Historia tenisa ziemnego. Czym jest Wielki Szlem?

Trudno uwierzyć, ale pierwsze wzmianki o możliwym prototypie tenisa ziemnego naukowcy znaleźli już w starożytnym Egipcie. Na ścianach świątyń zachowały się malowidła przedstawiające działanie, które przypomina odbijanie piłki (lub podobnego przedmiotu) dłonią. Niektórzy historycy posuwają się nawet dalej w swoich teoriach dotyczących genezy tenisa. Twierdzą, że nazwa tego sportu wywodzi się od starożytnej miejscowości Tennis nad Nilem. Dodatkowe ślady meczów przypominających tenis znajdziemy także w literaturze starożytnej Grecji i Rzymu.

Do Europy tenis trafił w VIII wieku wraz z najazdem Saracenów na południową Francję. Początkowo rozgrywki cieszyły się popularnością wśród mnichów, a następnie były rozgrywane na magnackich dworach. Gra polegała na odbijaniu piłki dłonią, stąd też nazwa tej dyscypliny "Jeu De Paume", co można przetłumaczyć jako "gra dłonią". Stopniowo gra w tenisa ziemnego ewoluowała: drewniane piłki zastępowano skórzanymi, wypełnionymi różnymi materiałami. Zawodnicy zaczęli nosić rękawicę na dłoni, a następnie wprowadzono drewniane rakiety. Około 1500 roku pałeczki zastąpiły rakiety z drewnianą ramą i strunami z baranich jelit.

Początki współczesnego tenisa sięgają koszar wojskowych, gdzie w 1873 roku oficer brytyjskiej armii, Walter Clopton Wingfield, wynalazł grę, która przypominała najbardziej współczesną odmianę tenisa. 

Początki tenisa ziemnego sięgają dworów królewskich, gdzie sale balowe często przekształcano w "korty". Środek pomieszczenia przecinał sznurek, nad którym gracze musieli przebijać piłkę. Związana jest z nim także tragiczna historia dwóch władców. W 1316 roku, po wyczerpującym meczu, zmarł ówczesny król Francji, Ludwik X. Podobnie nieszczęście spotkało króla Karola VIII, który stracił życie na korcie po uderzeniu głową w futrynę drzwi prowadzących do pomieszczenia do gry.

Tenis zagościł również na angielskich dworach, gdzie każdy dom miał własne zasady gry. Ze względu na to, że był to sport uprzywilejowany dla wyższych sfer, w Anglii zaczęto go nazywać królewskim tenisem. Królami, którzy pasjonowali się tenisem, byli Henryk VII i Henryk VIII. Pierwotnie kort tenisowy miał kształt dwóch trapezów połączonych ze sobą krótszymi podstawami na środku. Jednak ta forma kortu spotkała się z krytyką ze strony graczy i nie utrzymała się długo.

Na ziemiach polskich tenis zadebiutował pod koniec XIX wieku. Do 1910 roku był on uznawany głównie jako rozrywka towarzyska dla elit, głównie ze względu na wysoką cenę rakiet tenisowych. W okresie zaborów rozwój tenisa na tych terenach kształtował się zależnie od polityki danego zaborcy.

Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości rozpoczęła się nowa era w historii polskiego tenisa. W 1919 roku sekcja tenisowa KS Warta Poznań zorganizowała pierwszy w historii Polski ogólnokrajowy turniej tenisowy, który wyłonił mistrza Wielkopolski. Rok później, w 1921 roku, utworzono Polski Związek Lawn Tenisowy.

Został on założony dokładnie 27 sierpnia 1921 roku. Pierwszym prezesem organizacji został Zdzisław Szulc z Warty Poznań. Już w pierwszym roku funkcjonowania stowarzyszenia w naszym kraju odbyły się pierwsze Mistrzostwa Polski. Za pierwszy międzynarodowy oficjalny start uznaje się udział drużyny polskiej w Pucharze Davisa – miało to miejsce w 1925 roku. W 1927 roku rozegrano pierwsze drużynowe mistrzostwa Polski. Natomiast międzynarodowe mistrzostwa Polski odbyły się pierwszy raz w 1931 roku. Najstarszym klubem tenisowym na ziemiach polskich był Teschner Tenis Klub. Był to pierwszy na świecie klub tenisowy, który gromadził obywateli pochodzenia niemieckiego i austriackiego. 

W terminologii tenisowej, Wielki Szlem odnosi się do czterech prestiżowych turniejów. Jednakże warto zaznaczyć, że jest to pojęcie potoczne, gdyż Wielki Szlem to głównie tytuł, który zdobyć mogą zawodnicy, triumfując we wszystkich czterech z tych turniejów, nazywając się potem gwiazdami tenisa. 

Historia Wielkiego Szlema sięga 1905 roku, kiedy to odbyła się pierwsza edycja Australian Open – jednego z najbardziej renomowanych turniejów tenisowych na świecie. Pozostałe trzy to: French Open (rozpoczęte w 1891 roku), US Open (pierwsza edycja w 1881 roku) i Wimbledon (zainaugurowany w 1877 roku).

Marzeniem każdego sportowca, który stawia swoje pierwsze kroki w profesjonalnym tenisie, jest odniesienie zwycięstwa w jednym z turniejów wielkoszlemowych. Do tej elitarnej grupy należą cztery imprezy: Australian Open w Melbourne (na nawierzchni twardej), Roland Garros w Paryżu (na ceglanej), Wimbledon w Londynie (tenis na trawie) oraz US Open w Nowym Jorku (ponownie na nawierzchni twardej). 

W tenisie kluczowymi wskaźnikami sukcesu są rankingi kobiet (WTA) i mężczyzn (ATP tour). Obie organizacje przyznają punkty za występy w turniejach zaliczanych do swoich cykli. Zarówno tenisistki, jak i tenisiści rywalizują o miejsca w dwóch zestawieniach – ogólnym oraz za jeden sezon. To drugie zestawienie decyduje o kwalifikacji do końcowych imprez sezonowych – WTA Finals i ATP Finals. Każda z tych imprez gromadzi najlepszą ósemkę zawodniczek i zawodników z danego roku. Jest to druga najważniejsza impreza po Wielkim Szlemie.

Pierwszy turniej Wimbledon, zaliczany do Wielkiego Szlema, odbył się 9 lipca 1877 roku. Początkowo skupiał się jedynie na rozgrywkach singlowych mężczyzn i nie miał charakteru mistrzostw kraju. Dopiero w 1884 roku program rozszerzono o singlowe zawody kobiece oraz deble męskie. Deble żeńskie oraz mieszane zostały dopuszczone dopiero w 1913 roku. Mimo że był jednym z turniejów Wielkiego Szlema, był bojkotowany przez zawodników amatorskich aż do 1968 roku, kiedy przyjął formę otwartą.

Dzisiaj polski tenis jest silny i dynamiczny. Młodzi gracze, tak jak Iga Świątek, kontynuują tradycję sukcesów na światowych arenach, dając nadzieję na dalszy rozwój tej pięknej dyscypliny sportu w Polsce.