mężczyzna rozpalający ognisko w lesie

Co to jest krzesiwo?

Co to jest krzesiwo? Odpowiedź na pytanie zna każdy survivalowiec. Materiał ten służy do rozpalania ognia w trudnych warunkach. Zobacz, jak działa!

Sztuka rozpalania ognia towarzyszyła człowiekowi od samych początków ludzkości. Sama technika nie uległa znaczącym zmianom. Przez tysiąclecia zmieniały się jedynie narzędzia używane do krzesania. Narzędziem, którego można użyć do rozpalenia ognia, kiedy nie mamy pod ręką zapałek lub zapalniczki jest krzesiwo. Współcześnie przybiera ono różne formy, które pozwalają na bezproblemowe wzniecenie płomienia w nawet najtrudniejszych warunkach. Czym dokładnie jest i jakie jego rodzaje rozróżniamy? Czym kierować się przy jego wyborze? Podpowiadamy!

mężczyźni rozpalający ognisko w lesie krzesiwem

Co to jest krzesiwo?

Najprościej mówiąc – krzesiwo jest to narzędzie, które służy do rozpalania ognia. Składa się ono z dwóch podstawowych części: iskrownika (jako alternatywy można użyć noża) oraz tzw. elementu iskrzącego w postaci pręta magnezowego lub pręta wykonanego ze stopów innych metali (np. ceru lub żelaza). Krzesiwo może okazać się przydatne w wielu sytuacjach. Od tych codziennych jak np. rozpalenie ognia w kominku czy grilla, aż po mniej typowe jak np. rozpalenie ogniska podczas wyprawy survivalowej.

Do krzesania ognia potrzebne są jedynie trzy rzeczy: rozpałka (w postaci substancji łatwopalnej), ognioodporna stal oraz nóż lub skrobak. Krzesiwo cieszy się bardzo dużą popularnością wśród wojskowych i survivalowców ze względu na swoje właściwości. Jest ono wytrzymałe, niezawodne oraz ma bardzo długą żywotność. Co więcej - cechuje się ono również odpornością na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Można je spokojnie wykorzystać podczas niskich temperatur oraz deszczu. Sprawia to, że jest ono dobrą alternatywą dla zapałek i zapalniczek.

Jak dawniej rozpalano ogień?

Wzniecanie ognia to czynność, która jest obecna od samego początku ludzkości. Bez niej nasz gatunek nie byłby w stanie przetrwać. Powstaje więc pytanie - jak dawniej radzono sobie z tą sztuką? Najbardziej podstawowym sposobem było energiczne pocieranie o siebie dwóch kawałków drewna lub zderzanie dwóch twardych minerałów - krzemienia i pirytu. Wraz z rozwojem technologicznym zaczęto wytwarzać pierwsze krzesiwa. Służące do krzesania narzędzia powstawały z nawęglonej stali, przeważnie łukowato wygiętej. Uderzano nimi o krzemień, doprowadzając do powstania iskry. Padały one na hubkę, która pełniła funkcję podpałki. Mogła być to np. kora lub wióry. W ten prosty sposób dochodziło do zapłonu.

mężczyzna używający krzesiwa

Jakie typy krzesiw rozróżniamy?

Ze względu na wykorzystany stop metalu wyróżnić możemy trzy podstawowe rodzaje krzesiw:

krzesiwo tradycyjne (kowalskie)

krzesiwo ferrocerowe

krzesiwo magnezowe

Krzesiwo tradycyjne - jak sama nazwa wskazuje - jest najbardziej podstawową formą tego narzędzia. Jest ono wytwarzane przez kowala przy użyciu wysokowęglowej stali. Ma ono kształt łuku o długości 15 cm oraz szerokości około 5 cm. Jest wygodne w użyciu dzięki wygodnemu uchwytowi. W jaki sposób działa? Najpierw należy uderzyć nim  o krzesak, czyli skałę o dużej twardości (może być to np. krzemień). Uderzenie spowoduje odrywanie się kawałków metalu, które pod wpływem temperatury wytworzonej podczas tarcia i reakcji z tlenem przyczynią się do powstania iskry. Następnie kierowana jest ona na wcześniej przygotowaną hubkę, która zaczyna płonąć. W kolejnym kroku płomień przenoszony jest na rozpałkę.

–  Jednym z bardziej współczesnych rodzajów krzesiw jest krzesiwo ferrocerowe. Składa się ono z dwóch elementów: pręta ferrocerowego oraz ergonomicznej rękojeści. Krzesiwo takie może również posiadać linkę transportową oraz iskrownik. Ferrocer to metal stanowiący stop żelaza oraz ceru. Obecnie wytwarzane są jego nieco zmodyfikowane wersje. Mieszanka jest wzbogacona innymi metalami. W jaki sposób działa krzesiwo z ferroceru? Cały mechanizm polega na ścieraniu tworzywa przy pomocy iskrownika. Pod wpływem wytwarzającej się temperatury zawarty w pręcie cer ulega samozapłonowi. Dostarcza on energię do zapłonu drobin żelaza, które wytwarzają iskry o temperaturze 3000 stopni Celsjusza. Iskry spadają na rozpałkę, która zaczyna płonąć.

– Ostatnim rodzajem jest krzesiwo magnezowe. Stanowi ono rozwinięcie modeli z ferroceru. Ten typ krzesiwa posiada dołączony do zestawu magnezowy blok, który ułatwia rozpalenie ognia dzięki swoim właściwościom pirotechnicznym. W jaki sposób działa ten rodzaj krzesiwa? Wióry magnezu są zdrapywane za pomocą iskrownika lub innego twardego przedmiotu. Następnie przystępuje się do krzesania iskier na przygotowane wcześniej wióry magnezowe, do czasu aż nie zostaną podpalone. Rozżarzone wióry kładzie się na podpałkę np. korę brzozy. Ze względu na swoją niezawodność ten rodzaj podpałki jest często stosowany w trudnych warunkach atmosferycznych np. podczas wielkiej ulewy.

Czym kierować się przy zakupie krzesiwa?

Dokonując zakupu krzesiwa, nie warto kierować się walorami estetycznymi. W tym przypadku najważniejsza jest praktyczność. Pierwszym elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest pręt. To właśnie on odpowiada za powstawanie iskier. Jedną z najistotniejszych cech jest jego grubość. Im większa, tym dłuższa jego żywotność. Warto również postawić na dłuższe modele, ponieważ długość ma wpływ na ilość wytworzonych iskier.

Dodatkowo przy zakupie krzesiwa, warto sprawdzić, czy jest do niego dołączony iskrownik. Przyjmuje on zazwyczaj postać blaszki o ostrej krawędzi, a jego zadaniem jest krzesanie iskier lub - w przypadku krzesiw magnezowych - zdrapywanie magnezji. Należy jednak zaznaczyć, że iskrownik nie jest niezbędny - z powodzeniem może go zastąpić np. nóż. Jeżeli  jest on jednak dołączony do zestawu,  będziemy mieć wtedy pewność, że zawsze mamy go pod ręką.

mężczyzna rozpalający ognisko za pomocą krzesiwa

Kolejnym elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest rękojeść krzesiwa. Przed zakupem należy sprawdzić, czy jest ona wygodna w użytkowaniu, co zdecydowanie ułatwi proces rozpalania. Dobrze jest zwrócić uwagę na sam kształt rękojeści, a także materiał, z którego została wykonana. Dobrze, aby posiadała ona wgłębienia poprawiające chwyt, który zdecydowanie poprawi wygodę użytkowania. Rękojeści dostępne są w różnych kolorach, co pozwoli dobrać ją do swoich preferencji. Szeroki wybór wysokiej jakości krzesiw znajdziesz w ofercie sklepu Decathlon. 

Jak rozpalić ogień za pomocą krzesiwa? Poradnik survivalowy

Mamy krzesiwo, ale w jaki sposób się nim posługiwać? W jaki sposób poradzić sobie z samodzielnym rozpaleniem ogniska znajdując się w środku lasu? Pierwszym krokiem jest znalezienie materiału na rozpałkę. W lesie nie powinno być z tym problemu, jednak należy pamiętać, że im bardziej sucha rozpałka, tym lepiej. Po ułożeniu znaleziska na kupkę i wyjęciu krzesiwa z plecaka można spokojnie przejść do samego rozpalania.

Ogień rozpalić można na dwa sposoby. Zgodnie z pierwszym z nich pręcik należy ustawić pod kątem 45 stopni w taki sposób, aby stykał się z rozpałką. Można go o coś oprzeć. Wystarczy kilka intensywnych ruchów iskrownikiem, a pierwsze iskry powinny spaść na rozpałkę. Według drugiego ze sposobów pręt należy umieścić nad rozpałką, a krzesanie wykonywać ciągnąc krzesiwo w górę. Dzięki temu możemy uniknąć rozpadnięcia się rozpałki. Ta metoda często polecana jest osobom początkującym. Należy pamiętać, aby podczas rozpalania osłonić rozpałkę od wiatru.

Przeczytaj także:

mężczyźni uprawiający bushcraft

Co to jest bushcraft i czym się różni od survivalu?

Bushcraft i survival to pojęcia, które często używa się jako synonimy. Jest to błąd. Co to jest bushcraft? Tego dowiecie się z powyższego artykułu!

siekiera wbita w pień

Czym jest survival czyli sztuka przetrwania w trudnych warunkach?

Sztuka przetrwania w ekstremalnych warunkach z dala od cywilizacji cieszy się coraz większą popularnością. Co to jest survival? Odpowiadamy!

Ludzie rozpoczynający survival race wrocław biegnący na tor przeszkód

Survival Race Wrocław – poznaj wyjątkowy ekstremalny bieg!

Podejmij wyzwanie Survival Race Wrocław! To wyjątkowy bieg ekstremalny, który oferuje także Survival Race Kids, czyli bieg z przeszkodami dla dzieci!

Kim jest preppers? Czym jest prepping? Prepper a survival

Kim jest preppers? Czym jest prepping? Prepper a survival

Chcesz wiedzieć czym jest prepping? Przeczytaj nasz poradnik. Dowiesz się z niego kim jest preppers i czym różni się prepping od survivalu.

Mężczyzna i kobieta patrzący na mapę aby znaleźć wyjście z lasu

Jak nie zgubić się w lesie? Podstawowa wiedza

Gęsty las to czasami labirynt, który zdaje się nie mieć wyjścia. W tym tekście podpowiadamy wam, jak nie zgubić się w lesie.