Jakie buty do siatkówki wybrać? 

Buty siatkarskie to podstawa wyposażenia każdego siatkarza. Na hali nie sprawdzą się zwykłe buty sportowe ani tym bardziej typowe buty do biegania. Buty do gry muszą być dostosowane do poruszania się po hali oraz szybkich akcji, wyskoków oraz podbiegów. Za odpowiednią przyczepność podczas startu i hamowania odpowiadają podeszwy. Nie mogą być zbyt miękkie (powodują niestabilność kostki) ani zbyt twarde (gra w nich będzie niekomfortowa, będą powodować poślizgi podczas wyskoków).

Buty siatkarskie powinny posiadać tak skonstruowane śródpodeszwy ze specjalną wyściółką, aby zapewnić wsparcie śródstopia i zapobiegać kontuzjom. Nie powinny też być ciężkie. Waga butów siatkarskich dla mężczyzn to średnio od 320 g do 420 g, a butów siatkarskich dla kobiet od 260 g a 310 g. Ważny jest też system odprowadzania wilgoci. Dobre buty siatkarskie posiadają różne systemy, które zapobiegają zbytniemu poceniu się stóp.

Zastanawiając się nad wyborem odpowiednich butów do siatkówki musimy zwrócić uwagę na trzy aspekty: amortyzację, masę buta oraz poziom stabilizacji stopy. Amortyzacja w butach siatkarskich jest bardzo ważnym czynnikiem. To ona w większości odpowiada za minimalizowanie siły nacisku na stopę przy lądowaniu. Pamiętajmy jednak, że w głównej mierze to ona stanowi o masie buta: im wyższy poziom amortyzacji, im więcej stosuje się systemów wspomagających ten proces, tym więcej waży but.

Ciężsi zawodnicy potrzebują większej amortyzacji, jako że wyższa masa ciała powoduje większe przeciążenia. Jednocześnie dodatkowe gramy w obuwiu nie sprawią im większych problemów. Przy zawodnikach lżejszych, którzy przeważnie są niżsi, sprawa wygląda trochę inaczej. Dla nich kluczowa jest dynamika wyskoku, a amortyzacja w tym nie pomaga. Przykład? Wyskoczcie z miękkiego piasku (duża amortyzacja), a z twardego betonu (mała amortyzacja). Jednocześnie mniejsza masa ciała powoduje mniejsze obciążenie nóg, stąd możemy postawić na lekkość buta przy podstawowej amortyzacji.

Tak jak już wyżej wspomniałem, przy wyborze butów siatkarskich powinniśmy patrzeć także na masę obuwia. Zwyczajowo podaje się wagę jednego buta. Różnice mogą być naprawdę duże. Przykładowo, para butów Mizuno Lightning Z6 to około 600 g (w zależności od rozmiaru), a oba buty w modelu Asics Tokyo Metarise ważą mniej więcej 1 kg. Taka różnica w powietrzu potrafi robić swoje. Przy kilkuset wyskokach w meczu lub na treningu uzbiera się niezła sumka dodatkowych kilogramów dźwigniętych w powietrze.

Dla większości najważniejszy temat, czyli stabilizacja buta. Co rozumiemy przez to sformułowanie? To zdolność buta do zachowania ustabilizowanej pozycji stopy podczas gry w siatkówkę.

Stopa, której zakresy ruchu są zbyt duże, jest w większym stopniu podatna na kontuzje. W związku z tym powinna ona być ustabilizowana w różnych jej partiach.

Istnieje na to kilka sprawdzonych sposobów. Przede wszystkim, kluczowe jest tutaj usztywnienie zapiętka. To ten element odpowiada za ustabilizowanie kostki, co ogranicza jej zakres ruchu. Wbrew powszechnej opinii, podwyższona cholewka nie zabezpiecza przed skręceniami czy zwichnięciami tego stawu, a jedynie zapewnia ochronę mechaniczną kostki (np. kopnięcie, uderzenie).

Działa także jako „efekt placebo” – gdy zawodnicy odczuwają otulanie tej części ciała dowolnym materiałem, czują się na boisku pewniej. Nie ulega jednak wątpliwości, że niski but z dobrze usztywnionym zapiętkiem zaoferuje nam lepsze ustabilizowanie kostki niż byle jaki but z wysoką cholewką. W obecnej siatkówce ten mit jest obalany, co zauważamy wśród profesjonalnych zawodników, którzy rezygnują z butów z wysoką cholewką, stosując zestaw: but z niską cholewką + stabilizator usztywniający kostkę i staw skokowy.

Inny sprawdzony sposób na stabilizację stopy to zastosowanie pasów ściągających cholewkę, np. „California Slip Lasting” stosowane w Asicsach. Pasy mają za zadanie połączyć sznurówki buta z podeszwą na wysokości śródstopia. Działa to jak swoisty ściągacz. Zaciągając sznurówki, poprawiamy trzymanie stopy przez cholewkę nie tylko na podbiciu, ale dookoła śródstopia. Ostatnim sprawdzonym sposobem na stabilizację jest tzw. mostek. Występuje on w większości butów siatkarskich. Zapobiega skręceniom śródstopia, które mogą wystąpić przy przenoszeniu ciężaru ciała z jednej nogi na drugą w pozycji defensywnej lub przy lądowaniu na parkiecie po próbie bloku. Mostek to sztywna część w podeszwie buta, na wysokości śródstopia, która pilnuje, aby przednia i tylna część stopy poruszały się w tej samej płaszczyźnie.  

Warto zwrócić uwagę na przyczepność buta, która nie jest aż tak istotna jak wcześniej omówione cechy buta, jednak potrafi poprawić grę. Dzięki większej przyczepności zyskujemy efekt wzmocnienia stabilizacji stopy: brak poślizgów zmniejsza niekontrolowany zakres ruchu stopy najczęściej prowadzący do kontuzji. Możemy także z większą pewnością zastosować całą dynamikę naszego ciała. W obecnych czasach wszystkie, nawet ciemne podeszwy butów, dbają o środowisko siatkarzy i nie brudzą parkietu.

Dla osób o zwiększonej potliwości istotna jest wentylacja buta. Odprowadzanie wilgoci i nadmiaru ciepła zapewnia większą stabilność stopy i sprawia, że wolniej się męczy. Najpowszechniejszą metodą stosowaną w butach siatkarskich, która pozwala na zachowanie świeżości we wnętrzu buta, jest siateczka typu mesh stosowana w konstrukcji cholewki. Nadmiar ciepła i wilgoci znajduje ujście w lukach materiału. Krok dalej poszła marka Mizuno, która zastosowała innowacyjny system Mizuno Intercool. Pozwala on na cyrkulację powietrza także przez podeszwę buta – na wysokości śródstopia znajduje się mały otwór, który pozwala na wentylację stopy od spodu

Dzięki temu artykułowi powinieneś zrozumieć, jak wybrać odpowiednie dla siebie buty siatkarskie. Jeśli zatem:

Jesteś zawodnikiem masywniejszym -> wybierz buty z dużą amortyzacją i stabilizacją.
Jesteś zawodnikiem lżejszym i niższym -> wybierz buty z mniejszą amortyzacją, lecz dynamiczne, z dobrą stabilizacją.

Siatkówka to intensywny sport. Podczas gry zaangażowane jest całe ciało, ale na zapocenie najbardziej narażone są stopy. Dlatego po każdym treningu należy wywietrzyć buty oraz spryskać je specjalnym sprejem odświeżającym. Dzięki temu pozbywamy się przykrego zapachu i ograniczamy ryzyko namnażania się w butach bakterii i grzybów.

Buty siatkarskie nie wymagają ciągłego mycia, tak jak przykładowo buty do biegania w terenie. Nie zabrudzą się błotem, nie zmokną ani nie będą wystawiane na wpływ warunków atmosferycznych. W tym kontekście dbanie o buty siatkarskie jest całkiem proste. Należy jednak pamiętać, aby mimo wszystko raz na jakiś czas umyć buty do siatkówki i zabezpieczyć je specjalnym impregnatem.

Jeśli zewnętrzna siatka na butach uległa uszkodzeniu, warto ją wymienić. Z kolei uszkodzenia mechaniczne w środku buta są już podstawą do wyrzucenia obuwia i kupna nowego. Wszystko, co może powodować otarcia (dziury wynikające ze zużycia) wpłynie na jakość i komfort gry.