Kobieta w stroju sportowym biegająca po górach odbywająca trening w warunkach hipoksji

Trening w warunkach hipoksji – jak trenować z niedoborem tlenu?

Trening w warunkach hipoksji, zwany inaczej treningiem wysokogórskim, może poprawić wydolność i usprawnić adaptację organizmu. Sprawdź, jak działa.

Sportowcy od wieków szukają sposobów na to, by ich wyniki stawały się coraz lepsze, a oni sami mieli więcej siły do pokonywania kolejnych przeszkód, pobijania rekordów, zdobywania najwyższych nagród. Jednym ze sposobów, który okazał się naprawdę przydatny w tej kwestii, okazał się trening wysokościowy, który wykorzystuje zjawisko hipoksji. Czym to właściwie jest? Jak działa trening w warunkach hipoksji, kto powinien się go podjąć i co może na tym zyskać? Przekonaj się, jak możesz poprawić swoje osiągi.

Trening w hipoksji – co to jest?

Hipoksja hipoksyczna jest stanem niedostatecznej ilości tlenu w organizmie. W naturalnych warunkach można osiągnąć go, udając się na znaczne wysokości, na przykład wyjeżdżając w góry – stąd też inna nazwa tej formy aktywności, czyli trening wysokościowy. Choć może to brzmieć nieco niepokojąco, taki stan wykorzystywany jest do prowokowania organizmu do wzmożonej pracy, która daje naprawdę zadowalające skutki i pozwala poprawić swoje osiągi sportowe.

W czasach technologii, w których obecnie żyjemy, nie ma jednak konieczności, by wyprawiać się w wysokie góry dla skorzystania z efektów treningu w hipoksji. Istnieją specjalne komory, w których możemy przeprowadzić swój trening z obniżonym stężeniem tlenu w powietrzu. Do takich warunków doprowadza się, dodając do mieszanki gazów większą ilość azotu. Efekty można uzyskać dokładnie takie same jak na 2000 – 3000 m n.p.m. a nawet i więcej! Różnicą jest tylko ciśnienie – w naturalnych warunkach wzrasta, w sztucznych komorach pozostaje takie samo.

Para w strojach sportowych trenująca bieganie po górach

Hipoksja – trening wysokościowy. Jak działa? Korzyści i efekty

Jak właściwie działa hipoksja na organizm człowieka? Podczas niewystarczającej podaży tlenu i w efekcie niedoborze tego życiodajnego pierwiastka w naszych tkankach, dochodzi do uruchomienia w organizmie licznych mechanizmów adaptacyjnych. Mają one na celu przystosować ciało do zastanych warunków tak, by sobie w nich poradziło.

Bardzo ważnym procesem jest wydzielanie zwiększonej ilości erytropoetyny – hormonu odpowiedzialnego za pobudzenie do tworzenia większej ilości czerwonych krwinek we krwi. To właśnie one odpowiedzialne są za transport tlenu do komórek. Dzięki temu zwiększa się pojemność tlenowa krwi. Gdy osoba trenująca w hipoksji wróci do normalnych warunków, będzie w stanie lepiej transportować i efektywniej wykorzystywać tlen. Przez to dochodzi do poprawy wydolności organizmu, rośnie także pułap tlenowy. Jest to nie bez znaczenia, zwłaszcza dla sportowców, którzy pasjonują się dyscyplinami wytrzymałościowymi, jak bieganie czy kolarstwo.

To jednak nie wszystko. Podczas treningu w warunkach hipoksji łatwiej i sprawniej dochodzi do procesu spalania tkanki tłuszczowej, wydajność podczas długotrwałych wysiłków rośnie, poprawia się jakość snu, a także ogólna sprawność organizmu. Trening w warunkach wysokogórskich, naturalnych bądź sztucznych, ma szansę przyczyniać się do zwiększenia możliwości zawodnika.

Kobieta w stroju sportowym biegająca na bieżni w domu

Trening w warunkach hipoksji – jak trenować przy niskim poziomie tlenu?

Wyróżnia się 5 głównych rodzajów treningu w hipoksji.

– „Mieszkaj wysoko, trenuj wysoko”
– „Mieszkaj wysoko, trenuj nisko”
– „Mieszkaj nisko, trenuj wysoko”
– Przerywana ekspozycja na hipoksję (IHE)
– Trening przerywanej hipoksji (IHT)

Pierwsze trzy stosowane są przede wszystkim w naturalnych warunkach, gdzie konieczny jest wyjazd w tereny wysokogórskie jeśli na co dzień żyjemy w niższych wysokościach. Można to także wykonać, wypożyczając specjalny namiot hipoksyjny. Taki cykl treningowy powinien trwać według ekspertów około 3-4 tygodnie, a adaptacja i aklimatyzacja powinna odbywać się stopniowo. Podobnie z treningiem – na znacznych wysokościach powinien być przeprowadzany w lekkiej lub średniej intensywności, by móc wyciągnąć z niego jak najwięcej korzyści dla siebie. Trzeba też uważać, by nie doprowadzić do przetrenowania czy odwodnienia organizmu – to bardzo ważne dla uzyskania zadowalających efektów po powrocie do normoksji, czyli normalnych warunków.

W przypadku stosowania dwóch ostatnich metod treningowych wykonuje się je zwykle w sztucznych warunkach hipoksji. Można wypożyczyć specjalne maski tlenowe bądź korzystać z wyspecjalizowanych sal treningowych i pomieszczeń normobarycznych w centrach hipoksyjnych. Trening w hipoksji w takiej wersji powinien być wkomponowany w stały plan treningowy. Optymalna liczba treningów w takich warunkach powinna wynosić 2-3 po około 1,5-2 godziny. Dlaczego? Otóż w tym przypadku stawiamy głównie na intensywność treningu – powinna ona sięgać progu anaerobowego, a nawet go przekraczać, a taki wysiłek wskazany jest nie więcej niż 3 razy w tygodniu. Tylko w takim układzie hipoksja da oczekiwane rezultaty.

Kto powinien trenować w hipoksji?

Tak naprawdę jeszcze do niedawna mogli sobie pozwolić na to tylko profesjonalni, zawodowi sportowcy. Często korzystali z tego na przykład himalaiści szykujący się do zdobywania najwyższych szczytów świata. Wysiłek fizyczny w hipoksji równie częsty jest w sportach wymagających dobrej kondycji i wydolności – sprawdzi się u piłkarzy, biegaczy, rowerzystów.

Obecnie z efektów płynących z ćwiczenia w warunkach sztucznej hipoksji może skorzystać każdy. Może to przynieść dobre rezultaty osobom, które wybierają się na górski trekking czy chcą poprawić swoje wyniki w biegu. Coraz chętniej korzystają z takich treningów również zawodnicy sportów walki.

Jednak sport to nie jedyne zastosowanie przebywania w hipoksji. Trening może mieć także dobre działanie w leczeniu nadwagi i jej zapobieganiu, wspomagająco przy cukrzycy typu II, chorób krążenia, a najnowsze badania naukowe wskazują, że może się także przyczyniać do poprawy stanu pacjentów z problemami neurologicznymi. 

Chcąc spróbować treningów i przebywania pod wpływem hipoksji, warto na początku wykonać podstawowe badania i zasięgnąć opinii lekarza. Przebywanie w warunkach wysokościowych i ograniczona dostępność tlenu będzie niewskazana na przykład osobom z nadciśnieniem tętniczym.

Przebywanie w warunkach hipoksji, a także trening realizowany w niedotlenieniu przyczynia się do uruchomienia zmian adaptacyjnych organizmu, które później mogą poprawić osiągi i wydolność fizyczną w normalnych warunkach. Spróbuj wysiłku w warunkach hipoksji i przekonaj się, co może zdziałać.

Przeczytaj także:

Para w strojach sportowych biorąca udział w zegama aizkorri maraton

Zegama Aizkorri Maratón – kultowy bieg Golden Trail Series

Zegama Aizkorri Maratón to wydarzenie biegowe, które odbywa się co roku w Hiszpanii. Jak wygląda trasa? Jak się zapisać na edycję biegu? Sprawdź!

Mężczyzna trenujący do maratonu bieganie metodą hansonów

Maraton metodą Hansonów – jak działa? Plan treningowy

Kevin i Keith Hanson to amerykańscy biegacze, którzy stworzyli metodę treningu do maratonu. Maraton metodą Hansonów – sprawdź ten sposób.

Ludzie w odzieży sportowej biegnący w koronie półmaratonów polskich

Korona Półmaratonów Polskich – gdzie na biegi?

Interesuje Cię korona polskich półmaratonów? Sprawdź, gdzie warto wybrać się na biegi i jakie dystanse trzeba przebiec!

Ludzie biegnący w zawodach zwiedzający miasto

Turystyka biegowa – gdzie biegać i zwiedzać?

Interesuje Cię turystyka biegowa? Gdzie biegać i jednocześnie mieć przyjemność z rekreacji? Sprawdź miejsca na udany wyjazd z biegiem!

Maska do biegania. Jak wybrać maskę antysmogową do biegania?.

Jaką maskę antysmogową do biegania wybrać?

Maski antysmogowe do biegania filtrują powietrze, dzięki temu możemy wdychać tlen bez zanieczyszczeń. Dowiedz się, jak dobrać odpowiednią maskę.