Historia bilarda - kto wymyślił tę grę i jak ewoluowała ona na przestrzeni lat

Jak wspomnieliśmy wyżej, bilard jest grą wiekową. Nie da się jednoznacznie wskazać daty jego powstania, ponieważ różne źródła podają znacząco odbiegające od siebie informacje. A więc jak jest z tą historią bilarda? Jedni twierdzą, że pierwszą partię bilarda rozegrano we Francji w XV wieku. Inni natomiast pewni są, że była ona rozgrywana już w starożytności. Nawet sam William Szekspir wspominał w jednym ze swoich dzieł o starożytnych korzeniach gry w bilard.

Jak było naprawdę? Tego prawdopodobnie nigdy się nie dowiemy. Jedyne, co mamy to właściwie tylko anegdoty i legendy. Dość liczne źródła twierdzą, że w bilard grywano już na pewno w XIII wieku, jednak gra miała według nich znacznie inny charakter. Rozgrywki odbywały się w ogrodach, a ich celem było wbicie kuli do miejsca pomiędzy dwoma słupkami. Ponoć używano do tego celu zakrzywionych kijów. W XIV wieku, z chęci uniezależnienia się od złej pogody, przeniesiono grę pod dach. Niestety na tej zmianie regularnie cierpiały wspaniale zdobione meble - komody, stoły i witryny, a także imponujące drewniane parkiety. Właśnie ten problem miał, według licznych źródeł, wpłynąć na radykalne zmiany dotyczące sposobu rozgrywania bilarda. Początkowo największą popularnością bilard cieszył się wśród arystokracji i duchowieństwa, co nie powinno jednak wbrew pozorom dziwić. Kto bowiem w XIV wieku mógł sobie pozwolić na elitarną rozrywkę? Jest to oczywiście pytanie retoryczne. Średniowiecze nie było bowiem okresem przychylnym przeciętnym mieszkańcom tego świata.

Panujący w XV wieku Król Francji Ludwik XI dosyć miał wspomnianych wyżej szkód, które kule wyrządzały w jego pałacowych wnętrzach. Zlecił on więc w 1469 roku Henry’emu de Vigne, który był wtedy nadwornym stolarzem, rozwiązanie palącego problemu. Jako, że był on nie tylko niezwykle zdolnym rzemieślnikiem, ale i bardzo pomysłowym człowiekiem, postanowił zaprojektować stół, który szybko zrewolucjonizował znaną dotychczas grę. Stół de Vigne'a miał okazały blat otoczony bandami, na którym można było rozgrywać partie bilarda. Jako, że król polecił nadwornemu stolarzowi po prostu rozwiązać ten problem, ten nie zatrzymał się wykonaniu samego stołu a także specjalnego kija, którym można było uderzać kule. W końcu nie były one już toczone po podłodze, dlatego poprzedni, zakrzywiony kij nie mógł już pełnić swojej funkcji. I tutaj historia bilarda zaczyna wkraczać na bardziej znane nam tory. Aby gra odbywała się w komfortowych warunkach, de Vigne pokrył blat suknem. Obity materiałem mebel został w zadowoleniem zatwierdzony przez samego Ludwika XI. Kule zostały zmniejszone i w ten sposób narodziły się bile. Wraz z upływem czasu gra stawała się coraz bardziej popularna a umiejętność gry w bilard notorycznie dopracowywana.

W XVII wieku bilard znany był pod nazwą "gra królów". Ten termin pada bowiem w źródłach pochodzących z 1666 roku. Były to czasy panowania na francuskim dworze króla Ludwika XIV. Nieco późniejszy termin, billard, w języku francuskim ma wiele różnych znaczeń, dlatego trudno dokładnie określić etymologię tego słowa. Nawiązuje jednak najprawdopodobniej do przyrządów używanych do gry.

Od około 1769 roku, bilard rozwijał się także w Anglii. Apogeum popularności w tamtym okresie gra osiągnęła za panowania króla Jerzego III. W spotkaniach bilardowych brali tam udział nie tylko arystokraci, ale również członkowie pozostałych klas społecznych. Niezwykle powszechne stały się ogólnodostępne sale bilardowe. Poza Anglią i oczywiście ojczyzną bilarda, Francją, podbijał on także dwory w Rosji i Austrii. Na przestrzeni wieków przeżywał prawdziwy rozkwit. W XIX wieku popularny był już zarówno we Francji i Anglii, jak i we wspomnianej Rosji, ale także we Włoszech i w Niemczech. Ponadto rozpowszechniał się także w wielu koloniach francuskich.

Wiek XIX to także okres powstawania licznych akcesoriów bilardowych. Na przykład w 1823 roku wynaleziona została skórzana końcówka, czyli kapka. Przyklejało się ją na koniec kija, aby nie ślizgał się on na bili. Chwilę później J. Carry wymyślił nowe rozwiązanie tego problemu - kredowanie. Ponadto, wiele osób dopracowywało także konstrukcję bil. Z drewnianych przerzucono się na modele wykonane z kości słoniowej, mieszanek glinki, metalu i celuloidu. Obecne bile wytwarzane są natomiast z tworzyw sztucznych wymieszanych z żywicą.

Rozwój gry zahamowany został drastycznie przez I Wojnę Światową. Sale bilardowe masowo przekształcane były w warsztaty do naprawy broni. Po zakończeniu wojny nie zdążono jednak wrócić do tej rozrywki, ponieważ kraj borykał się z problemami powojennych strat. Chwilę później wybuchła II Wojna Światowa, która na następne lata pogrążyła nadzieje ludzi na powrót do normalności.

Długo po zakończeniu II Wojny Światowej w krajach Europy nie było miejsca na tego rodzaju rozrywki, jaką stanowił bilard. Dopiero w XX wieku gra narodziła się na nowo. Powstawały nowe rodzaje stołów bilardowych, bil i kijów. Skutkiem tego było powstawanie różnych odmian gier bilardowych. W latach 50. ubiegłego stulecia trafiły one również pod strzechy mieszkańców Stanów Zjednoczonych, gdzie początkowo podbijały serca studentów a następnie wielu innych grup społecznych i zawodowych.

Jako, że gra w bilard rozwijała się wielu miejscach świata, w zależności od regionu, zaczęła ona przybierać nieco inne formy. Dzięki temu dzisiaj wyróżnić można następujące odmiany tej gry:

- angielski bilard - snooker,

- francuski bilard - karambol,

- amerykańskie gry bilardowe - ósemka, dziewiątka, czternaście plus jeden.

Obecnie bilard jest grą niezwykle popularną, która swoich pasjonatów ma na całym świecie. Profesjonalne rozgrywki przyciągają przed telewizory miliony fanów, a wiele klubów organizuje własne turnieje i ligi. Niezależnie od tego, czy jesteś już profesjonalistą, czy grasz rekreacyjnie - w ofercie sklepów Decathlon znajdziesz niezbędne akcesoria do gry, w tym stoły i kije do bilarda.