Kolarstwo górskie dla początkujących - definicja, potrzebny sprzęt, opisy poszczególnych dyscyplin

Kolarstwo górskie znane jest na arenie międzynarodowej jako Mountain Biking, w skrócie MTB. Jest formą kolarstwa, która polega na poruszaniu się po terenach trudnych pod względem technicznym na specjalnie stworzonym do tego rowerze. Jako, że dyscyplina ta przyciąga całe masy entuzjastów, organizowane jest mnóstwo zawodów różnej rangi, o których przeczytać możesz w dalszej części artykułu. W tej skupimy się bardziej na samym pojęciu górskiego kolarstwa. Obejmuje ono bowiem jazdę na rowerze górskim po nierównych, górskich terenach, na których spotkać można liczne przeszkody pochodzenia naturalnego. Pokonywać więc trzeba niezliczone zjazdy i podjazdy, wystające z ziemi korzenie, kamienie i skały a także dziury, wyboje, błoto, kurz oraz gałęzie i liście. Przemieszczanie się po trasach obfitujących w tego typu wyzwania to gwarancja wysokiego poziomu adrenaliny, silnego zmęczenia i ogromnej satysfakcji. Nic więc dziwnego, że entuzjastów tego rodzaju kolarstwa nie brakuje zarówno wśród zawodowców jak i amatorów. Są nawet organizowane specjalne rajdy rowerowe dla amatorów. Można informacje o nich znaleźć na Decathlon GO.

Początki kolarstwa górskiego datowane są na lata siedemdziesiąte ubiegłego stulecia, kiedy to w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej popularna stała się jazda po trudnych terenach, położonych poza ogólnodostępnymi drogami. W roku 1979 Amerykanin Gary Fisher jako pierwszy wpadł na pomysł stworzenia roweru, który przystosowany był do tego typu jazdy. Fisher kładł nacisk na to, by rower posiadał konstrukcję zbliżoną do tej, która cechuje rower miejski, ale różnił się od niego między innymi skróconą i wzmocnioną ramą oraz brakiem błotników i innych "przeszkadzaczy". Co do kół, miały one 26 cali (zamiast 28 cali jak było do tej pory) i wyposażone były w szerokie opony o agresywnym bieżniku (a nie jak dotąd w opony cienkie i gładkie). Jako, że wymagało pewnych umiejętności poruszania się po terenach z przeszkodami, początkowo górskie kolarstwo zaliczane było do sportów ekstremalnych.

Z biegiem lat, jazda na rowerze górskim stawała się coraz bardziej popularna, dlatego w 1990 roku Międzynarodowa Unia Kolarska (Union Cycliste Internationale, w skrócie UCI) włączyła nieoficjalne Mistrzostwa Świata w MTB do swojego katalogu zawodów oficjalnych. Zawodnicy przydzieleni byli do konkretnych dyscyplin, które wchodziły w skład szeroko pojętego górskiego kolarstwa. Rok później Unia osobiście zorganizowała cykl zawodów, których celem było zdobycie Pucharu Świata. W kolejnych latach dołączano do niego kolejne konkurencje. Przełomem dla górskiego kolarstwa było włączenie jednej z jego kategorii (Cross-Country) do rywalizacji na poziomie Igrzysk Olimpijskich, co miało miejsce od roku 1996. Od tego czasu sport ten cały czas się rozwija, podobnie jak dedykowany jemu sprzęt.

Znane również jako kolarstwo grawitacyjne, kolarstwo ekstremalne to jeden z rodzajów MTB. Uprawia się je na naturalnych stokach o dużym stopniu nachylenia bądź na trasach, które w tym celu zostały specjalnie przygotowane. Na trasie kolarstwa ekstremalnego spotkać można liczne przeszkody, takie jak między innymi muldy, skocznie czy koleiny. W części dyscyplin, trasy wymagają skakania z nasypów oraz wykonywania w powietrzu różnego rodzaju ewolucji. Do oficjalnych dyscyplin kolarstwa ekstremalnego zalicza się:

DH - Downhill, czyli zjazd rowerem po naturalnych stokach o dużym nachyleniu. W tej konkurencji należy pokonać bardzo wąskie ścieżki zjazdowe, na których częstymi elementami są kamienie, gałęzie i korzenie. Ze względów bezpieczeństwa, zjazdy odbywają się pojedynczo. Mierzony jest ich czas i to on ma wpływ na zajęcie konkretnej pozycji w zawodach;

FR - Freeride, który jest pewną odmianą Downhilla. Jako sport wolny (free), posiada mniej sprecyzowane zasady. Zawodnicy startują jednocześnie ze szczytu wzgórza i sami wybierają swoją trasę zjazdową. W zależności od organizatora, o zwycięstwie decyduje albo kolejność przybycia na metę albo czas trwania zjazdu. Niektórzy biorą również pod uwagę jakość wykonanych trików a także liczbę upadków;

DJ - Dirt jumping, czyli konkurencja polegająca na wykonywaniu skoków i ewolucji w powietrzu. Zawody rozgrywane są na tak zwanych dirtach, czyli usypach ziemnych;

DS - Dual slalom, czyli jak sama nazwa wskazuje, równoległy zjazd dwóch osób po trasie o dużym kącie nachylenia;

4X - Four cross, czyli jak można się domyślić konkurencja dla czterech osób. Podobnie jak w przypadku Dual slalom, przejazd wszystkich zawodników odbywa się w tym samym czasie.

Poza wymienionymi wyżej dyscyplinami kolarstwa ekstremalnego, kolarze górscy startują również w kilku dodatkowych konkurencjach:

XC - Cross-Country. W tej konkurencji zawodnicy w ciągu jednego startu muszą pokonać kilka-kilkanaście razy te same odcinki (rundy), z których każdy ma długość od 6 do 8 kilometrów. Start dla wszystkich jest wspólny, a o zwycięstwie decyduje kolejność dotarcia do linii mety;

Enduro, czyli niejako wypadkowa Cross-Country i Freeride'u. Wybór trasy należy tu do zawodnika a o wygranej decyduje kolejność na mecie. Mimo iż pod szyldem enduro organizowane są liczne zawody, jego miłośnicy podkreślają, że jest to po prostu styl jazdy, który wcale nie zawiera w sobie elementów rywalizacji a jego celem jest wyczyn sam w sobie;

AM - All Mountain, która zależnie od organizatora tożsama jest z enduro bądź stanowi swoistą wypadkową enduro i Cross-Country;

MT, MX - Maraton. Celem maratonu jest pokonanie minimum 50 a maksimum 200 km po trudnym terenie;

Street, czyli rowerowy odpowiednik Parkoura. Polega na jeżdżeniu po terenach miejskich z wykorzystaniem różnego rodzaju elementów miejskiej infrastruktury, takich jak ławki, murki czy barierki;

Trial, czyli dyscyplina, w której należy przejechać krótką trasę, która obfituje w różnego typu przeszkody o dużych gabarytach. Podczas przejazdu zakazane jest stawianie stóp na ziemi;

MTBO, RJnO - Rowerowa jazda na orientację, czyli wypadkowa sportów takich jak bieg na orientację i maraton rowerowy. Podczas przejazdu należy w jak najkrótszym czasie zaliczyć jak największą ilość punktów kontrolnych.

Poza rowerem, do uprawiania tego rodzaju kolarstwa, potrzebne są następujące akcesoria:

kask rowerowy. Najlepiej, żeby chronił nie tylko głowę, ale również kark bądź całą twarz,

rękawiczki rowerowe, które zabezpieczają dłonie przed powstawaniem odcisków i otarć,

koszulka rowerowa, która odprowadza wilgoć na zewnątrz i pozwala skórze oddychać,

spodenki z piankową wkładką, które zabezpieczają newralgiczne miejsca.