Czym jest gegenpressing w futbolu?

Z biegiem lat piłka nożna stawała się coraz bardziej dynamiczną grą. Nasi dziadkowie mogą pamiętać ten sport jako zauważalnie wolniejszy. Dziś jednak aspekty taktyczne odgrywają większe znaczenie niż dawniej, a aktywny pressing i agresywne próby odbioru futbolówki są często spotykane.

Dziś przyjmuje się, że ostateczny kształt gegenpressingu pokazała Borussia Dortmund, gdy była prowadzona przez Jürgena Kloppa. Niemiecki trener bazował na skutecznej tiki-tace, którą na wyżyny wprowadził Pep Guardiola podczas swojego pobytu w Barcelonie. W przypadku obu taktyk założenie było dość proste. Im dłużej rywal będzie bez piłki, tym ciężej przyjdzie mu zdobycie bramki.

Gegenpress nie jest więc defensywnym stylem gry, natomiast sprawia, że przeciwnikom ciężej jest podejmować akcje ofensywne. Szczegóły tej taktyki opisał między innymi Michael Cox w swojej książce. Autor uchodzi za eksperta od boiskowych strategii, ponieważ wcześniej zajmował się analizowaniem Premier League.

Gdy po zakończeniu Euro 1992 w Szwecji ogłoszono, że od teraz bramkarze nie będą już mogli łapać piłki w ręce, jeśli otrzymali podanie od partnera, wiele osób przypuszczało, że nadchodzi pewna rewolucja. Tak rzeczywiście się stało, ponieważ trenerzy zaczęli zastanawiać się nad tym, jak zdominować w pełni swojego przeciwnika.

Skupmy się na chwilę na postaci Johana Cryuffa. Ten holenderski piłkarz zrewolucjonizował jako trener świat piłki nożnej. Opracował styl, który pokochali kibice na całym świecie. Choć na początku prowadził Ajax Amsterdam w Holandii, to jednak najgłośniej zrobiło się o nim, gdy przejął FC Barcelonę.

To w niej oszlifował zasady futbolu totalnego. Taktyka opierała się na pasywnej obronie, szybkim odbiorze piłki i graniu w taki sposób, aby jak najdłużej mieć futbolówkę przy nodze. Każdy zawodnik musiał być na boisku elastyczny, aby umieć dostosować się do przeciwnika. Oznaczało to częstą wymienność pozycji, a także potrzebę posiadania wysokich umiejętności technicznych.

Eksperci twierdzili, że Cryuff wprowadził do piłki nożnej filozofię piłkarskiej doskonałości. W latach 90. było to coś do tej pory niespotykanego. Holender stał się inspiracją dla innych trenerów, między innymi dla Pepa Guardioli, który nieco ponad dekadę później również zdominował ligę hiszpańską.

Jak już wcześniej było wspomniane za twórcę tiki-taki uznaje się Pepa Guardiolę. Hołdował on zasadzie możliwie jak najdłuższego posiadania piłki. Wysoki pressing i różnorodne koncepcje taktyczne sprawiły, że gra jego FC Barcelony po dziś dzień uchodzi za jeden z przykładów futbolu w najpiękniejszym wydaniu.

Gegenpressing jest rozwinięciem tej koncepcji. Za sprawą Jurgena Kloppa taktyka bazująca na jak najszybszym odzyskaniu piłki po jej stracie została wzniesiona na jeszcze wyższy poziom. Niemiecki szkoleniowiec nie ukrywał, że ten sport jest dla niego jak muzyka, a on chce grać szalonego rock'n'rolla. W XXI wieku rodził się nowoczesny europejski futbol, który bazował na niuansach i drobnych detalach. 

Na przestrzeni ostatnich lat pojawiło się kilka drużyn, które można przypisać do tej taktyki piłkarskiej. Aktualnie oglądaniem tego stylu gry mogą najbardziej cieszyć oko Anglicy. Co ciekawe, nadal za sprawą tych samych trenerów. Pep Guardiola od lat związany jest z Manchesterem City, zaś Jurgen Klopp objął Liverpool blisko dekadę temu.

Inne drużyny również próbują wdrażać ten styl u siebie. Niestety, z różnym skutkiem. Przede wszystkim strefowe krycie przeciwnika sprawia, że popełnienie choćby drobnego błędu daje rywalowi wiele miejsca na boisku. Dlatego na taką taktykę decydują się zazwyczaj jedynie topowe kluby, które mogą pozwolić sobie na sprowadzenie odpowiednich piłkarzy do takiej gry.

Gegenpressing to niewątpliwie przyjemny do oglądania styl, który wymaga jednak od piłkarzy pełnego zaangażowania. W dodatku z biegiem lat niektórym trenerom udało się znaleźć na niego skuteczną odpowiedź. Liga Mistrzów pokazuje natomiast, że ta taktyka nadal może prowadzić do upragnionego zwycięstwa.