Jakie przerzutki do roweru wybrać? Rodzaje przerzutek rowerowych

Na początek warto zapoznać się z najważniejszymi informacjami na temat samego elementu, jakim są przerzutki rowerowe. Zacznijmy od podstaw: czym właściwie jest przerzutka? Mianem tym określamy jeden z najważniejszych elementów układu napędowego roweru. Jego zadaniem jest zmiana ustawienia przełożeń w rowerze, co pozwala dostosować je do warunków terenowych.

Przerzutki znajdują się na haku tylnego widelca ramy. Potocznie przerzutką nazywamy jednak także manetkę służącą do zmiany przełożeń. Jest ona zlokalizowana tuż przy suporcie. Jest to tak zwana przerzutka przednia, która posiada maksymalnie trzy przełożenia. Przerzutki można podzielić ze względu na dwa kryteria. Jakie?

Głównym podziałem przerzutek jest ten uwzględniający przerzutkę zewnętrzną oraz wewnętrzną. Pierwsze z nich działają na zasadzie zmiany przełożeń poprzez przerzucanie łańcucha pomiędzy tylnymi zębatkami. Nieco innym rodzajem są przerzutki wewnętrzne. Mechanizm ich działania oparty jest o przekładnie planetarne, które są złożone z zębatek, zapadek i pierścieni. Ten typ przerzutki w większości przypadków montowany jest wewnątrz tylnej piasty. Co należy wiedzieć o każdym z typów?

Należy wiedzieć, że ten rodzaj przerzutek cieszy się większą popularnością wśród rowerzystów. Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele, ale głównie dzieje się tak ze względu na prostą konstrukcję, która przekłada się na łatwiejsze serwisowanie. Drugim powodem jest niska waga, co sprawia, że po tego typu przerzutkę bardzo często sięgają kolarze, którym zależy na zminimalizowaniu ciężaru roweru.

Przerzutki zewnętrzne są również doceniane przez kolarzy górskich. Dlaczego? Zwykle posiadają one więcej przełożeń od swoich wewnętrznych odpowiedników, co sprawia, że sprawdzają się w trudnych trasach terenowych. Ogromną zaletą tego typu przerzutek jest także niższy opór własny całego napędu. W przeciwieństwie do przerzutek wewnętrznych umożliwiają one także zmianę biegów podczas intensywnego pedałowania.

Teraz warto opowiedzieć nieco o przerzutkach wewnętrznych. Z tym rodzajem najczęściej można się spotkać w rowerach miejskich. Umożliwiają on operowanie kilkoma przełożeniami. Ich konstrukcja umożliwia także montaż osłony łańcuchowej. Jest ona bardzo ważna w przypadku tego typu roweru, ponieważ chroni łańcuch przed warunkami atmosferycznymi oraz zabezpiecza nasze ubrania przed zabrudzeniem. Kolejnym czynnikiem, który sprzyja jeździe w mieście, jest możliwość zmieniania biegów podczas postoju.

Dużą zaletą tego rodzaju przerzutek jest również niższa awaryjność. Jest ona spowodowana ochroną przed czynnikami zewnętrznymi w postaci wspomnianej osłony łańcuchowej. Model ten nie jest jednak pozbawiony wad. Największymi są duża waga oraz skomplikowane serwisowanie. Z tego powodu nie są one wykorzystywane w rowerach sportowych. Z regulacją tych przerzutek trudności mają nawet osoby, które znają się na rowerach. W większości przypadków konieczne jest oddanie jednośladu do profesjonalnego warsztatu.

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jest to uzależnione od kilku czynników, takich jak rodzaj roweru, liczba pokonywanych kilometrów czy nasze oczekiwania względem jednośladu. Na tej podstawie można jednak pokusić się o kilka rad.

W przypadku sportowej jazdy zdecydowanie lepiej sprawdzi się przerzutka zewnętrzna. Ma ona zastosowanie wszędzie tam, gdzie liczy się niska masa, szybka zmiana przełożeń, a także duży zakres. Ten rodzaj przerzutek sprawdzi się lepiej również w przypadku rowerów trekkingowych, ponieważ dzięki prostej budowie można ją bez problemu naprawić w trasie.

Przerzutki zewnętrzne najczęściej są stosowane w rowerach miejskich. Istnieje jednak spora grupa osób, która stosuje je również w przypadku rowerów MTB. Argumentują to dużą odpornością na uszkodzenia. Taka właściwość jest bardzo ważna podczas jazdy w terenie, gdzie gałęzie lub kamienie mogą uszkadzać wystającą przerzutkę.

Drugi podział przerzutek rowerowych jest nieco bardziej znany. Mowa tutaj oczywiście o przerzutkach tylnych oraz przednich. Każdy o nich słyszał, jednak nie każdy potrafi wskazać dokładnie różnice w pełnionych przez nie funkcjach. Poniżej postaramy się w jak najprostszy sposób przybliżyć, na czym dokładnie polega ich działanie.

Jak sama nazwa wskazuje, przerzutka tylna służy do zmiany przełożeń na tylnych zębatkach. Warto jednak nieco bardziej szczegółowo przedstawić jej budowę. Składa się ona z dwóch elementów: korpusu oraz wodzika (wózka). Pierwszy z wymienionych elementów wyposażony jest w sprężynę, dzięki której wodzik przesuwa się pomiędzy zębatkami. Dzięki temu mechanizmowi łańcuch zawsze trafia na swoje miejsce.

Warto wiedzieć, że wodzik w zależności od roweru może mieć różne rozmiary. Od jego długości zależy działanie całego układu napędowego. W tym przypadku zasada jest dosyć prosta – im krótszy wózek, tym bardziej precyzyjny napęd. Zmniejsza się wtedy również waga całego mechanizmu. Należy być jednak świadomym, że długość wózka musi być dopasowana do wielkości kasety. Tylko wtedy będzie on działał prawidłowo.

Funkcja pełniona przez przerzutki przednie jest dokładnie taka sama jak w przypadku wersji tylnych. Ich zadaniem jest zmiana przełożeń na zębatkach mechanizmu korbowego. W większości modeli rowerów obsługują one trzy tarcze zębatek. Zdarzają się jednak rowery górskie oraz szosowe, które mają po dwie tarcze. Budowa przerzutki przedniej różni się nieco od jej tylnego odpowiednika.

Tutaj również można wyróżnić dwa elementy. Pierwszym z nich jest wózek (nazywany także wodzikiem lub prowadnicą), a drugim obejma lub płytka, której zadaniem jest przymocowanie przerzutki do ramy. Przerzutka przednia działa w bardzo prosty sposób. Prowadnica obejmuje łańcuch i odpowiada za jego poruszanie pomiędzy konkretnymi zębatkami. Co ważne – przednia przerzutka musi być dostosowana do średnicy rury podsiodłowej. Z tego powodu występuje ona w trzech standardowych rozmiarach.

Wielu zapalonych rowerzystów nie poprzestaje na osprzęcie, który znajduje się w podstawowym wyposażeniu ich jednośladu. Część z nich postanawia nieco poeksperymentować z doborem poszczególnych części, a inni składają swój jednoślad od podstaw. Żeby dokonać zakupu tylnej przerzutki, należy uwzględnić kilka ważnych kryteriów. Jakich? Oto najważniejsze z nich.

Tak jak już wspomnieliśmy, tylna przerzutka składa się z ramienia i wózka. Jej zadaniem jest przemieszczanie łańcucha po kasecie zębatek. Jaka przerzutka tylna? W jej przypadku kluczowym kryterium wyboru jest zakres przełożeń. Jeżeli jesteś osobą, która trening kolarski traktuje naprawdę poważnie, warto, abyś postawił na kasetę posiadającą 11 zębatek. Dla przeciętnego rowerzysty wystarczającym modelem będą modele dziewięciorzędowe.

Bardzo istotnym kryterium w przypadku wyboru tylnej przerzutki jest dobór długości wózka. Część ta składa się z dwóch kółek umieszczonych pomiędzy charakterystycznymi elementami. Długość wózka ma bezpośredni związek z przeznaczeniem przerzutki.

– Modele krótkie (SS) są przeznaczone dla rowerów szosowych. Krótka różnica pomiędzy zębatkami zwiększa precyzję, co jest ważne podczas jazdy na szosie.
 
– Wersje długie (SGS) są stosowane w przypadku rowerów górskich. Jest to spowodowane koniecznością właściwego naciągu łańcucha przy zębatkach posiadających duży rozrzut. 

– Istnieją także modele średnie (GS), które są stosowane między innymi w rowerach trekkingowych i crossowych.

Podczas zakupów należy również zwrócić uwagę na sposób montażu tylnej przerzutki. Pod tym kątem można wyróżnić dwa najczęściej spotykane rozwiązania: montaż na hak oraz na śrubę. Warto jednak wiedzieć, że montowanie na hak jest coraz rzadziej spotykane. Coraz częściej zastępują go nowocześniejsze rozwiązania, choć nadal jest ono stosowane. Jaka przerzutka na tył pod kątem sposobu montażu?

Zacznijmy od przerzutek montowanych na hak. Jak już wspomnieliśmy – rozwiązanie to powoli staje się przestarzałe. Ten sposób mocowania polega jednak na zakładaniu przerzutki na osi koła i dokręcanie jej za pomocą śruby lub szybkozamykacza. Hak może obracać się lub być zablokowany w odpowiednim położeniu – jest to uzależnione od konkretnego modelu.

Zdecydowanie najpopularniejszym sposobem jest na ten moment montaż przerzutki na śrubę. Stoi za tym dosyć prosty mechanizm. Hak montowany jest bezpośrednio do ramy. Jest on wyposażony w otwór, w który dokręcana jest śruba blokująca. Taki zestaw łączony jest z osią koła. Warto wiedzieć, że taki sposób montowania pozwala na zdjęcie koła bez demontażu przerzutki.

Czas poświęcić kilka słów dopasowaniu przerzutek do konkretnego rodzaju roweru. Na pierwszy ogień weźmy rower crossowy. Typ ten stanowi połączenie cech roweru szosowego oraz górskiego. Znajduje to również odzwierciedlenie w samych przełożeniach, które są modelami pośrednimi pomiędzy jednym a drugim.

Rowery crossowe posiadają zazwyczaj od 18 do 30 biegów. To dosyć szeroki zakres przełożeń, który pozwala na dopasowanie zarówno do płaskiego, jak i bardziej wymagającego terenu. W tym przypadku stosowane są zwykle przerzutki o średnim lub długim wózku. Jest to konieczne, aby poradziły sobie one z szeroką kasetą zębatek. Przykładami często wykorzystywanych w rowerach crossowych przerzutek są: Shimano Alivio, Shimano Deore, SRAM X5 lub SRAM X7. Zdecydowanie króluje tutaj makra Shimano.

Nieco innych przerzutek będzie potrzebował rower górski. Ten rodzaj jednośladu został zaprojektowany z myślą o radzeniu sobie z niezwykle trudnymi warunkami terenowymi, dlatego też przerzutki muszą posiadać pewne charakterystyczne cechy. Przerzutki rowerowe – jakie wybrać w przypadku roweru górskiego?

Ten typ jednośladu jest wyposażony w tak zwane przerzutki MTB. Są one stworzone w taki sposób, aby wytrzymać trudne warunki terenowe, takie jak błoto, kurz, kamienie oraz uderzenia gałęzi. Charakteryzują się one szerokim wachlarzem przełożeń, aby zapewnić komfortowe podjeżdżanie i zjeżdżanie. Najczęściej spotykane konfiguracje to 1 × 11, 1 × 12, 2 × 10 lub 2 × 11.

Tego rodzaju przerzutki muszą odznacza się szybką i precyzyjną zmianą biegów, aby utrzymać płynność jazdy. Niektóre modele wyposażone są w dodatkowe technologie, które zwiększają komfort zmiany biegów. Dla przykładu, w modelach Shimano Shadow Plus oraz SRAM Type 2, znajdziemy sprzęgło (clutch), które pomaga utrzymać napięcie łańcucha. Na rynku znajdziemy także modele, które redukują drgania wózka podczas jazdy po wyboistym terenie.

Nie każdy rowerzysta zadowala się tym, co ma do zaoferowania w podstawowym pakiecie rower, który zakupił. W pewnym momencie postanawia on samodzielnie kompletować osprzęt. Przerzutka musi być dostosowana do typu roweru, stylu jazdy oraz przejeżdżanych kilometrów. Niezależnie od tego, czy potrzebujesz przerzutek do szosy, górala czy roweru trekkingowego – szeroki wybór znajdziesz w ofercie Decathlon!