Historia rugby i rozwój dyscypliny

Rugby jest dyscypliną sportową, która wymaga wysokiego poziomu siły fizycznej, wytrzymałości i umiejętności taktycznych. Jest to gra zespołowa, w której dwie drużyny składające się z piętnastu graczy, rywalizują o zdobycie jak największej liczby punktów.

Zasady gry w rugby pod pewnymi względami są zbliżone do footballu amerykańskiego. Podstawowym założeniem jest przenoszenie owalnej piłki za pomocą rąk lub wykonanie podania nogą. Gra polega na zdobyciu jak największej liczby punktów, poprzez umieszczenie piłki na przeciwnym polu punktowym lub celne kopnięcie jej do bramki.

W rugby istnieją dwa podstawowe rodzaje klasyfikacji punktowej – próby i karne. Próba jest warta pięć punktów i jest przyznawana drużynie w sytuacji, gdy zawodnik umieści piłkę na przeciwnym polu punktowym. Po próbie następuje rzut karny, który jest wart dwa punkty. Natomiast jeśli zawodnikowi uda się trafić piłką do bramki, wówczas jego team zdobywa aż trzy punkty.

Warto zaznaczyć, że rugby to sport charakteryzujący się wysoką kulturą gry i szacunkiem dla przeciwnika. Cała rozgrywka opiera się na zasadzie fair play, a agresywność i brutalność są surowo karane przez sędziów. Z tego względu, w wielu krajach uprawianie rugby jako dyscypliny sportowej, jest sposobem na kształtowanie wartości takich jak współpraca, honor czy szacunek.

Popularyzacja gry w rugby postępowała w miarę, jak pierwsi rugbiści zaczęli promować tę dyscyplinę w kraju i poza jego granicami – np. pracując w portach morskich czy w handlu międzynarodowym. Właśnie w ten sposób rugby dotarło do Stanów Zjednoczonych, Kanady czy Australii, gdzie w krótkim czasie stało się bardzo popularne. Takie rozwiązanie było możliwe dzięki kolonialnej potędze Wielkiej Brytanii, od której wówczas było zależnych wiele państw.

W miarę ekspansywnego wzrostu popularności rugby, wśród kibiców i sportowców innych narodowości, powstał konflikt pomiędzy zawodnikami piłki nożnej i rugbistami. Aby temu zaradzić, w 1863 roku został powołany The Football Association – związek piłkarski skupiający przedstawicieli obu dyscyplin. Jednakże nie wszyscy pasjonaci footballu byli zadowoleni z takiego połączenia i w konsekwencji w 1871 roku utworzyli własne stowarzyszenie Rugby Football Union (RFU). Zrzeszeni organizowali mecze pomiędzy sobą.

Od tamtego czasu wiele się zmieniło – gra stale ewoluowała i rozwijała się, nabierając coraz ostrzejszego konturu. Dzięki temu stała się popularna na całym świecie, a jej zasady są dziś powszechnie znane i stosowane w wielu krajach.

Obecnie wyróżnia się trzy główne odmiany rugby:

- rugby union, czyli najpopularniejszą dyscyplinę, w której zespoły są piętnastoosobowe; zarządzany jest przez World Rugby,

- rugby 7 – siedmioosobowy wariant rugby union, który funkcjonuje jaka osobna dyscyplina olimpijska; jego popularność wciąż rośnie, m.in. w Polsce, gdzie tworzone są krajowe reprezentacje męskie i żeńskie,

- rugby league – odmiana rugby, popularna głównie w Australii, Anglii i Walii, w której skład zespołów jest trzynastoosobowy; różni się od rugby union niektórymi zasadami, np. występuje w niej zasada sześciu prób.

Istnieje także wiele mniej znanych odmian tej dyscypliny, na przykład rugby podwodne rozgrywane pod powierzchnią wody w basenie czy rugby na wózkach inwalidzkich – sport paraolimpijski przeznaczony dla osób niepełnosprawnych, uprawiany w 25 państwach. Z kolei rugby 10 jako odmiana rugby union powstało w Malezji i jest dość powszechne w krajach Azji; w tym wariancie drużyny reprezentuje 10 zawodników.

Obecnie popularność rugby wciąż rośnie, choć w wielu krajach wciąż nie stanowi powszechnego sportu. Na przykład w Stanach Zjednoczonych czy Chinach nadal królują tamtejsze tradycyjne dyscypliny, choć zakładane są tam drużyny i niekiedy profesjonalne ligi rugby. W Niemczech kultura sportowa jest skoncentrowana na innych dominujących sportach, niemniej jednak można zaobserwować przejawy rozwoju rugby w tym kraju. Z kolei w Japonii znajduje się czwarta co do wielkości populacja graczy rugby na świecie.

Na całym świecie powstały zorganizowane związki sportowe skupiające zawodników tej dyscypliny. Na przykład w przypadku Rugby Union związki istnieją w ponad 170 państwach i terytoriach zależnych. W Walii, Gruzji, Nowej Zelandii czy Madagaskarze oraz innych mniejszych wyspach i państwach dyscyplina ta jest uznawana za sport narodowy. Z kolei rugby league słynie m.in. w Papui-Nowej Gwinei, Australii i północnej Anglii. W wielu krajach popularność rugby i jego poszczególnych odmian wciąż wzrasta, dzięki promowaniu tej dyscypliny wśród młodych osób oraz zakładaniu i wspieraniu lokalnych zespołów, dlatego liczba drużyn i zawodników stopniowo się zwiększa.