Gra w palanta – historia, zasady gry i sprzęt. Poznaj tę grę!

W dzisiejszych czasach nazwa „palant” rzadko kiedy oznacza pozytywny stosunek, a już najmniej kojarzy się z do jeszcze niedawna całkiem powszechną grą. Palant to zespołowa gra ruchowa, w której potrzebne są piłka, drewniany kij do baseballa, a najlepiej do palanta, boisko o odpowiednich wymiarach (które często można zwyczajnie narysować kredą na betonie, dlatego też przed kilkunastoma laty w palanta chętnie grały całe grupy dzieciaków), a przede wszystkim szybkość, zwinność i spostrzegawczość.

Ta celnościowa zabawa to świetny sposób na spędzenie aktywnie czasu na świeżym powietrzu z rodziną czy przyjaciółmi. Oferuje nie tylko odpowiednią dawkę ruchu, poprawę kondycji czy koordynacji, ale przede wszystkim świetną, pełną emocji zabawę. Warto odświeżyć nieco zasady tej gry, by już niedługo spróbować ponownie swoich sił i oddać się tej przyjemnej grze z najbliższymi.

Historia palanta sięga czasów średniowiecznych – to prawdopodobnie wówczas narodziła się koncepcja tego sportu jako ludowych zabaw. W Polsce palant pojawił się za czasów króla Zygmunta III Wazy. Rozwijał się nie tylko na terytorium naszego kraju, choć w innych państwach przyjmował inną nazwę i nieco inne zasady. Jego nazwa, którą znamy do dziś, pochodzi z języka włoskiego „pallante”, czyli „grający piłką”. 

Ciekawostką jest, że niektóre źródła, jak na przykład książka „Boże igrzysko” Normana Daviesa wskazuje, że palant był pierwowzorem sławnej amerykańskiej gry – baseball. To ponoć Polscy emigranci już w XVII wieku przywieźli go do Ameryki.

W XIX i na początku XX wieku palant cieszył się dużą rozpoznawalnością w naszym kraju. Wprowadzono go do szkolnych rozgrywek, a nawet założono Polski Związek Piłki Palantowej i zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polski w tym sporcie. Po latach 80. XX wieku palant zaczął tracić na znaczeniu, a dziś jest już bardzo rzadko uprawianym sportem. Może warto to zmienić?

Zasady palanta są tak naprawdę różne, gdyż modyfikowano je na przestrzeni lat. Różnią się od siebie jednak jedynie niuansami, a podstawowe reguły są w większości przypadków podobne. Jak więc wyglądają zasady palanta – sportu?

1. Zawodnicy – w meczu uczestniczą dwie drużyny, z których każda liczy od 10 do 15 zawodników.
2. Czas gry – to 20 minut x 2 z pięcioma minutami przerwy pomiędzy częściami. Czasami też mecz nie jest rozgrywany na czas, a na liczbę zmian aż do zdobycia ustalonej liczby punktów.
3. Boisko – to zazwyczaj prostokąt o wymiarach 25 metrów na 50 metrów. Jeden krótszy bok to linia gniazda, drugi – linia graniczna. W odległości 20 metrów od linii gniazda znajduje się linia półmetka, inaczej linia środkowa, która dzieli pole na przedpole i pole. Dziesięć metrów od linii granicznej umiejscowiona jest linia mety, zaś w połowie gniazda znajduje się pole podbijania, czyli koło o średnicy 2 metrów.
4. Cel gry – w palancie chodzi o to, by zdobyć więcej punktów (obiegów) niż drużyna przeciwników. 

By przybliżyć nieco bardziej przebieg gry, trzeba przejść do bardziej precyzyjnych zasad rządzących palantem. Na początku następuje losowanie, która drużyna zaczyna. Następnie drużyna, która zaczyna, ustawia się w gnieździe, druga – w polu i na zapolu, a jej zadaniem jest zdobycie gniazda (punkty może zdobywać jedynie drużyna, która się w nim znajduje). Gracze z gniazda wybijają kolejno piłkę kijem z półkola jak najdalej, a przeciwnicy starają się ją przejąć i odrzucić z powrotem za linię gniazda. Gdy wybicie jest prawidłowe, zawodnik wybijający biegnie do mety i z powrotem. Jeśli uda mu się to zrobić, zanim piłka wróci od drużyny przeciwnej, zdobywa punkt.

By zdobyć gniazdo, drużyna znajdująca się w polu musi trafić piłką (czyli „skuć”) biegnącego przeciwnika, zanim ten znajdzie się w bezpiecznym miejscu. Przejęcie gniazda następuje także wtedy, gdy rywalom uda się trzy razy złapać piłkę jednorącz bez jej kontaktu z ziemią (tak zwana „Kampa” lub „Chytek”). By „odkuć” gracza ze swojej drużyny, zawodnicy mogą wbiec w pole, by schwytać piłkę i trafić nią kogoś z drużyny przeciwnej. Gdy się to uda – utrzymują gniazdo, jeśli nie – następuje zamiana stron.

Warto wiedzieć, że wybicie może zostać uznane za nieważne, gdy:

– zawodnik podbijający wypuści kij z ręki,
– sam nie podrzuci sobie piłeczki,
– nie trafi palantem w piłkę.

Gracz, który nie trafił, czeka, aż inny zawodnik jego drużyny uderzy prawidłowo w piłkę. Wówczas biegną obaj równocześnie, jednak zawodnik, który ukończył bieg nie z własnego odbicia, nie zdobywa punktu dla drużyny, a jedynie możliwość dalszego uderzania. O zwycięstwie decyduje liczba zdobytych punktów w określonym czasie.

Gra w palanta może wydawać się na początku skomplikowana, jednak po kilku próbach zasady same wchodzą do głowy. Spróbuj swoich sił w tym sporcie i spędź miło czas ze swoimi najbliższymi.