Najsłynniejsze polskie himalaistki – himalaizm w polskim, kobiecym wydaniu

Nie sposób nie przyznać racji stwierdzeniu, że początki himalaizmu były zdominowane przez mężczyzn i choć kobiety często brały udział w pionierskich wyprawach, rzadko się o ich dokonaniach wspomina. Pierwsze kobiety zdobywały szczyty już w XVIII wieku. Jeśli zaś mowa o polskim himalaizmie kobiecym, ten zrodził się dopiero w latach 70. XX wieku, czyli w czasach najprężniejszego rozwoju wspinaczki wysokogórskiej.

W 1975 roku, który został uznany Rokiem Kobiet, zorganizowano pierwszą kobiecą wyprawę na Gaszerbrumy. Była to duża, zorganizowana wyprawa. Brali w niej udział także mężczyźni, jednak w oddzielnym zespole. Ta ekspedycja była momentem przełomowym w himalaizmie i postawiła zespoły kobiece na równi z męskimi.

Dziś himalaistki polskie również tworzą legendę światowego himalaizmu, podążając śladami narodowych pionierek. Odwaga, siła i ciekawość świata pomagają Polkom zajrzeć na sam dach świata.

Gdy mowa o dokonaniach Polek himalaistek, nie sposób nie wspomnieć na pierwszym miejscu o Wandzie Rutkiewicz. To właśnie ona jest ikoną i legendą, za którą podążają nowe pokolenia kobiet, osiągające najwyższe szczyty świata. Z czego zasłynęła Wanda Rutkiewicz?

Na początku swojej przygody ze wspinaczką wielokrotnie wędrowała po Tatrach i Alpach. Z czasem jednak zaczęła mierzyć znacznie wyżej. 16 października 1978 roku Wanda Rutkiewicz jako pierwsza Polka i zarazem pierwsza Europejka oraz trzecia kobieta na świecie, stanęła na wierzchołku najwyższej góry świata – Mount Everest. Była także pierwszą kobietą, której stopa stanęła na szczycie K2. W tym osiągnięciu wyprzedziła nawet polskich himalaistów z Kukuczką i Wielickim na czele.

Do osiągnięć Rutkiewicz można zaliczyć także zdobycie Gaszerbrum III, które dotąd było najwyższą niezdobytą jeszcze górą na świecie. Na koncie jej dokonań warto także odznaczyć wejście na Nanga Parbat w składzie składającym się jedynie z kobiet. Wanda Rutkiewicz zginęła na zboczach Kanczendzongi w 1992 roku, jej ciała nie udało się odnaleźć. 

Anna Czerwińska to wybitna polska himalaistka i taterniczka. Swoje pierwsze podejścia rozpoczynała właśnie w Tatrach, z czasem jednak zdecydowała się na eksplorację gór wysokich. Debiutowała w wyprawie w 1975 roku, której przewodziła wspomniana wcześniej Wanda Rutkiewicz, jednak z powodu kontuzji nogi nie udało jej się osiągnąć założonego wówczas celu.

Jednak nie poddała się i niedługo potem mogła cieszyć się swoimi sukcesami. Do jej osiągnięć można zaliczyć fakt, że jako pierwsza Polka zdobyła Koronę Ziemi, czyli najwyższe szczyty kontynentów. Jako druga Polka stanęła na Mount Everest, będąc wówczas najstarszą z kobiet, która ten szczyt osiągnęła.

Himalaistka Anna Czerwińska to także kobieta, która zdobyła sześć z czternastu ośmiotysięczników. Zmarła w 2023 roku w Warszawie i spoczywa w Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach Wojskowych.

Mawia się, że to właśnie ona przecierała szlaki Wandzie Rutkiewicz. Była propagatorką kobiecego himalaizmu i wspinała się głównie w zespołach złożonych z samych kobiet. W 1975 roku wspólnie z Anną Okopieńską jako pierwsze Europejki w kobiecym zespole zdobyły Gaszerbrum II. To było przełomowe wydarzenie i niemała sensacja. W tym samym roku wspólnie z Rutkiewicz wspięły się wschodnią stroną na norweską ścianę Trollryggen. 

Halina Krüger-Syrokomska zmarła podczas jednej z wypraw na K2 najprawdopodobniej na skutek obrzęku mózgu spowodowanego chorobą wysokościową. Została pochowana na cmentarzu dla poległych wspinaczy w pobliżu niezdobytej góry.

Kinga Baranowska przyszła na świat w roku, w którym Rutkiewicz i Czerwińska zdobywały swoje pierwsze rekordowe szczyty. To alpinistka, która na swoim wspinaczkowym koncie może odnotować rekordową, jeśli chodzi o kobiety, liczbę zdobytych ośmiotysięczników. Weszła bowiem na dziewięć z nich. Na trzech, a mianowicie na Kanczendzondze, Manaslu i Dhaulagiri, była pierwszą Polką w historii wspinaczki. Gdy je zdobyła, na koncie polskich alpinistek pojawiły się wszystkie ośmiotysięczniki.

Kinga Baranowska wspinaczkę wysokogórską uprawia bez wspomagania tlenem z butli oraz bez pomocy Szerpów. Warto podkreślić ten fakt, który tylko jeszcze bardziej udowadnia siłę i determinację współczesnej polskiej himalaistki.

Historia polskiego himalaizmu wiele zawdzięcza kobietom. Znane polskie himalaistki nie tylko pokonywały trudności w górach najwyższych, ale także przecierały szlaki nowym pokoleniom kobiet alpinistek, dla których do dziś są wzorami do naśladowania.