Rodzaje łyżew – jakie wybrać? Czym się kierować?

Głównym kryterium, które pozwala wyróżnić typy łyżew, jest kształt ostrza. Są one tworzone z myślą o konkretnym przeznaczeniu, ale funkcja znajduje odbicie w konstrukcji. Jakie obuwie do łyżwiarstwa wybrać? Oto najczęstsze typy łyżew.

Panczeny to łyżwy do jazdy czasowej na specjalnie wyznaczonym do tego celu torze. Mają długą i cienką płozę, która umożliwia osiąganie dużych prędkości. But jest wykonany z lekkiej i elastycznej skóry. Nie zasłania kostki. Zaczynając przygodę z łyżwami, nie ma sensu stawiać na ten typ, gdyż jest mało zwrotny. Mają z zasady zapewniać przede wszystkim maksymalną stabilność na prostej lub umiarkowanie prostej drodze, dlatego ich ostrza są zdecydowanie wydłużone. W większości sklepów nawet nie są dostępne od ręki, natomiast w dobrych sklepach sportowych pojawia się ich kilka rodzajów – tak naprawdę jest to sprzęt głównie dla profesjonalnych zawodników, a amatorzy w nich to rzadki widok.

Zastanawiając się, jakie łyżwy wybrać, z pewnością słyszałeś o łyżwach figurowych. Mają one specyficzne zęby na przedzie ostrzy i delikatniejszą konstrukcję. Widać to nie tylko po skorupie, ale też po ostrzu, które jest stosunkowo krótkie i ma niedużą grubość nawet u nasady. Takie płozy mają zapewniać olbrzymią zwrotność i szybkość w ciasnym zakręcie, a sam ząb z przodu pozwala na wykonywanie bardziej skomplikowanych układów akrobatycznych. Warto też już w tym momencie wspomnieć, że najtańsze figurówki nie będą raczej odpowiednie dla osób bardziej zaawansowanych, ponieważ kiepsko pracują w czasie skoków.

Figurówki posiadają także węższą cholewkę i są mniej usztywnione. Wydłużona płoza gwarantuje większe wsparcie oraz prostsze utrzymanie równowagi. Łyżwy te wykonane są ze skóry naturalnej lub tworzywa sztucznego. Sprawia to, że są o wiele bardziej eleganckie niż hokejowe. Dla wielu osób ma to znaczenie.

Łyżwy hokejowe są grube, w miarę sztywne i masywne. Zapewniają dużą zwrotność, ale też sporą stabilizację. Ich skorupa jest bardzo często dodatkowo wzmacniana. Samo ostrze jest zwykle odrobinę dłuższe niż przy figurówkach, ale przede wszystkim nie ma zęba z przodu i delikatnie unosi się łukiem ku górze. Ma też zasadniczo większą grubość, co przekłada się na zwiększoną sztywność i odporność na uszkodzenia.

Jasne już jest, czym się różnią łyżwy hokejowe od figurowych, ale które wybrać? Wszystko zależy od Twoich potrzeb. Przy wykonywaniu akrobacji sprawdzą się łyżwy figurowe, a hokejowe są przeznaczone do jazdy szybkiej i gwarantują większe bezpieczeństwo. Należy jednak pamiętać, że hokejówki są zwrotniejsze, co może doprowadzić do upadku. Warto zatem uważać podczas jazdy na łyżwach, szczególnie w przypadku osób początkujących. 

Co nada się dla początkujących łyżwiarzy, łyżwy figurowe czy rekreacyjne? Zdecydowanie te drugie. Są wygodne i oferują wsparcie, a przy tym mniej techniczne niż łyżwy hokejowe czy figurowe. Warto sprawdzić, czy wybrany model jest wykonany z miękkiego materiału, który zapewnia komfort i wsparcie. Sztywniejsze mogą powodować dyskomfort. Jeśli interesuje Cię gra w hokeja i jesteś początkujący w tym sporcie, postaw na hokejówki. 

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Wybór łyżew dla dziecka powinien się rozpocząć od rozmowy z dzieckiem i odpowiedzenia sobie na kilka pytań:

– czy chce jeździć sportowo, czy tylko rekreacyjnie?
– jak często chce jeździć? Cały rok (na lodowiskach całorocznych) czy tylko w okresie zimowym?
– czy mocno boi się upadku? Jeśli tak, należy wykluczyć łyżwy figurowe.

Na początek warto pomyśleć o łyżwach rekreacyjnych, które pomogą w nauce jazdy początkującym. Kiedy młody łyżwiarz opanuje już podstawową technikę i zacznie jeździć płynnie na lodzie, to warto poszukać bardziej profesjonalnych rozwiązań. Łyżwy zawsze muszą być dostosowane do stylu jazdy, wobec czego w zgodzie z preferencjami dziecka należy zdecydować się na jeden z głównych rodzajów łyżew. Twoje dziecko chce spokojnej jazdy na lodzie? Wybierz łyżwy rekreacyjne, a hokejowe kup, gdy dziecko chciałoby nauczyć się grać w hokeja. Figurówki sprawdzą się do akrobacji.

Kupując sprzęt na lód dla dziecka, zwróć uwagę na rozmiar łyżew, płozy oraz zapięcie. Zaletą sznurowanych jest fakt, że dostosowują się one do stopy, co przekłada się na większy komfort jazdy. Minusem jest to, że posiadają one długie sznurówki, które muszą być mocno zawiązane. Łyżwy zapinane są zdecydowanie łatwiejsze pod kątem wkładania, jednak sztywność buta sprawia, że są mniej wygodne. Klamry mogą się także odpinać podczas jazdy.

Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę z tego, że każdy element konstrukcyjny łyżew jest stosowany z jakiegoś konkretnego celu. Uzasadnienie ma i kształt, i materiał, i wielkość poszczególnych elementów buta i noża. Wybór wymaga więc zagłębienia się w detale. Zanim jednak do tego dojdzie, powinieneś skupić się na kwestiach podstawowych.

– Materiał skorupy, czyli wierzchniej części buta. Dziś można spotkać się z dwoma podstawowymi konstrukcjami: albo tworzywo (ewentualnie tworzywo ze wstawkami materiałowymi), albo syntetyczna skóra. Paradoksalnie po pierwszym ubraniu buta wygodniejsze będzie tworzywo. jest ono odpowiednio wyprofilowane i dobrze układa się na stopie, natomiast skóra, zanim osiągnie ten stan, musi jakiś czas pracować.

– Zapięcia. Żeby jazda była przyjemna i bezpieczna, musisz dopasować but do kształtu stopy. Można to osiągnąć albo przez zatrzaski, albo przez sznurowadła. Oczywiście można oba te systemy połączyć. Generalnie to sznurowadła pozwalają na uzyskanie odpowiedniego kształtu, ale w przypadku skorupy tworzywowej warto wspierać je zatrzaskami, które z większą siłą dociągają sztywne elementy buta.

– Wkładka i wypełnienie w kostce. Wnętrze buta, im bardziej odpowiada kształtowi stopy, tym bardziej ułatwia transfer energii na ostrze i tym pewniej pozwala kontrolować ruch. Poza tym zarówno profilowana wkładka, jak i odpowiednie wypełnienie wokół kostki, stanowią ochronę przed kontuzjami, które narciarzom w źle dobranych łyżwach zdarzają się aż za często. Warto jednak przy tym pamiętać, że zbyt ciasne wypełnienie może przyczynić się do otarć albo dyskomfortu w czasie jazdy.

– Język buta. W łyżwach hokejowych będzie dodatkowo wzmocniony i zasadniczo szerszy niż w figurówkach, ale i w tych ostatnich musi być odpowiednio szeroki, żeby zapewnić komfort i stabilizację. Ważny jest nawet nie tyle materiał, ile stabilność języka w czasie noszenia łyżew. Jeśli zacznie się on przesuwać, to nie tylko nie spełni swojej podstawowej roli, ale jeszcze sam może stać się przyczyną otarć.

– Nitowanie. Nitowanie holdera i górnej części buta decyduje o tym, ile i jakiego obciążenia zniosą łyżwy. Tutaj producenci mogą użyć nitów z aluminium, stali lub mosiądzu. Tak naprawdę tylko te ostatnie są na tyle elastyczne, żeby pozwalać na skoki (a do bardziej złożonych figur i agresywnej jazdy opcją są podwójne nity mosiężne). Aluminium jest sztywne i stosunkowo mało wytrzymałe, natomiast osobom początkującym zwykle nie trzeba więcej. Odrobinę bardziej elastyczna stal zapewnia już większy komfort, a tak nitowane łyżwy są często trwalsze.

– Wymienne ostrze. W modelach z niższej, a nawet średniej półki, ostrza będą niewymienne. Generalnie to nie jest wielki problem, ponieważ się je ostrzy, natomiast osoby, które naprawdę dużo czasu spędzają na łyżwach, powinny raczej poszukać modeli z ostrzem wymiennym – zanim but zostanie znoszony, można ostrze wymienić kilka razy, zapewniając sobie najwyższy komfort i wysokie wyniki.

W przypadku łyżew hokejowych przejścia od segmentu budżetowego przez średni po premium są dość wyraźne. Najtańsze łyżwy bywają masywne, ale są wykonane z niskiej jakości tworzyw i w praktyce ich dostosowanie do stopy jest raczej kiepskie. Mają ciężkie, relatywnie miękkie ostrza, które nie dają pełnej kontroli nad butem w dynamicznych sytuacjach na lodowisku.

Klasa średnia to łyżwy solidnie zbudowane, dające już sporo frajdy z jazdy i pozwalające na dość agresywną grę na lodzie. Wiele zmian w stosunku do tańszych modeli jest nieoczywistych: to zmiana materiału nitów czy samego ostrza, wysokiej jakości materiały wkładki i wypełnienia czy bardziej precyzyjne wiązania. W najwyższym segmencie natomiast łyżwy są pancerne, ale jednocześnie nie zyskują zbyt wiele na wadze. Przede wszystkim są dodatkowo wzmacniane i dopracowana jest konstrukcja, aby wydajniej przenosić energię na ostrze.

Najtańsze figurówki są konstrukcjami pozbawionymi sztywności. Wyglądają niewiele gorzej niż modele z wyższych półek, ale wyraźnie słabiej pasują do stopy. Najczęściej dość szybko widać po nich zmęczenie, a największą wadą jest słaba precyzja wykonania ostrza. nie zauważysz tego, jeśli dopiero się uczysz, ale już przy wykonywaniu podstawowych ewolucji okazuje się, że odrobinę droższe łyżwy radzą sobie bardziej. Im wyższa klasa, tym precyzyjniejsze wykonanie wszystkich elementów. Wzmocniona jest też zasadnicza konstrukcja, dzięki czemu łyżwy dużo przenoszą obciążenia dynamiczne i są odporniejsze na siły skręcające. Ponieważ skorupa jest też wykonywana dużo dokładnie, łatwo dopasowuje się do stopy.

Czy łyżwy z segmentu profesjonalnego są zawsze korzystniejsze od tych tańszych? Pod względem technicznym – na pewno. Ale z ich zakupem wiążą się dwa istotne problemy. Po pierwsze, osoba, która nie opanowała techniki, nie zacznie nagle dobrze jeździć tylko dlatego, że ubierze droższe łyżwy. Mało tego – jeśli nauczysz się jeździć na gorszych, to w tych lepszych poradzisz sobie w każdej sytuacji. Zresztą na początku wszystkie zaawansowane technologicznie modele dostępne dopiero w segmencie premium będą zupełnie zbędne. Większe przenoszenie energii w czasie skoku? To nie potrzebne, jeśli dopiero uczysz się stawiać nogę za nogą. 

Warto więc dobierać łyżwy do poziomu swoich umiejętności. Może nie jest dobrym pomysłem kupowanie tych absolutnie najtańszych, ale dobierz je, powiedzmy, do takiego poziomu, jaki planujesz osiągnąć za dwa sezony. Drugi problem to oczywiście cena. Nowoczesne łyżwy z górnej półki kosztują małą fortunę. Nie kupuj ich, jeśli po tym zakupie nie zostanie ci w portfelu nawet pieniądz na bilet na lodowisko. A poważnie – jeśli łyżwy to tylko hobby, które zresztą pewnie uprawiasz dość nieregularnie, to prawie na pewno zakup najdroższych łyżew, na jakie możesz sobie pozwolić, nie jest konieczny, choć – temu nie da się zaprzeczyć – może być bardzo, bardzo przyjemny.

Wybierając łyżwy, warto zastanowić się nad swoimi indywidualnymi potrzebami oraz poziomem umiejętności. Niezależnie od tego, czy preferujesz szybkie ściganie się, artystyczną jazdę, czy dynamiczną grę w hokeja, odpowiedni model może znacząco wpłynąć na Twoje doświadczenia na lodzie. Pamiętaj, aby wybrać łyżwy, które nie tylko są dostosowane do Twojego stylu, ale również zapewnią maksymalne bezpieczeństwo i komfort, co pozwoli Ci czerpać radość z każdej chwili spędzonej na lodowisku od początku Twojej przygody z tym sportem.