Historia jogi – tysiące lat nauki osiągania równowagi duchowej i fizycznej

Słowo joga pochodzi od sanskryckiego słowa yuj, które oznacza łączenie lub jednoczenie. Ten związek nie polega jednak na tym, że łączysz głowę z kolanami, kiedy schylasz się, by dotknąć dłońmi palców u nóg. Chodzi o łączenie i jednoczenie Twojego umysłu z ciałem. Praktykując klasyczną jogę, integrujesz się z otoczeniem, naturą i całym światem. Twoja indywidualna świadomość łączy się ze świadomością uniwersalną.

Hinduski bóg Shiva jest uważany za pierwszego jogina. Uważa się, że rozpowszechnił swoją wiedzę i naukę wśród siedmiu uczonych mężów znanych jako Saptarishi. Oni z kolei rozpowszechniają w siedmiu różnych kierunkach wiedzę o tym, że ludzie mogą ewoluować poza swoje fizyczne ograniczenia. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat, trzeba zrozumieć, jak doszło do rozpoczęcia praktykowania jogi. Historia jogi może pomóc w wyjaśnieniu tej kwestii.

Istnieją spore trudności z dokładnym określeniem daty powstania jogi. Najwcześniejsza wzmianka o słowie „joga” znajduje się w starożytnym tekście indyjskim, Rygwedzie, którego powstanie datuje się około 1500 roku pne. W Atharwawedzie (datowanej na 1200-1000 pne) jest wzmianka o znaczeniu kontroli oddechu. Trudno jest określić dokładne daty, ponieważ na początku Wedy były przekazywane ustnie z pokolenia na pokolenie – to na nich opierały się pierwotne religie hinduskie, z których wyodrębnił się hinduizm. Pisemne zapiski pojawiły się znacznie później.

Jednak nawet wcześniej, w cywilizacji zamieszkującej subkontynent indyjski w dolinie Indusu - Saraswati (datowanej na 2700 p.n.e.), znaleziono kilka pieczęci i skamieniałości, z figurkami postaci w pozycjach jogi sadhana. Sugeruje to, że joga była znana i praktykowana nawet w tych wczesnych stadiach cywilizacji.

W hierarchii wiedzy wedyjskiej występują:

Cztery Wedy — Rygweda, Samweda, Jadżurweda i Atharwaweda.

Cztery upawedy lub pod-wedy - ajurweda, arthaweda, dhanurweda i gandharwaweda.

Sześć upang lub składników – Shiksha, Kalpa, Vyakarana, Nirukta, Chandas i Jyotisha.

Sześć podkomponentów – Nyaya, Vaiseshika, Sankhya, Mimansa, Vedanta i Yoga.

Nauki Mahaviry i Buddy oraz pojawienie się buddyzmu stworzyły wczesne podstawy sadhany jogi. Podczas gdy Mahavira mówił o osiągnięciu zbawienia i wolności poprzez medytację,  Budda mówił o określonych pozycjach i medytacji, dzięki którym można osiągnąć oświecenie.

Bhagawadgita również powstała w tym okresie. Ten tekst jest dialogiem między Kryszną (powszechna świadomość) a księciem Ardżuną (ludzka świadomość). Kryszna wyjaśnia pojęcia Dharmy: 

Karma joga – ścieżka działania lub aktywności

Bhakti joga – ścieżka oddania

Jnana joga – ścieżka dociekań

Raja joga – ścieżka introspekcji

Hatha joga – ścieżka równoważenia warstwy fizycznej, mentalnej i pranicznej w ciele

W Bhagawadgicie Kryszna mówi, że równowaga umysłu jest oznaką jogi. Joga to umiejętność pozostawania w centrum uwagi w niesprzyjających sytuacjach. Tym, co przywraca nas do naszej pierwotnej, radosnej i harmonijnej natury jest joga.

Niektóre wersety Mahabharaty datowane na lata 300 - 200 p.n.e. również wspominają o terminach opisanych przez mędrca Patanjalego, takich jak vichara (subtelna refleksja) i viveka (rozróżnianie). Niektóre z celów jogi są opisane jako oddzielenie jaźni od materii, postrzeganie wszędzie Brahmana, wejście w stan Brahmana i zjednoczenie indywidualnego atmana z uniwersalnym Brahmanem.

Maharishi Patańdżali, uważany za ojca i pierwszego nauczyciela jogi, który usystematyzował praktyki jogi w II wieku p.n.e. Patańdżalemu zawdzięczamy Jogasutry, na które składa się z 195 sutr. Przyczynił się w ten sposób do rozwoju jogi i rozpowszechnienia wiedzy, jaką ma ona do zaoferowania. Ta dyscyplina była nazywana radża jogą. Sformułował jogę Astanga, na którą składały się: yamy, niyamy, asany, pranayama, pratyahara, dharana, dhyan i samadhi.

Elementy Jogasutr Patańdżalego zostały wykorzystane jako część ruchów palców w tańcach nata. Zostały one później włączone do sztuk walki. W tym czasie powstały również komentarze do Jogasutr autorstwa Wedy Wjasy. Wyjaśnił on związek między szkołą filozoficzną jogi a filozofią sankhji, jednym z sześciu systemów filozofii indyjskiej. Joga klasyczna mocno podkreślała znaczenie umysłu.

W tej epoce wielu mędrców i filozofów, takich jak Adi Shankaracharya, przyczyniło się do rozwoju i kontynuacji radżajogi i jnana jogi, przyjmując i rozwijając nauki i techniki jogi. Dzięki jego naukom i rytuałom jogicznym takim jak Jnana Yoga można osiągnąć nirwanę lub wyzwolenie. Ponadto medytacja była również uważana za niezbędną do oczyszczenia umysłu.

Tulsidasa i Purandaradasa również przyczynili się do nauki o jodze. W tym okresie spopularyzowała się najpopularniejsza obecnie forma jogi – hatha joga. Większość asan, które dzisiaj praktykujemy, jest częścią hatha jogi.

W dawnych czasach ludzie prowadzili życie nierozerwalnie związane z naturą. Był to dla nich naturalny stan, w obrębie którego ewoluowali. Istniało zrozumienie symbiotycznej relacji między ciałem a umysłem i tylko ich silne połączenie umożliwia przejście przez wszystkie zakręty życiowe. Kontrola oddechu i ciała są niezbędne, aby to osiągnąć.

Idea wykorzystania jogi do leczenia chorób, poprawy sprawności fizycznej i uwalniania od stresu jest nowoczesnym i bardzo powierzchownym podejściem. Przez wiele wieków joga nie była traktowana jako środek do usuwania chorób. Silny nacisk na higienę i czystość był w niej obecny już w starożytności. Nie dotyczyło to jednak tylko szczotkowania, mycia i ogólnych porannych ablucji. Obejmowało to utrzymywanie jasnego umysłu, a co za tym idzie, także czystego procesu myślowego. W ten sposób można było uzyskać dobre samopoczucie.

Joga polega na pomaganiu człowiekowi w dojściu do pełnego rozkwitu. Umożliwia rozwinąć  potencjał każdej osoby. Aby to osiągnąć, należy zająć się wszystkimi aspektami – aktywnością fizyczną, umysłową, duchową, intelektualną i emocjonalną. Samo leczenie ciała byłoby objawowym podejściem, które ostatecznie doprowadzi do innych problemów, zamiast do uzdrowienia.

Dzisiaj nasza wiedza o jodze jest w dużej mierze ograniczona do asan jogi, która kojarzy nam się głównie z elastycznością i sprawnością fizyczną. Dawniej ludzie siedzieli na podłodze w asanach jogi na co dzień. Dzisiaj potrzeba długiego treningu, aby przejść do dość prostych pozycji jogi. Właściwa postawa i stan medytacji były sposobem na życie, którego pozbawiła nas współczesność. Dlatego elementy jogi są dziś tak popularne.

Asany są niewątpliwie bardzo istotnym krokiem w procesie ogólnego oświecenia. Jednak nie są one wszystkim, co ma do zaoferowania joga. Są niezbędną częścią procesu przygotowawczego, który ma umożliwić ciału wejście w stan medytacji i utrzymanie wyższych poziomów energii.

Joga pomoże Ci uświadomić sobie, że jesteś jednością z otaczającym cię wszechświatem, że Twoje istnienie nie jest oddzielone od otaczającego cię świata. Gdy osiągniesz ten stan świadomości, zostaniesz wyzwolony od cierpień i uzyskasz pełną kontrolę nad swoim ciałem, umysłem, duchem, a nawet swoim przeznaczeniem. Ta ścieżka do samorealizacji i samoświadomości jest prawdziwym celem jogi.

Jeśli jesteś fanem jogi i szukasz akcesoriów do uprawiania tej dyscypliny, sprawdź ofertę sklepu Decathlon. W asortymencie znajdują się maty, odzież do jogi, dodatkowe rekwizyty takie jak klocki, wałki, koce oraz wiele innych ciekawych produktów.