Wędkarstwo podlodowe – jak łowić ryby zimą?

Jeżeli interesujesz się łowieniem ryb, na pewno wiesz, że są to zwierzęta zmiennocieplne. Co to oznacza? Wydaje się to stosunkowo jasne, ponieważ skoro nie posiadają one stałej temperatury ciała, to musi mieć na nią wpływ otoczenie. Im niższa jest więc temperatura wody, tym mniej ciepła otrzyma od niego ryba. Poza temperaturą, zimą zmienia się także poziom natlenienia wody. Im jest zimniej, tym w wodzie znajduje się więcej tlenu. Zasada ta dotyczy jednak tylko sytuacji, w której woda nie jest pokryta lodem. No właśnie, w sytuacji, gdy tlenu w wodzie jest mało a sama woda cechuje się niską temperaturą, aktywność ryb znacząco spada. Wszelkie procesy życiowe tych stworzeń zostają spowolnione, a same ryby stają się bardziej ospałe. Ich metabolizm wyraźnie spada, stworzenia nie pływają już tak szybko jak w pozostałe miesiące w roku. Nie mogą one bowiem wykorzystywać zbyt dużo swojej energii, ponieważ potrzebują jej do przetrwania. Żerują więc blisko dna i niezbyt często podpływają do tafli lodu.

Zakładając, że w grudniu na większości zbiorników wodnych i łowiskach nie ma jeszcze lodu, łowić można na nich metodą gruntową lub metodą spławikową. Gdy jednak pokrywa on akwen, pozostaje nam spróbować złowić ryby spod lodu.

W grudniowy dzień łowić pod lodem można między innymi gatunki takie jak: płocie, okonie, karasie, klenie, krąpie, leszcze, sandacze oraz szczupaki. Połów na rzece skończyć się może natomiast złapaniem miętusa, lipienia, leszcza, okonia, klenia, płoci i jazia.

Jakie ryby biorą w styczniu? Miesiąc później, gdy taflę wody pokrywa lód, złowić można leszcze, klenie, krąpie, płocie i okonie. Natomiast wędkowanie w styczniu na rzece może zakończyć się upolowaniem pstrągów, okoni, płoci, wzdręg, jazi i leszczy. 

Luty to miesiąc płoci, które podpływają już o tej porze chętniej do górnych warstw wody, a także karpi. Spośród ryb rzecznych złowić można klenie, trocie, pstrągi, jazie i certy. Natomiast marzec to już praktycznie wiosna, co oznacza, że żerowanie ryb zaczyna stawać się bardziej intensywne. Warto wybrać się wtedy na płocie i karpie, a z rzeki lub zbiornika zaporowego starać się wyłowić klenie, leszcze, wzdręgi, ukleje pospolite i jazie. Zanim zarzucisz wędkę, upewnij się jednak, że dany gatunek nie jest akurat objęty okresem ochronnym.

Zimowe wędkowanie w dużej rzece jest nieco utrudnione. Bytują one wtedy najchętniej na terenie starorzeczy (początek i koniec zimy) i zbiorników zaporowych. Preferują bowiem w tym okresie środowisko wody stojącej. Szykując się na połów zimą na starorzeczu, możesz liczyć na złowienie okazów boleni, kleni, leszczy, okoni, krąpi, płoci, jazi i jelców. W średnich i małych rzekach ryby nie mają zbyt wielu możliwości przetrwania, dlatego znaleźć je można w korycie rzeki. Najchętniej zimują w okolicach prądów wstecznych, a także różnego typu przeszkód, takich jak powalone drzewa. Ponadto bywają również w łagodnych rynnach na zakolach.

Zimą ryby w jeziorach płytkich zmuszone są do żerowania na terenach występowania litoralu. Woda cechuje się bowiem mniej więcej taką samą temperaturą na całej powierzchni. Jeśli nie pokrywa jej lód, zbiornik nie jest zagrożony jeszcze tak zwanym głodem tlenowym, więc ryby lubią przebywać w pobliżu występowania ich żywności. Jeśli lód przykrywa już taflę, należy zacząć wiercić w nim otwory. W przeciwnym razie dojść może do odcięcia tlenu, które spowoduje śnięcie ryb. 

Na jeziorach głębszych, czyli takich o głębokości przykładowo 5 metrów, temperatura wody w akwenie jest stosunkowo przyjazna dla ryb. Przy dnie może bowiem osiągać nawet 4 stopnie Celsjusza. Oznacza to, że ilość tlenu jest odpowiednia dla rozwijającego się pokarmu zwierzęcego. Rośliny gnijące są dla niego dobrym miejscem, dlatego to właśnie wśród nich pożywienia szukają ryby. Gdy jednak temperatura obniża się jeszcze bardziej, to łąki przydenne będą miejscem bytowania gatunków ryb takich jak płocie, leszcze czy krąpie, a nawet okonie i szczupaki.

Na łowiących spod lodu PZW nakłada kilka dodatkowych obostrzeń: poza znanym z całorocznego regulaminu nakazem utrzymania co najmniej 10 m odstępu między wędkarzami, wprowadzone jest też oddalenie przerębli co najmniej o metr i zachowanie ich średnicy poniżej 20 centymetrów. Te przepisy są o tyle istotne, że tafla lody podziurawiona przeręblami jak rzeszoto, mocno traci na wytrzymałości. Dawniej normą były zimy, w czasie których na lód można było wjechać autem, ale dziś zdecydowanie należy bardziej zatroszczyć się o bezpieczeństwo.

Poza tym obowiązuje zakaz połowu spod lodu na ryby – zarówno na martwe, jak i na żywca. Tutaj już nie chodzi o bezpieczeństwo, ale ten przepis jest też często przejmowany przez właścicieli stawów rybnych, którzy teoretycznie nie musieliby wymagać przestrzegania podobnych ograniczeń.

Wędkarstwo podlodowe wymaga rozbudowania swojego zaplecza sprzętu wędkarskiego. Przede wszystkim, stosuje się tutaj specjalnej konstrukcji wędki – krótkie, raczej sztywne i pozwalające na precyzyjną kontrolę przynęty, a później na szybki hol ryby. Jeśli chodzi o dobór żyłek, w zasadzie nie ma dodatkowych wymagań, ale dobrze jest zaopatrzyć się w nieco wyższej klasy linki, ponieważ te najtańsze bardzo szybko sztywnieją na mrozie, tym samym pogarszając wyczucie brania i zwiększając ryzyko zerwania ryby w czasie holu.

Obowiązkowym wyposażeniem do wędkarstwa zimowego będzie też duży termos z ciepłą kawą albo herbatą, cieplejsza kurtka i ocieplone buty. Przede wszystkim w ubiorze na ryby postaw na skuteczną izolację termiczną. Zacznij od wysokiej jakości bielizny termoaktywnej, czyli od oddychających kalesonów i koszulki z długim rękawem oraz ciepłego polaru. Następnie załóż grube spodnie i kurtkę. Pamiętaj, że ubrania wierzchnie powinny być nieprzemakalne. Koniecznie załóż także komin i czapkę oraz rękawiczki. W kwestii tych ostatnich wybierz model z odpinanymi palcami. Sprawdzają się one w łowieniu ryb na zamarzniętych akwenach.

Wędkarze łowiący więcej spod lodu często zaskakują swoją pomysłowością. Nie chodzi tylko o różnego rodzaju własnej konstrukcji krzesełka czy dodatkowe podkładki izolacyjne, które mają w jakikolwiek sposób chronić od chłodu ciągnącego od lodu.

Przede wszystkim sporo uwagi poświęca się bezpieczeństwu. Wielu wędkarzy – szczególnie z nieco młodszego pokolenia, łowi spod lodu w kapokach ratunkowych. Nie jest to może wygodne, ale w przypadku załamania się lodu może uratować życie. Po drugie, często też wędkarze przywiązują do części swojego stroju długą – mającą dziesięć do kilkunastu metrów – linkę, na której końcu znajduje się obciążony woreczek. Ten odsuwa się na pewną odległość od przerębla, aby w razie wpadnięcia pod lód istniała szansa na szybkie wyciągnięcie poszkodowanych. To zresztą stary sposób, który kiedyś miał mniejsze znaczenie choćby w związku z większą grubością lodu, ale dziś zyskuje na zainteresowaniu. Aby zabezpieczyć się przed zsunięciem się do wody, wielu wędkarzy używa kolców asekuracyjnych. Zastępują one młotki i czekany, które wymagają niezłego refleksu, sporej siły, a przede wszystkim nie zawsze są pod ręką.

Do łowienia spod lodu używa się poza zmodyfikowaną wędką także innych akcesoriów podlodowych jak na przykład spławików tak zwanych kiwaków, przynęt między innymi mormyszek, specjalnych blaszek podlodowych czy kołowrotki z ruchomą szpulą. Do połowów na ochotki warto wyposażyć się w styropianowy pojemnik, który pozwoli zachować rozsądną temperaturę przynęty.

Łowienie podlodowe nie jest wielkim wyzwaniem, nie wymaga bardzo drogiego sprzętu, ale trzeba będzie rozbudować swój arsenał o kilka podstawowych narzędzi wędkarza łowiącego w przeręblu. Poza tym wystarczy opanować technikę wiercenia przerębli i zapoznać się z zasadami bezpieczeństwa – później zostaje już tylko ruszać na połów, który może być naprawdę bardzo udany.