Kombinezon do nurkowania – jak dobrać skafander nurkowy? Praktyczne po

Nurkowanie pozwala nam przenieść się do środowiska niezwykle fascynującego, ale bardzo odmiennego niż te, które znamy na co dzień. Mimo tego, że nie jesteśmy przystosowani do życia w środowisku wodnym, możemy skorzystać z dzisiejszych udogodnień techniki. Sprzęt do nurkowania pozwala nam oddychać pod wodą oraz czuć komfort termiczny, pomimo iż woda wychładza nasz organizm 25 razy szybciej niż powietrze. Niezbędne będzie jednak zabranie ze sobą butli z powietrzem oraz kombinezonu nurkowego.

Kombinezon nurkowy, tzw. pianka, jest niemalże naszą drugą skórą pod wodą. Stanowi zatem bardzo osobiste wyposażenie, dlatego wielu nurków decyduje się na zakup własnej pianki jako jeden z pierwszych elementów nurkowego ekwipunku. Kombinezon powinien być dobrze dobrany do temperatury wody, w jakiej będziemy nurkować. Z jednej strony musi zapewniać ciepło, ale z drugiej  nie może być zbyt gruby, aby nie doprowadzić do przegrzania. Zatem należy odpowiedzieć sobie na pytanie: Gdzie zamierzamy nurkować?

Charakterystyka warunków nurkowych:

- bardzo ciepłe wody Morza Czerwonego,
- głównie latem podczas wakacji,
- temperatura wody powyżej 25 °C.

Jeśli zamierzamy nurkować tylko na wyjazdach, w ciepłych krajach, w okresie wakacyjnym, a planowane nurkowania nie będą zbyt głębokie (do 20 m), optymalną pianką będzie pianka o grubości neoprenu 1-3 mm.

Należy jednak pamiętać, że wraz z głębokością temperatura wody spada. Dodatkowo ciśnienie rośnie, co doprowadza do kompresji neoprenu, z którego składa się skafander do nurkowania, sprawiając że staje się ona cieńsza i mniej izoluje nas od zimna. Dlatego, gdy zamierzamy głębiej nurkować, zalecana jest grubsza pianka (3-5 mm).

Charakterystyka warunków nurkowych:

- Ciepłe wody Morza Śródziemnego,
- polskie jeziora latem, np. te w Olsztynie,
- temperatura wody 20 - 16 °C.

Na nieco chłodniejsze wody przyda się pianka z grubszego neoprenu 3-5 mm. Jednak należy cały czas pamiętać o zasadzie im głębiej tym zimniej, więc na głębsze nurkowania lepiej wybrać piankę 5-7 mm.

Charakterystyka warunków nurkowych:

- głębsze nurkowania w Morzu Śródziemnym,
- polskie jeziora latem, gdzie występuje termoklina,
- polskie jeziora wiosną lub jesienią,
- temperatura wody 16-10 °C.

Latem, w głębszych jeziorach w Polsce częstym zjawiskiem jest tzw. termoklina. W efekcie warstwa wody od powierzchni do około 7-8 m jest nagrzana bardziej (kilkanaście stopni) niż woda znajdująca się głębiej, która ma około 4 °C. Jeśli zamierzamy spędzić dłuższy czas „pod termokliną”, możemy nawet rozważyć zakup kombinezonu półsuchego.

Różni się on od zwykłej pianki mokrej tym, że ma szczelniejsze kryzy, które należy odpowiednio wywinąć do środka. Co prawda woda nadal się do niego wlewa, ale w mniejszych ilościach i nie wylewa się tak łatwo. Taki kombinezon półsuchy na pewno sprawdzi się też w polskich jeziorach wiosną lub jesienią oraz na głębszych nurkowaniach w cieplejszych rejonach.

Może się zdarzyć, że półsuchy kombinezon do nurkowania będzie tak szczelny, że woda będzie miała trudność się do niego dostać, ciśnienie nie będzie się wyrównywało i na głębokości 30-40 m kombinezon będzie nas znacznie ściskał (tzw. efekt squeeze). Można temu zapobiec przez zalanie kombinezonu na płytkiej wodzie, na samym początku nurkowania.

Suche skafandry najczęściej wykonane są z neoprenu lub trylaminatu. Te wykonane z neoprenu są najcieplejsze, ale także cięższe i zajmują więcej miejsca. Trylaminat jest lżejszy i zajmuje mniej miejsca, co może okazać się dość istotne, gdy chcemy często nurkować w miejscach, gdzie wybieramy się samolotem, ale trylaminat jest też dość cienki, więc możemy potrzebować do niego grubego ocieplacza.

Co w momencie, gdy chcemy nurkować w wodach o różnej temperaturze? W wakacje chcemy wybrać się do Egiptu, a po powrocie nurkować do końca lata w polskich jeziorach. Nie trzeba od razu kupować dwóch różnych pianek. Możemy się zdecydować na taką o grubości 4-5 mm i nurkować w ciepłych wodach. 

W momencie, gdy wybieramy się na zimniejsze wody, możemy dodatkowo założyć ocieplacz o grubości 5 mm lub top nurkowy tzw. żyletę o grubości 2-3 mm i od razu będzie nam cieplej. Należy też pamiętać o ochronie termicznej głowy, nóg i rąk, które najszybciej marzną. Ochronę tych części ciała zapewniają odpowiednio kaptur, buty i rękawiczki neoprenowe, które są dostępne także w różnych grubościach neoprenu. 

Jeśli czujemy znaczny dyskomfort z powodu zimna pod wodą, zalecane jest przerwanie nurkowania, a na następne nurkowanie założenie ocieplacza, cieplejszych rękawiczek lub butów. Wychłodzenie to poważna sprawa, w skrajnych przypadkach może doprowadzić do hipotermii. W nieco lżejszym przypadku, przez to, że zmarzły nam ręce możemy nie być w stanie obsłużyć np. inflatora. Jest to może mniejszy problem niż głęboka hipotermia, ale sprawia, że nie czujemy się komfortowo i bezpiecznie. Należy pamiętać, że nurkując w tej samej wodzie, ale z dodatkową warstwą neoprenu, będziemy mieć większą wyporność, więc potrzebny nam będzie cięższy balast.

Z drugiej strony możemy czuć dyskomfort termiczny związany z przegrzaniem. Hipertermia także może być niebezpieczna. Jeśli czujemy przegrzanie podczas nurkowania możemy rozpiąć zamek w naszej piance, aby wlać zimną wodę do środka. W takiej sytuacji przydaje się zamek z przodu. Jeśli czujemy przegrzanie jeszcze na powierzchni, bo np. czekamy już ubrani w kombinezonie na naszego guzdrzącego się partnera nurkowego, wtedy możemy wskoczyć do wody i zalać sobie piankę. Najlepiej jednak unikać takich sytuacji i dogadywać z partnerem moment, w którym się ubieracie i oszacować ile czasu wam to zajmie.

Poza wyborem odpowiedniej grubości pianki, warto zwrócić uwagę na dodatkowe jej elementy tj.:

- wzmocnienia na ramionach,
- wzmocnienie na łokciach,
- czy kolanach.

Pianki z zamkiem z przodu jesteśmy w stanie zapiąć samodzielnie, ale pianki z zamkiem z tyłu też nie powinny stanowić problemu, ponieważ nigdy na nurkowanie nie wybieramy się przecież sami i zawsze możemy poprosić o pomoc partnera nurkowego. Kolejnym elementem w kombinezonie może być zastosowanie różnej grubości neoprenu. Na torsie grubszy neopren, aby lepiej grzał, a pod ramionami nieco cieńszy, aby zapewnić swobodę ruchów.

Ochrona termiczna głowy jest także bardzo ważna, więc możemy kupić piankę już z zintegrowanym kapturem lub osobno. Czasem pianki są sprzedawane z kapturem, który jednak nie stanowi integralnej części z pianką i można go zamocować przy udzie.

Odczuwanie ciepła jest sprawą indywidualną, a powyższe propozycje doboru grubości pianki do temperatury wody są proponowane dla przeciętnego człowieka. Jeśli wiesz, że jesteś wrażliwy na zimno, należy wybrać zawsze nieco cieplejsza piankę i zwrócić szczególną uwagę na inną ochronę termiczną.