Jakie buty do biegania na ultramaraton? Amortyzacja na biegi ultra

Większość z nas doskonale wie, czym jest maraton. Osoby, które nie są zagłębione w świat biegania, mają jednak prawo nie do końca być zaznajomionymi z pojęciem ultramaratonu. Zanim przejdziemy do samego tematu wyboru butów, warto nieco przybliżyć tę kwestię. Wbrew pozorom zrozumienie natury tego typu biegów jest kluczowe dla późniejszego właściwego doboru obuwia.

Ultramaraton lub biegi ultra – co to właściwie oznacza? Tym mianem określamy każdy bieg, który swoim dystansem przekracza tradycyjną długość maratonu, czyli 42,195 km. Tego rodzaju imprezy mogą odbywać się na różnych dystansach – 50, 70, 100, a nawet 150 km. Co ważne w kontekście doboru obuwia – są one organizowane na bardzo różnych nawierzchniach. Jakich?

W tym miejscu należy rozróżnić dwie podstawowe odmiany biegów ultra. Pierwszym z nich jest ultramaraton szosowy. Jak łatwo się można domyślić, jego charakterystyka opiera się na bieganiu po utwardzonych nawierzchniach w miastach lub na wsiach. Istnieją jednak także biegi ultra trail. Odbywają się one w terenie po miękkich, zmiennych nawierzchniach. Mogą być to ścieżki leśne, łąki czy szlaki górskie. Rodzaj biegu, w którym bierzemy udział, ma bezpośrednie przełożenie na wybrane buty do ultramaratonu.

Na początek przyjrzyjmy się butom szosowym. Aby dobrze spełniały one swoją funkcję, muszą odznaczać się kilkoma charakterystycznymi cechami. W pierwszej kolejności powinniśmy zwrócić uwagę na amortyzację. Obuwie na ultramaratony szosowe musi posiadać bardzo wysoką amortyzację. Jest to spowodowane dużą liczbą uderzeń buta o twardą nawierzchnię. Trzeba być jednak świadomym, że im większa amortyzacja, tym cięższy but.

Podczas biegnięcia ultramaratonu po utwardzonej nawierzchni absolutnym priorytetem dla butów staje się także trwałość oraz wygoda. Cholewka tego rodzaju obuwia biegowego musi charakteryzować się wykonaniem z wysokiej jakości, trwałych i przewiewnych materiałów. Wewnątrz wyłożona jest ona miękką tkaniną, która zapewni pełen komfort podczas wielogodzinnego wysiłku.

Podczas kupowania butów na ultramaraton szosowy, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na szerokość i rozmiar. Należy pamiętać, że stopa podczas długiego wysiłku ma tendencję do puchnięcia. Oznacza to, że będzie potrzebowała więcej miejsca w bucie niż podczas klasycznych biegów. Z tego powodu należy kupować buty o 1-2 rozmiary większe. W przypadku szerokich stóp trzeba uwzględnić także ten parametr.

Czas nieco dokładniej przyjrzeć się butom do górskich biegów ultra. Specyfika biegania po nieutwardzonych ścieżkach wymaga od obuwia nieco innej charakterystyki. Podstawową cechą butów do biegania w terenie jest wzór na podeszwie środkowej i zewnętrznej. Zadaniem agresywnego bieżnika jest zapewnienie nodze stabilności oraz przyczepności w każdym terenie.

Buty trailowe również powinny posiadać maksymalną amortyzację, ale o nieco innej specyfice niż wersje szosowe. Podłoże podczas trailowego ultramaratonu jest bardziej miękkie, ale bieganie z dużą amortyzacją jest konieczne ze względu na dystans. W tym przypadku wybór poziomu amortyzacji jest już nieco bardziej indywidualny. Mniejsza amortyzacja to mniejszy komfort, ale za to lepsza przyczepność. I na odwrót. Wysoki poziom amortyzacji przekłada się na wyższy komfort, ale słabszy kontakt z podłożem. Może się to przełożyć na gorszą zdolność do utrzymywania równowagi.

Aspektem ściśle związanym z amortyzacją jest stabilność. To bardzo ważna właściwość podczas biegania w terenie. Dlaczego? Na nierównej, zmiennej nawierzchni kluczowe jest ustabilizowanie kostki w taki sposób, aby nie dochodziło do skręceń. Dla biegacza długodystansowego kluczowe jest, aby w terenie zachować równowagę pomiędzy amortyzacją a stabilizacją.

Szczególną uwagę należy także zwrócić na materiały, z których został wykonany but. Muszą być one niezwykle wytrzymałe, ponieważ cholewka jest podczas biegu nieustannie narażona na kontakt ze skałami lub korzeniami. Co do rozmiaru, to dokładnie ta sama rada, co w przypadku butów szosowych. Warto postawić na 1-2 rozmiary większe, aby uniknąć ucisku.

Temu aspektowi poświęciliśmy już nieco słów w tym artykule. W przypadku ultramaratonów – niezależnie od nawierzchni – amortyzacja jest kluczowa ze względu na ekstremalnie długi dystans i liczbę wykonywanych kroków. Amortyzowane buty mają zazwyczaj grubszą podeszwę z większą ilością pianki. Ten zabieg ma na celu maksymalne zminimalizowanie wstrząsów, lepszy zwrot energii i tym samym zmniejszenie zmęczenia nóg i stóp.

Jak można się domyślić, buty przeznaczone do biegania krótszych dystansów posiadają mniejszy stopień amortyzacji. Powód jest dosyć klarowny – mniej kilometrów przekłada się na mniejszą potrzebę amortyzowania wstrząsów. Dzięki pozbyciu się nadmiar pianki, buty są lżejsze. To bardzo ważne na krótszych dystansach, gdzie ogromne znaczenie odgrywa dynamika i szybkość.

Ilość pianki amortyzacyjnej ma bezpośrednie przełożenie na wagę obuwia. Z powodu dodatkowej amortyzacji lub użycia bardziej wytrzymałych materiałów, buty do ultramaratonów są po prostu cięższe. Waga buta ma oczywiście znaczenie w bieganiu, dlatego też nie są one bardzo ciężkie. W przypadku obuwia trailowego najważniejsza jest jednak skuteczna ochrona stopy i komfort przez wiele godzin biegu.

W przypadku butów przeznaczonych do biegania krótszych dystansów priorytetem jest niska waga. Lżejsze obuwie pozwala na narzucenie sobie szybszego tempa, a czas na mecie ma tutaj największe znaczenie. Z tego powodu bardzo popularne wśród biegaczy krótkodystansowych jest wybieranie mniejszej wagi buta kosztem amortyzacji.

Jednym z głównych zadań obuwia podczas ultramaratonu jest zapewnianie możliwie jak największej przyczepności w zróżnicowanym terenie. Chodzi tutaj przede wszystkim o biegi trailowe, gdzie biegacz biegnie po nieutwardzonych ścieżkach, kamieniach czy błocie. Z tego powodu podeszwa zewnętrzna takiego buta ma bardzo agresywny i głęboki bieżnik. Jego zastosowanie pozwala na zachowanie stabilności na nierównym podłożu.

Oczywiście nie oznacza to, że dobra przyczepność jest nieistotna w przypadku krótszych dystansów. Jest, ale nie na taką skalę jak w ultramaratonach. Ogólna zasada jest taka, że podczas biegania na asfalcie warto stosować buty z gładką podeszwą, co zwiększy przyczepność na takiej nawierzchni. Agresja bieżnika powinna rosnąć wraz z wyzwaniami, z którymi mierzymy się na trasie.

Ultramaraton oznacza dla biegacza naprawdę długotrwały wysiłek. Nierzadko ma on miejsce w zmiennych warunkach pogodowych. Obuwie musi być gotowe na wszelkie okoliczności – od upału aż po deszcz. Z tego powodu buty do tego rodzaju biegów muszą oferować doskonałą wentylację, ale jednocześnie być wytrzymałe, aby nie dać się kamieniom, błotu i innym wyzwaniom na trasie. Materiały użyte do stworzenia cholewki muszą być wytrzymałe, ale jednocześnie lekkie i oddychające.

W przypadku butów do biegania stosowanych do codziennych treningów sytuacja wygląda podobnie jak w przypadku parametru przyczepności. Tutaj również ochrona przed czynnikami zewnętrznymi ma znaczenie, ale nie aż tak duże. Poziom wentylacji znajduje się nawet na wyższym poziomie, ale mniej jest elementów wzmacniających but. Dzięki temu obuwie jest mniej zabudowane, lżejsze, a przez to bardziej przewiewne.

Ultramaraton to wyzwanie, którego podejmują się jedynie doświadczeni biegacze. Doskonale wiedzą oni, że w przypadku ekstremalnych dystansów właściwy dobór obuwia jest kluczowy. Podczas takiego biegu nie sprawdzą się buty, które stosuje się na półmaratonach, a nawet maratonach. Szukasz obuwia, które nie polegnie w wyzwaniu biegu ultra trail? Sprawdź, co przygotowaliśmy dla Ciebie w ofercie Decathlon!