mężczyzna z hantlami na siłowni

Na czym polegają ćwiczenia unilateralne (jednostronne)?

Bardzo ważnym elementem planu treningowego dla wielu są ćwiczenia unilateralne. Do ich wykonywania korzysta się z m.in. hantli. Na czym one polegają?

Zaplanowanie dobrego treningu siłowego, który przyniesie wymierne efekty to naprawdę trudne zadanie. Jedno jest pewne. Nie może zabraknąć w nim unilateralnych ćwiczeń, które są jednymi z najbardziej efektywnych, gdy oczekujemy równomiernego przyrostu masy mięśniowej.

Czym są ćwiczenia unilateralne?

Większość ćwiczeń można bez problemów podzielić na ćwiczenia bilateralne i unilateralne. Co oznaczają te zwroty? Mianem unilateralnych określa się te ćwiczenia, które wymagają wyraźnego obciążenia tylko jednej części ciała. Mowa tu na przykład o wyciskaniu hantli, zamiast sztangi.

W ten sposób można walczyć z asymetrią swojego ciała. Ćwiczenia jednostronne dobrze aktywizują obie strony, na przykład obie kończyny. Podczas bilateralnych często może z kolei dojść do sytuacji, w której ciężar nie jest równomiernie rozłożony, gdyż większą jego część przejmie np. mocniejsza dłoń.

Z reguły wyróżnia się dwa rodzaje ćwiczeń wykonywanych jednostronnie. Pierwsze z nich kontralateralne, a drugie to ipsilateralne. W pierwszym typie podczas ćwiczenia wykorzystujemy ruch kończyny przeciwnej, a w drugim ruch po tej samej stronie.

kobieta w odzieży sportowej trenuje nogi z gumą oporową

Dlaczego warto wdrożyć ćwiczenia unilateralne do treningu siłowego?

Wprowadzenie ćwiczeń jednostronnych do planu treningowego to naprawdę świetna decyzja i wręcz obowiązek każdej osoby, która liczy na równomierny wzrost masy i siły mięśniowej. Dzięki nim jesteśmy w stanie zaangażować odpowiednio obie strony ciała. To nie zawsze jest tak proste, gdy decydujemy się na ćwiczenia wykonywane oburącz lub obunóż.

Ponadto ćwiczenia unilateralne pozwalają na wzmocnienie niezwykle istotnych mięśni stabilizujących. To właśnie one mają spory wpływ na naszą siłę, a poprzez unilateralne ćwiczenia są bardzo dobrze angażowane do pracy.

Trening unilateralny to też świetny sposób na poprawę stabilizacji i czucia mięśniowego, czyli rzeczy niezbędnych w przypadku ćwiczeń tego typu, ale też przydatnych podczas treningów siłowych. Jest to również metoda na dysproporcję pomiędzy dwoma częściami ciała, na przykład rękoma, wśród których jedna jest często mniejsza. 

Ćwiczenia wykonywane na jednej stronie są też znacznie zdrowsze.
Nie obciążają aż tak układu kostnego oraz stawów, gdyż do podobnego zaangażowania mięśni potrzebny jest znacznie mniejszy ciężar. Dlatego są też często stosowane podczas rehabilitacji po urazach. Ćwiczenia unilateralne mogą pomóc wzmocnić mięśnie w kontuzjowanym obszarze z pomocą tak zwanej edukacji krzyżowej. Według niej dzięki ćwiczeniom unilateralnym do pracy pobudza się również mięśnie znajdujące się po przeciwnej stronie ciała.

Ćwiczenia jednostronne – o czym warto pamiętać?

Przede wszystkim każda osoba, która chce włączyć do swoich treningów ćwiczenia unilateralne, powinna pamiętać, że początki mogą nie być wcale tak przyjemne. Brak siły grupy mięśniowych po jednej stronie ciała może być mocno zauważalny i by poprawić moc w słabszych partiach, potrzebne będzie nieco czasu. Najprostszy sposób na sprawdzenie np. asymetrii w sile kończyn i ocenienia tego, która z nóg jest słabym punktem to przysiady wykroczne. Jeśli na jedną nogę wykonamy 10 powtórzeń, a na drugą np. 15, to nasze ciało nie jest symetryczne i wymaga pracy.

mężczyzna w odzieży fitness trenujący mięśnie rąk  z hantlami

Jakie ćwiczenia unilateralne wykonywać?

Gdy już wiemy, że nasze mięśnie są asymetryczne, warto byłoby popracować nad wyrównaniem istniejących dysproporcji. Można znaleźć naprawdę sporo ćwiczeń, które będą doskonałym narzędziem do walki z sytuacją, w której jedna strona ciała jest słabsza. W wypadku górnej części ciała najprostsze ćwiczenie wykorzystujące ruchy jednostronne to wyciskanie hantli. Podnoszenie hantli zamiast korzystania z wyciskanej oburącz sztangi może przynieść spore korzyści w tego typu treningu. Dzięki temu, jeśli jedna strona jest słabsza od drugiej i w ćwiczeniach oburącz pracę przejmuje mocniejsza strona, można trenować tak, by, jak najbardziej zredukować istniejące różnice.

Oczywiście nie można zapominać o rozwijaniu kończyn dolnych. W ich wypadku również spotkamy bardzo proste ćwiczenia, które wymuszą bardziej równomierną pracę mięśni. W tym wypadku będą to bardzo proste wykroki czy też zakroki. Oczywiście do nich można dołożyć obciążenie, które wzmoży efekty.

Takich ćwiczeń można wymienić znacznie więcej. Do unilateralnych ćwiczeń zaliczamy przysiad bułgarski, wiosłowanie renegata, podrzuty i rwanie sztangielki, wiosłowanie jednorącz półsztangą lub sztangielką, wyciskanie sztangielki, a także martwy ciąg wykonywany jednonóż. Są świetnym narzędziem, gdy interesuje nas trening, w trakcie którego mięśnie zmuszone są do wytężonej pracy. Przez to warto je dodać do swojego planu treningowego.

Powyższe ćwiczenia to jedynie najprostsze przykłady. Wartych uwagi ćwiczeń unilateralnych jest znacznie więcej i potrafią być one naprawdę trudne technicznie. Dlatego przed zabraniem się za nie, warto zapoznać się z prawidłową techniką wykonania i dobrze jej się nauczyć. Często może w tym pomóc bardziej doświadczona osoba, która na początku do tego będzie obserwować i pilnować nas podczas trudniejszych ćwiczeń. Trzeba w końcu pamiętać, że wywieranie nacisku na jedną ze stron ciała wymaga świetnej kontroli własnych mięśni, umiejętności ich odpowiedniego wykorzystania tak, by ciało miało odpowiednią stabilizację.

Ćwiczenia bilateralne czy unilateralne – które warto wybrać?

W większości wypadków wybór pomiędzy jednym typem ćwiczeń nie ma większego sensu. Ćwiczenia unilateralne pozwolą skupić się na zupełnie innych kwestiach niż w przypadku ćwiczeń bilateralnych. Dlatego właśnie najlepszym sposobem na ułożenie planu treningowego będzie połączenie obu typów. 

Niektóre dyscypliny sportowe opierają się właśnie na ruchach jednostronnych. W takim wypadku ćwiczenia unilateralne powinny stanowić większą część treningu. W ten sposób wzmocnimy najważniejsze elementy mięśni potrzebne w uprawianym sporcie, co oczywiście zwiększa szanse na dobre wyniki.

Przeczytaj także

mężczyzna biegnący na bieżni elektrycznej w stroju do biegania

Jakie efekty daje bieganie na bieżni i ile można schudnąć?

Trening na bieżni elektrycznej przynosi zaskakujące efekty osobom, które planują schudnąć. Sprawdź, jakie zalety dają regularne ćwiczenia na bieżni!

kobiety w odzieży fitness trenujące na siłowni z kettlebell

Program ćwiczeń siłowych dla kobiet

Poznaj zalety ćwiczeń siłowych i dowiedz się jakie grupy mięśni ćwiczyć. Czym jest trening obwodowy? Od jakich ćwiczeń warto zacząć trening?

mężczyzna w odzieży fitness podnoszący kettlebell

Jak zacząć trenować crossfit

Sprawdź, jak prawidłowo rozpocząć siłowy trening crossfit i zrealizować każdy plan treningowy.

mężczyzna trenujący na  wioślarzu

Trening FBW – co to znaczy Full Body Workout

Sprawdź, czym jest trening FBW – na czym polega trening całego ciała i jak trenować różne partie mięśniowe.