Skolioza a siłownia – jakich ćwiczeń unikać? Które są bezpieczne?

Skolioza jest wadą postawy, która charakteryzuje się bocznym skrzywieniem kręgosłupa, występującym w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej. W jego wyniku dochodzi do rotacji kręgów, co prowadzi do deformacji klatki piersiowej – jedna strona pleców staje się bardziej wypukła, a druga wklęsła, co powoduje widoczną asymetrię sylwetki. Skolioza może wywoływać dolegliwości bólowe, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym i piersiowym, oraz wpływać na funkcjonowanie narządów wewnętrznych, takich jak płuca i serce.

Czy można ćwiczyć na siłowni ze skoliozą? Do takiego tematu zawsze należy podchodzić indywidualnie, w zależności od stopnia zaawansowania skoliozy. W przypadku poważnej wady możliwe jest pogorszenie się jakości oddechu, zatem trening o wysokiej intensywności nie będzie w tym wypadku wskazany. 

Jeśli Twój stopień skoliozy jest mniejszy lub się nie powiększa czy nie powoduje objawów, takich jak ból, możesz bez problemu wykonywać trening siłowy. Ważne przy tym jednak jest, aby ruchy były wykonywane poprawnie. Dzięki temu nie doprowadzisz do jeszcze większej deformacji kręgosłupa. 

Zanim podejmiesz się ćwiczeń, skonsultuj się ze specjalistą, na przykład fizjoterapeutą lub ortopedą. Przy większych kątach Cobba najprawdopodobniej odradzą Ci wykonywania treningu na siłowni. Warto wziąć pod uwagę wszelkie przeciwwskazania i na tej podstawie przygotować plan treningowy bezpieczny dla pleców.

Trening przy skoliozie na siłowni ma na celu wzmocnienie mięśni stabilizujących kręgosłup, które wspierają prawidłową postawę ciała i pomagają utrzymać równowagę między lewą a prawą stroną. Regularne ćwiczenia angażujące mięśnie core, czyli brzucha, pleców i bioder, mogą znacznie poprawić stabilność kręgosłupa, co zmniejsza dyskomfort i ryzyko pogłębiania się krzywizn. Wzmacnianie mięśni postury wspomaga także jego lepsze ułożenie.

Trening na siłowni pomaga również wyrównywać siłę mięśniową po obu stronach ciała, co jest szczególnie ważne przy skoliozie, gdzie jedna strona mięśni bywa nadmiernie napięta, a druga osłabiona. Poprawa równowagi i siły mięśniowej może z czasem przełożyć się na bardziej symetryczną postawę oraz mniejsze napięcie i ból, szczególnie w obszarach dotkniętych przez krzywiznę.

Trening ogólnorozwojowy dla osoby początkującej ze skoliozą poprawi także ogólną sprawność fizyczną, zwiększy wydolność i pomoże w redukcji masy ciała, co dodatkowo odciąży kręgosłup. Odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne będą też stanowić wsparcie dla kości i stawów. 

Na co uważać na siłowni mając skoliozę? Przede wszystkim należy unikać zbyt dużych ciężarów. Zrezygnuj z ćwiczeń, które osiowo obciążają kręgosłup. Każdy trening powinien być poprzedzony porządną rozgrzewką i zakończony rozciąganiem. Zwróć uwagę na to, by przy każdym ćwiczeniu była zachowana stabilna pozycja. Plecy i głowa powinny dobrze przylegać do oparcia maszyny, a stopy do podłoża. Lepiej wybierać ćwiczenia w pozycji siedzącej lub leżącej niż stojącej. Jeśli zdecydujesz się na ten ostatni, nie zarzucaj obciążenia. Przy skoliozie używaj także hantli zamiast sztangi i nie zapominaj o wzmacnianiu mięśni brzucha.

Osoby ze skoliozą powinny unikać ćwiczeń osiowo obciążających kręgosłup. Jednym z nich jest przysiad ze sztangą na plecach, gdyż może prowadzić do nierównomiernego obciążenia i nasilenia asymetrii. Podobnie wygląda to w kwestii martwy ciąg a skolioza. Nie wybieraj do tego ćwiczenia zbyt dużych ciężarów, by uniknąć przeciążeń. 

Inne pozycje, które będą szkodliwe przy skoliozie, to:

– wyciskanie sztangi nad głowę – obciąża odcinek lędźwiowy i piersiowy, zwłaszcza gdy mięśnie stabilizujące są asymetryczne, co może prowadzić do pogłębiania skrzywienia i zwiększenia napięć w kręgosłupie,

– wiosłowanie sztangą w opadzie tułowia – pozycja wymaga dużej stabilizacji core, a przy skoliozie łatwo o niewłaściwe obciążenie jednej strony,

– podciąganie się na drążku z obciążeniem – ruch podciągania może pogłębiać asymetrię przy nierównomiernym zaangażowaniu mięśni grzbietu i barków, a dodatkowe obciążenie zwiększa ryzyko napięć i pogłębiania krzywizny,

– rotacyjne ćwiczenia z ciężarami (na przykład russian twists) – wymuszają skręty kręgosłupa, co jest szczególnie niebezpieczne przy skoliozie,

– ćwiczenia z dużym obciążeniem na suwnicy Smitha – chociaż stabilizuje ruch, to duży nacisk na kręgosłup w nieprawidłowej postawie może pogłębić asymetrię, szczególnie przy ćwiczeniach nóg.

Pamiętaj o regularnej aktywności fizycznej, a z pewnością poprawisz siłę mięśni i wesprzesz leczenie skoliozy. Warto skonsultować się z lekarzem ortopedą przed wdrożeniem treningu, by mieć pewność, że jest dla Ciebie w pełni bezpieczny.