Co ile zmieniać buty do biegania? Kiedy należy wymieniać buty?

Doświadczenie pokazuje, że wielu biegaczy lekceważy konieczność regularnej zmiany obuwia. Wychodzą oni z założenia, że dopóki na butach nie widać oznak fizycznego zniszczenia, nie wymagają one wymiany na nowy model. Jest to jednak błędne myślenie, ponieważ zużycie butów nie ogranicza się jedynie do rzucających się w oczy uszkodzeń mechanicznych. Biegając dużo, warto być świadomym, czym grozi 

Buty do biegania są skonstruowane w taki sposób, aby zapewnić użytkownikowi maksymalny komfort oraz bezpieczeństwo podczas biegu. Jednym z podstawowych elementów, który za to odpowiada, jest pianka amortyzacyjna. Jej zadaniem jest zapewnić ciału ochronę przed nadmiernymi obciążeniami. Trzeba zdawać sobie sprawę, że im większa liczba przebiegniętych kilometrów, tym większe ścieranie się wspomnianej pianki, co sprawia, że będzie ona słabiej amortyzować.

Brak odpowiedniej amortyzacji nie powinien być lekceważony przez biegaczy, ponieważ może prowadzić do przeciążenia układu mięśniowego i tym samym zwiększenia prawdopodobieństwo doznania różnego rodzaju urazów. Obciążenia wynikające z wykonywania kolejnych kroków przechodzą z nóg na ciało, co może prowadzić do uszkodzeń miednicy. Innymi zadaniami, które pełnią nowe buty do biegania, jest zapewnienie stabilizacji i przyczepności oraz korekta prawidłowego wykonywania kroków osób z problemem pronacji lub supinacji stopy. Wymienione wyżej powody sprawiają, że zużyta para butów nie powinna być używana do biegania.

Proces zużywania się butów biegowych jest w dużym stopniu indywidualny, jednak można wymienić kilka czynników, które mają bezpośredni wpływ na żywotność. Warto być ich świadomym, aby potrafić samodzielnie stwierdzić, kiedy nasze buty powinny udać się na zasłużoną emeryturę.

1. Masa biegacza. W tym przypadku zasada jest prosta – im więcej waży biegacz, tym szybciej ubija się pianka odpowiedzialna za amortyzację. Analogicznie lżejsza waga będzie sprawiać, że obuwie będzie wolniej tracić swoje właściwości. Oznacza, że biegacze o mniejszej wadze będą wolniej zużywać swoją parę butów, co przełoży się na większą żywotność.

2. Rodzaj obuwia. Mamy tutaj na myśli buty treningowe oraz startowe. „Treningówki” charakteryzują się solidną amortyzacją oraz sztywniejszą cholewką. Ogólnie przyjmuje się, że tego typu obuwie powinno być wymieniane średnio co 1000 km. Buty startowe posiadają mniejszą amortyzację, co przekłada się na szybsze zużywanie. Do tego dochodzi kwestia wykorzystania lekkich i sprężystych pianek, które dodatkowo skracają okres funkcjonowania. W ich przypadku wymiana będzie konieczna co około 600-800 km.

3. Czynniki zewnętrzne. Na żywotność buta ma wpływ również nawierzchnia, po której porusza się biegacz. Obuwie przeznaczone do biegania po nieutwardzonych szlakach zużywa się w specyficzny sposób. W przypadku butów do biegania w terenie proces ten nie opiera się na ścieraniu amortyzacji, a bardziej na uszkodzeniach zewnętrznych. Bieganie w terenie wiąże się z ekspozycją na uderzenia kamieni, gałęzi oraz błoto. Cienka siateczka w pewnym momencie musi ulec takim warunkom. Chociaż tego typu obuwie jest zbudowane z bardziej wytrzymałych materiałów to jednak i one w pewnym momencie nie wytrzymają trudów eksploatacji.

4. Technika biegania. Zużycie butów jest również podyktowana techniką biegu. W przypadku biegaczy, którzy stawiają stopę na pięcie, to właśnie w tej części buta będą zauważać sygnały, że but się zużywa. Taka technika jest najczęściej spotykana u długodystansowych zawodników biorących udział w biegach ulicznych. Sprinterzy oraz biegacze górscy częściej lądują na palcach. Przetarcia najczęściej pojawiają się pod dużym palcem lub po zewnętrznej stronie przedniej części buta.

Zużywanie się butów do biegania to proces nieunikniony. Dobra informacja jest jednak taka, że możemy go spowolnić poprzez sumienne dbanie o swoją parę obuwia biegowego. Nie jest to skomplikowane – wystarczy zastosować się do kilku uniwersalnych zasad. O czym szczególnie warto pamiętać?

1. Stosowanie zgodnie z przeznaczeniem. Biegowe buty służą do biegania – to żelazna zasada, o której nie można zapominać. W praktyce oznacza to, że nie powinniśmy ich używać do chodzenia na co dzień. Jeżeli już mamy używać butów do biegania jako obuwie codzienne, powinna być to zużyta para. Pomimo starcia pianki nadal powinna być ona bardziej miękka niż buty o twardej podeszwie.

2. Odpowiednie zakładanie i zdejmowanie. Bardzo dużo osób posiada nawyk zdejmowania i wkładania zasznurowanych butów. Taki sposób użytkowania przyczynia się do ścierania zapiętków, co może prowadzić do obtarć pięty oraz ścięgna Achillesa. Taka praktyka nie ma wpływu na zużycie pianki, ale uszkadza buty w inny sposób, co sprawia, że szybciej mogą one wymagać wymiany.

3. Suszenie. Podczas biegania stopy bardzo intensywnie się pocą. Na ogół się tego nie czuje, ponieważ większość wilgoci wchłania skarpetka, ale przenika ona również do butów. Z tego powodu po zakończonym treningu warto wyjąć wkładkę i położyć ją w suchym miejscu, aby mogła wyschnąć. Dzięki regularnie powtarzanemu tego typu zabiegowi możemy wydłużyć czas, jaki wytrzymują buty do biegania.

4. Przerwa w użytkowaniu butów. Warto zdawać sobie sprawę, że buty do biegania również potrzebują regeneracji. Podczas treningu pianka amortyzacyjna ulega odkształceniom, a jej pełne odtworzenie następuje po upływie około 24-48 godzin. W miarę możliwości warto dać jej ten czas, aby mogła ponownie nabyć swoje właściwości. Dzięki temu starczy ona na dłużej.

5. Teren, w którym odbywa się trening. Zasada jest prosta – bieganie po asfalcie zużywa obuwie szybciej niż trening po miękkiej nawierzchni, takim jak np. leśna ścieżka. Jeżeli zależy nam na wydłużeniu żywotności butów, warto wybierać trasy o bardziej miękkim terenie. Zarówno buty, jak i nasze stawy nam za to podziękują.

6. Monitorowanie dystansu. Aby móc oszacować stopień zużycia obuwia, warto na bieżąco monitorować liczbę przebiegniętych kilometrów. Można to robić za pomocą specjalnych aplikacji lub zegarków sportowych. Niektóre z nich posiadają funkcję dodania konkretnego modelu obuwia. W takim przypadku aplikacja informuje nas o prawdopodobnym stopniu zużycia. Taki nawyk pozwoli w miarę precyzyjnie oszacować czas, kiedy należy zmienić buty.

Jak widać istnieje wiele powodów, dla których warto monitorować zużycie butów do biegania. Należy wymieniać je, kiedy tego wymagają, aby nie narażać się na dodatkowe kontuzje.