Jakie buty do nart biegowych wybrać?

Dobry sprzęt może zmaksymalizować wydajność narciarzy o bardzo różnych poziomach umiejętności. Żeby wybrać odpowiednie buty do narciarstwa biegowego, powinniśmy zwrócić uwagę na preferowany styl jazdy i typ wiązań. Istotne są jednak również poniższe czynniki:

– materiał – nowoczesne produkty wykonane są z zaawansowanych tworzyw, łączących w sobie komfort z trwałością oraz lekkością. Istotne jest jednak, by sięgać po te z oddychającymi membranami ze względu na to, że chronią one przed wilgocią z zewnątrz, a jednocześnie umożliwiają odprowadzanie potu. Warto zwrócić uwagę także, czy posiadają dodatkowe ocieplenie;

– izolacja termiczna – poszczególne modele mogą różnić się poziomem izolacji, w zależności od ich przeznaczenia. Buty do stylu łyżwowego często są lżejsze niż do klasycznego lub turystycznego, przez co mogą mieć cieńszą powłokę. Z kolei w butach przeznaczonych do jazdy poza wyznaczonymi szlakami, występuje grubsza warstwa ocieplenia, co gwarantuje komfortowe użytkowanie nawet w niskich temperaturach;

– konstrukcja podeszwy – zwłaszcza podczas długich tras, warto wykorzystywać te z lepszą amortyzacją. Jej twardsze wersje preferowane są jednak przez narciarzy łyżwowych, a bardziej elastyczne, zazwyczaj wolą fani stylu klasycznego;

– dopasowanie do kształtu stopy – mowa tu nie tylko o rozmiarze. Ze względu na to, że każda osoba ma nieco inną budowę nóg, coraz więcej producentów oferuje buty na biegówki o różnych szerokościach lub takie, które można dopasować do indywidualnych potrzeb. Dlatego warto zwrócić uwagę na system regulacji ich wewnętrznej części. W niektórych z nich znajdują się wyjmowane wkładki, które można wymienić na przykład na ortopedyczne. Istotne jest również właściwe wsparcie kostki, zwłaszcza w przypadku techniki łyżwowej. W klasycznej z kolei wybrany produkt musi umożliwiać naturalny ruch stopy. Zbyt miękkie obuwie to brak stabilności, a za sztywne – ograniczenie ruchów i obniżenie komfortu jazdy.

Dodatkowo buty mogą być wyposażone w szereg innych elementów takich jak na przykład ochraniacze na palce i pięty, które nie tylko zapewniają dodatkowe ciepło, ale również chronią przed przetarciami. Modele z wyższej półki nierzadko mają też inne funkcje. Sprzęt narciarski dostępny jest zazwyczaj w opcji unisex, jednak obuwie często występuje też w wersji damskiej i męskiej.

Buty do nart biegowych dzieli się na kilka podstawowych kategorii, w zależności od stylu jazdy, podczas którego są wykorzystywane. Dobór odpowiedniego modelu uzależniony jest więc od tego, czy preferujemy technikę klasyczną, łyżwową czy może szukamy wersji przeznaczonych do nart turystycznych. Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane typy takiego obuwia.

Buty do stylu łyżwowego nazywane też skatingowymi, różnią się od klasycznych wersji sztywniejszą konstrukcją, a także wyższym profilem stabilizującym kostkę. Ze względu na to, że technika ta przypomina nieco jazdę na łyżwach, to właśnie stabilność i precyzja ruchu są tu kluczowe.

Z tego powodu obuwie wykorzystywane przez amatorów tej dyscypliny, jest bardziej usztywnione i ma twardszą podeszwę. Zapewnia więc lepsze przenoszenie siły na narty, co gwarantuje wyższą prędkość. Wybierając idealny dla siebie model do stylu łyżwowego, powinniśmy zwrócić uwagę na jego dopasowanie do stopy, aby ściśle do niej przylegał i gwarantował maksymalną kontrolę ruchu.

Uniwersalne modele łączą w sobie cechy, jakimi wyróżniają się dwa powyższe rodzaje butów do narciarstwa biegowego. Pozwalają cieszyć się stylem klasycznym i łyżwowym. Są więc nieco wyższe od tych pierwszych, dzięki czemu zapewniają wsparcie kostki podczas jazdy łyżwowej, lecz jednocześnie są na tyle elastyczne, by umożliwić również komfortowe poruszanie się techniką klasyczną. Mają boczne wsparcie mankietu.

Wersje combi to doskonały wybór zwłaszcza dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z tą dyscypliną i nie chcą jeszcze inwestować w dwie pary. To popularny wybór także wśród narciarzy rekreacyjnych.

Elementem, który pełni niezwykle istotną rolę w sprzęcie biegowym, jest wiązanie. Jego zadaniem jest połączenie buta z nartą. Dlatego też wpływa ono bezpośrednio na jakość oraz komfort jazdy. W zależności od preferencji oraz techniki możemy wybrać jeden spośród kilku głównych systemów.

Najpopularniejsze systemy wiązań do nart biegowych to:

– NNW, czyli New Nordic Norm – stosowany jest zarówno w stylu klasycznym, jak i łyżwowym. Elementy te cenione są przede wszystkim za uniwersalność, prostotę obsługi i wygodę. Opierają się na dwóch prowadnicach umieszczonych w podeszwie buta, wchodzących w interakcję z rowkami w wiązaniach, dzięki czemu zapewniają precyzyjne sterowanie nartami. Ich wszechstronność powoduje, że chętnie sięgają po nie zarówno amatorzy, jak i profesjonaliści;

– SNS, czyli Salomon Nordic System – to również propozycja, która cieszy się dużym zainteresowaniem. Mamy tu do czynienia z jedną, szeroką prowadnicą, gwarantującą lepsze przenoszenie energii i stabilność. Jest to istotne zwłaszcza w stylu łyżwowym. SNS występuje w wersji Profil stosowanej do techniki klasycznej oraz Pilot z dwoma punktami zamocowania, gwarantującej lepszą kontrolę;

– Turnamic – łączy w sobie cechy NNN i SNS. Wiązania w nim są kompatybilne z butami NNN, dzięki czemu jest on dość uniwersalny. Charakteryzuje się prostotą montażu i demontażu, a także możliwością regulacji bez konieczności użycia narzędzi. Pozwala więc na łatwe dostosowanie do warunków panujących na szlaku. To świetna opcja dla osób poszukujących elastycznych rozwiązań.

Narciarzom poruszającym się poza wyznaczonymi trasami, na przykład na głębokim śniegu, polecane są wiązania backcountry. Są one szersze i mocniejsze niż standardowe, dzięki czemu gwarantują lepszą kontrolę nad sprzętem w trudnych warunkach.

Przed wprowadzeniem nowoczesnych systemów takich jak NNN i SNS dominowało obuwie o prostszej konstrukcji, które było przeznaczone do wiązań typu 75 mm, znanych także jako trójbolcowe. Wyróżniały się one dużą szerokością i były przypinane za pomocą trzech metalowych bolców na przedniej części podeszwy. Takie buty charakteryzowały się bardziej sztywną budową, przez co były mniej elastyczne i ograniczały komfort poruszania się na nartach biegowych.

Obecnie system 75 mm jest już rzadko stosowany. Jednak nadal wśród tradycjonalistów oraz osób uprawiających narciarstwo backcountry ma pewnych zwolenników. Buty starego typu, mimo że są cięższe i mniej wygodne, to cechują się dużą trwałością i prostotą konstrukcji, dzięki czemu są niezawodne zwłaszcza w surowych warunkach.

Dobór odpowiedniego rozmiaru nart biegowych, jest kluczowym czynnikiem wpływającym na komfort i efektywność jazdy. Dlatego przy wyborze takiego produktu, należy wziąć pod uwagę kilka aspektów. Najważniejszy jest styl jazdy. 

Długość nart do techniki klasycznej powinna być około 20-30 cm większa niż wzrost użytkownika. Wynika to z faktu, iż tylko wtedy zagwarantują dobrą stabilność i ułatwią utrzymanie równowagi. 

W stylu łyżwowym z kolei muszą mieć one około 10-15 cm długości więcej niż wynosi wzrost sportowca. Krótsze wersje gwarantują większą zwrotność i łatwiejsze manewrowanie, co jest istotne w przypadku dynamicznych ruchów. W obu technikach istotna jest również waga osoby je wykorzystującej.

Z kolei rozmiar buta należy dobierać, rozpoczynając od dokładnego zmierzenia swojej stopy. W tym celu możemy na przykład stanąć na kartce papieru i obrysować jej kontur lub zmierzyć długość od pięty do najdłuższego palca. Na tej podstawie, korzystając z tabeli rozmiarów producenta obuwia narciarskiego, możemy wybrać idealny dla siebie model. 

Ogólnie zaleca się jednak, by były one o 0,5 do 1,5 cm dłuższe od zmierzonej długości stopy, ponieważ taki zapas pozwala na wygodne ruchy palców. Dodatkowo umożliwia ubranie grubszych skarpet. Wybierając szerokość, zwróćmy uwagę na to, czy nie są zbyt ciasne. Mierząc je, upewnijmy się więc, czy są wygodne w okolicy kostki i nie powodują ucisku, a także czy możemy w nich swobodnie się poruszać.

Dobór odpowiednich butów biegowych zależy od wielu czynników. Jednak niezależnie od tego, czy dopiero rozpoczynamy swoją przygodę z tym sportem, czy jesteśmy już zaawansowanymi narciarzami, dbajmy o to, aby nasz sprzęt był maksymalnie komfortowy, ponieważ będzie on wpływał na wygodę podczas jazdy, ale również na efektywność zjazdów. Podczas wyboru osprzętu, zwracajmy uwagę również na to, czy jest kompatybilny z wiązaniami, a także, czy gwarantuje dobrą izolację termiczną oraz wsparcie kostki.