Jakie są rodzaje lin żeglarskich? Jakie nazwy mają poszczególne liny na jachcie? Dowiedz się więcej o tym niezwykle ważnym elemencie wyposażenia!
Konstrukcja żaglówki jedynie pozornie wygląda na prostą. W rzeczywistości za możliwość płynięcia z pomocą żagli odpowiada wiele mechanizmów. Tym, co jako pierwsze rzuca się w oczy, jest obecność dużej liczby lin. Każda z nich pełni określoną funkcję, przez co musi spełniać określone wymagania. Jakie są rodzaje lin żeglarskich i do czego służą? Po przeczytaniu poniższego artykułu staniesz się prawdziwym ekspertem w tej dziedzinie!
Liny żeglarskie można podzielić ze względu na różne kryteria. Jednym z najważniejszych jest ten, który uwzględnia rodzaj materiału użyty do stworzenia tego elementu wyposażenia. Wybór pomiędzy poszczególnymi tworzywami jest istotny, ponieważ różnią się one pomiędzy sobą wytrzymałością, przyczepnością oraz oczywiście ceną. Dla niektórych znaczenie ma także efekt wizualny. Co więc warto wiedzieć o poszczególnych materiałach?
Pierwszą grupą są liny wykonane z materiałów naturalnych. Trzeba wiedzieć, że kiedyś były one powszechniej stosowane niż w obecnych czasach, ponieważ charakteryzują się one podatnością na przetarcia, słabą odpornością na warunki atmosferyczne i wysoką ceną. Nadal można spotkać jednak zwolenników naturalnego olinowania. Jakie materiały można wymienić w ramach tej grupy?
1. Liny bawełniane. To najpopularniejsze naturalne tworzywo, z którego mogą być skonstruowane liny. Tego typu produkty są zwykle wykorzystywane jako olinowanie ruchome. Takie liny są gładkie i miękkie, ale przekłada się to na niską wytrzymałość. Bawełna odznacza się również podatnością na chłonięcie wody, co może prowadzić do gnicia.
2. Liny sizalowe. Tego rodzaju produkt jest wykonany z agawy sizalowej. Charakteryzuje się on twardością, ale jednocześnie jest podatny na chłonięcie wody. Co warto jednak docenić, wytrzymałość lin sizalowych dorównuje syntetycznym odpowiednikom.
3. Liny manilowe. To ostatni typ lin oparty na włóknach naturalnych. Te modele odznaczają się twardymi włóknami odpornymi na działanie wody, a także znajdujących się w niej mikroorganizmów. Charakteryzuje je także dobra wytrzymałość oraz elastyczność, co sprawia, że można je zastosować jako liny kotwicze, cumy lub liny holownicze.
Teraz przejdziemy do drugiej grupy tworzyw, z których konstruowane są liny, czyli materiałów syntetycznych. Ze względu na ich właściwości, to właśnie takie produkty są najczęściej stosowane na jachtach regatowych i żaglówkach. Charakteryzują się one bardzo dużą wytrzymałością, jednak każdy materiał ma swoje unikalne zastosowanie. Jakie tworzywa sztuczne są najchętniej stosowane?
1. Liny poliestrowe. Do produkcji lin żeglarskich bardzo często wykorzystywany jest poliester. Główną zaletą tego materiału jest wysoka odporność na uszkodzenia mechaniczne. Mowa tutaj głównie o zginaniu, rwaniu czy ścieraniu. Na docenienie zasługuje także słabe chłonięcie wody oraz nieuleganie działaniu mikroorganizmów. Czasem może dochodzić do mechacenia, ale jest to rzadka sytuacja.
2. Liny polipropylenowe. To zdecydowanie najpopularniejszy rodzaj materiału wykorzystywanego przy linach żeglarskich. Do jego głównych zalet należy wytrzymałość, odporność na działanie wody oraz środków chemicznych. Wadą jest jednak słaba odporność na tarcie i promieniowanie słoneczne.
3. Liny aramidowe. Ten rodzaj wykonany jest z włókien aramidowych, które cechuje bardzo duża wytrzymałość na różne czynniki zewnętrzne, w tym nawet ogień. Bardzo często są one stosowane jako alternatywa dla lin stalowych. Inną cechą charakterystyczną tego typu lin jest duża sztywność.
4. Liny poliamidowe. Kolejny typ wykonany jest z nylonu. Produkt ten charakteryzuje się dużą elastycznością oraz lekkością. Jest także odporny na promieniowanie UV. Do skorzystania z lin poliamidowych zachęca także niska cena. Tego rodzaju liny ze względu na swoje właściwości znakomicie sprawdzają się jako cumy.
5. Liny dyneema. To bardzo specyficzny rodzaj lin, który charakteryzuje się konstrukcją z niesamowicie wysokiej masy cząsteczkowej. Przekłada się to na wysoką odporność na ścieranie, a także znikome chłonięcie wody. Co ciekawe, takie modele są o wiele wytrzymalsze nawet od lin stalowych. Mają one jednak także swoje wady. Duże obciążenie może doprowadzić do nienaturalnego wydłużania się, a sama lina może zostać zerwana pod wpływem oddziaływania skrajnej temperatury.
Kolejnym ogólnym podziałem lin żeglarskich jest to, które uwzględnia pełnioną na jachcie funkcję. Olinowanie jachtu żaglowego można podzielić na dwie grupy: stałe i ruchome. Zadaniem pierwszego z nich jest stabilizacja masztu poprzez przywiązanie go ze wszystkich stron. Olinowanie ruchome to z kolei cała reszta lin, która znajduje się na pokładzie. Poniżej przedstawiamy najważniejsze elementy każdego z olinowań.
Olinowanie stałe:
1. Sztagi. Tym mianem określamy liny biegnące od czubka masztu do dziobu.
2. Achtersztagi. Można powiedzieć, że jest to tylna wersja sztag. Są to liny biegnące od czubka masztu w kierunku rufy.
3. Jumpsztagi. Zadaniem tych lin jest usztywnianie górnej części masztu od strony dziobu.
4. Wanty. Biegną one po bokach masztu. Ich misją jest ustabilizowanie masztu w płaszczyźnie prostopadłej do osi łodzi.
Olinowanie ruchome:
1. Fały. Ten rodzaj lin służy do podnoszenia różnych rzeczy. Mogą być to na przykład żagle, elementy omasztowania lub miecz. Co ciekawe, nazwa ta może być różna w zależności od przedmiotu, który jest podnoszony. Przykładowo, do podnoszenia grota użyjemy liny nazywanej grotfał.
2. Kontrafały. Jak można się domyślić po samej nazwie, mają one działanie odwrotne do fałów, czyli służą do opuszczania różnych przedmiotów.
3. Brasy. Taka lina jest używana do ustawiania względem wiatru ożaglowania rejowego.
4. Topenanty. Są to liny, których zadaniem jest podtrzymywanie wolnego końca poziomych drzewc.
Poznaliśmy już dwa najpopularniejsze podziały lin okrętowych: ze względu na zastosowany materiał oraz pełnioną funkcję. Czas więc połączyć tę wiedzę i wskazać, jakie liny najlepiej sprawdzą się w przypadku konkretnych zadań. Taki dobór jest niezwykle ważne ze względu na odmienne właściwości konkretnych produktów. Co warto wiedzieć w tej dziedzinie?
Jak już wspominaliśmy, zadaniem fałów i kontrfałów jest podnoszenie oraz opuszczanie konkretnych elementów. Takie zadania wymagają użycia lin o konkretnej charakterystyce. Najważniejszymi cechami jest odporność na ścieranie, elastyczność, a także brak skłonności do plątania i skręcania. Z tego powodu bardzo dobrym wyborem w tym przypadku będą liny poliamidowe lub poliestrowe, które doskonale sprawdzają się jako fały.
Modele wykonane z poliamidu są niezwykle wytrzymałe i elastyczne, jednak ich wadą jest niska odporność na promieniowanie UV. Na szczęście liny poliestrowe również posiadają dwie wymienione zalety, a oprócz tego są odporne na działanie promieni słonecznych. Ze względu na wymóg dużej wytrzymałości w przypadku fałów zdecydowanie bardziej sprawdzą się liny wykonane z włókien syntetycznych.
Następnym rodzajem lin, które należy rozważyć, są szoty. To właśnie one odpowiadają za zmianę położenia żagla. Ze względu na charakterystykę swojego działania muszą one spełniać dwa podstawowe warunki: być wytrzymałe, ale jednocześnie miękkie, aby móc nimi wygodnie manewrować. Do tego zadania świetnie nadają się modele wykonane z poliestru lub polipropylenu.
Ich właściwości spełniają oba podane warunki. W tym przypadku nie stoi jednak nic na przeszkodzie, aby zastosować linę wykonaną z naturalnych włókien. Z powodzeniem można tutaj zastosować linę bawełnianą. Odznaczają się one dużym stopniem miękkości, ale jednocześnie wymagają cyklicznej konserwacji.
Na koniec pozostaje wybór liny do talii grota. Podczas tego zadania wytwarzają się bardzo duże przeciążenia, dlatego też taka lina musi być przede wszystkim wytrzymała. Innymi cechami, które musi posiadać taka lina, jest miękkość i niska podatność na skręcanie. W przypadku takich zadań sprawdzą się jedynie modele wykonane z włókien syntetycznych. Na szczególną uwagę zasługują tutaj liny poliestrowe.
Liczba rodzajów lin żeglarskich może przyprawić o solidny zawrót głowy. Takie produkty mogą być wykonane z wielu materiałów, a każdy z nich charakteryzuje się nieco innymi właściwościami. Linę należy także dobrać pod względem zadań, które będą one pełnić na jachcie. Wszystko to sprawia, że wybór odpowiedniego produktu jest naprawdę dużym wyzwaniem.
Co zrobić, aby ułatwić sobie zakupy? Gorąco zachęcamy do odwiedzenia jednego ze sklepów Decathlon. W naszym asortymencie znajdzie wiele typów lin przeznaczonych do różnorodnych zadań. Posiadamy zarówno liny naturalne, jak i stworzone z włókien syntetycznych. Sprawdź, co dla Ciebie przygotowaliśmy, a potem wyrusz w rejs i ciesz się żeglarstwem!
