygodę z nurkowaniem

Pływanie kilka metrów pod powierzchnią wody nie wymaga ukończenia specjalnego kursu. Jeśli jednak myślisz o freedivingu poważnie, powinieneś/powinnaś zainteresować się profesjonalnym szkoleniem. Podstawy tego sportu warto opanować najpierw w teorii, a następnie podczas ćwiczeń na pływalni. Pomogą Ci w tym organizacje takie jak:

Association Internationale Pour Le Developpement De L'apnee, czyli najważniejsze stowarzyszenie freediverów AIDA,

Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques, czyli znana między innymi z nauki scuba divingu organizacja CMAS,

Professional Association of Diving Instructors, czyli niezwykle popularne stowarzyszenie instruktorów nurkowania PADI,

Scuba Schools International, czyli szkoląca różnego rodzaju nurków organizacja SSI.

AIDA - rekordy świata w najbardziej popularnych dyscyplinach nurkowych

Nurkowanie na bezdechu to sport, który oficjalnie nadzoruje wspomniana wyżej organizacja AIDA (w języku angielskim znana jako Apnea Development Association). To właśnie ona zajmuje się organizacją zawodów freedivingowych. To ona wyznacza zasady konkretnych kategorii i to ona prowadzi rankingi najlepszych nurków. AIDA odpowiada za różnego typu dyscyplin freedivingu, z czego część stanowią dyscypliny głębinowe na wodach otwartych, a część odbywa się w basenie o długości od 25 do 50 metrów i minimalnej głębokości 90 centymetrów. Wśród konkurencji basenowych wyróżnić można:

statykę (STA - Static Apnea), czyli konkurencję polegającą na jak najdłuższym wstrzymaniu oddechu w pozycji leżącej z głową pod wodą. Mistrzem w tej dziedzinie jest Stéphan Mifsud z czasem 11 minut i 35 sekund, mistrzynią natomiast Natalya Molchanova z czasem 9 minut i 2 sekund;

dynamikę w płetwach (DYN - Dynamic Apnea With Fins), czyli dyscyplinę polegającą na tym, że nurek musi przepłynąć jak najdłuższy dystans pod wodą korzystając z płetw. Freediver korzystając z płetw lub monopłetwy wykonując równoległe ruchy nóg, zgodnie z zasadami AIDA pokonuje jak najdłuższą odległość pod powierzchnią wody. Ruchy nóg jak w delfinie pozwalają na ustanowienie rekordów świata takich jak: 300 metrów, które ustanowił Polak Mateusz Malina i Grek Giorgos Panagiotakis a także 207 metrów, które ustanowiła Polka Magdalena Solich-Talanda;

dynamikę w płetwach podwójnych (DYN Bifins - Dynamic Apnea With Bifins), czyli konkurencję, która polega na tym, że zawodnik ma za zadanie przepłynąć jak najdłuższy dystans w płetwach podwójnych. Freediver wykonuje nogami ruchy nożycowe, czyli naprzemienne. Mistrz świata w tej dziedzinie (niepokonany rekordzista) to Boris Milošić z wynikiem 234 metrów, mistrzyni świata (rekordzistka) natomiast to Mirela Kardasevic z 208 metrami;

dynamikę bez płetw (DNF - Dynamic Apnea Without Fins), czyli dyscyplinę, która polega na pokonaniu jak najdłuższego dystansu pod wodą o własnych siłach bez użycia płetw. W tym przypadku rekordzista świata Mateusz Malina przepłynął aż 244 metry, a rekordzistka Magdalena Solich-Talanda aż 1919 metrów.

mężczyzna nurkujący w  kombinezonie nurkowym

Konkurencje głębokościowe z kolei to:

Stały balast bez płetw (CNF - Constant Weight Apnea Without Fins), czyli nurkowanie bez płetw, w którym nurek zanurza się i wynurza o własnych siłach, z tym samym obciążeniem. Rekordzistą jest tu William Trubridge z dystansem 102 metrów, rekordzistką natomiast Sayuri Kinoshita z dystansem 72 metrów;

Stały balast w płetwach (CWT - Constant Weight Apnea With Fins), czyli dyscyplina zbliżona do dynamiki w płetwach, z dodatkowym balastem, służącym do zanurkowania. Mistrzostwa świata AIDA pozwoliły wyłonić tu rekordzistę Aleksjeja Mołczanowa z wynikiem 129 metrów i rekordzistkę Alessię Zecchini z wynikiem 104 metry;

Stały balast w płetwach podwójnych (CWT Bifins - Constant Weight Apnea with Bifins), czyli kategoria zbliżona do dynamiki w płetwach podwójnych z tym, że freediver zanurza się z dodatkowym balastem. Rekord należy do Arnauda Jeralda (123 metry) i Alessi Zecchini (109 metrów);

Free immersion (FIM - Free Immersion Apnea), czyli zanurzanie się i wynurzanie bez płetw. Nurek podciąga się rękoma po linie zarówno w jedną jak i w drugą stronę. W otwartym akwenie rekordzistą jest William Trubridge (124 metry) a rekordzistką Jeanine Grasmeijer (91 metrów);

Zmienny balast (VWT - Variable Weight Apnea),czyli zanurzenie się z balastem i wynurzenie bez niego. Rekord ustanowił Stavros Kastrinakis (146 metrów) i Nanja Van Den Broek (130 metrów);

No limits (NLT - No-Limits Apnea), w której zawodnik zanurza się z dodatkowym balastem na konstrukcji o nazwie winda. Wynurzenie następuje przez użycie dmuchanej kamizelki lub balonu z powietrzem. Rekord należy tu do Herberta Nitschego (214 metrów) i Tanyi Streeter (160 metrów).

Przeczytaj także

mężczyzna nurkujący z butlą w masce i stroju do nurkowania

Nurkowanie rekreacyjne - czy musisz zrobić kurs nurkowy?

Nurkowanie rekreacyjne to ciekawa przygoda i hobby. Czy musisz zrobić kurs nurkowy? Czy potrzebujesz sprzętu do nurkowania?

chłopiec zakładający dziewczynce maskę do snorkelinguu

Nurkowanie powierzchniowe - czym jest? Jak nurkować w masce snorkeling

Snorkeling to nurkowanie, od którego warto zacząć przygodę z podwodnym światem. Jak uprawiać snorkeling? Jaki sprzęt nurkowy musisz mieć?

mężczyźni w strojach i maskach do nurkowania

Technika nurkowania - podstawowe umiejętności nurka

Robisz kurs nurkowania? Chcesz zacząć nurkować? Sprawdź, jaka powinna być technika nurkowania, aby bezpiecznie podziwiać podwodny świat.

mężczyzna nurkujący w pletwach i stroju do nurkowania

Czy nurkowanie jest niebezpieczne? Teoria i praktyka

Nurkowanie to sport, który może dostarczyć wielu wrażeń. Czy wraz z głębokością nurkowania rośnie niebezpieczeństwo? Nurkowanie jest bezpieczne?