Czym jest i jak działa plecak lawinowy?

Plecak lawinowy, zwany też plecakiem ABS, jest specjalnym sprzętem zaprojektowanym, by zwiększyć szanse na przeżycie, jeśli w górach zejdzie lawina śnieżna. Często stosowany jest przez narciarzy, wspinaczy oraz amatorów jazdy na desce snowboardingowej. Taki plecak ma specjalny system, umożliwiający wystrzelenie dużej ilości sprężonego gazu w specjalne poduszki powietrzne. Dzięki temu, w razie zagrożenia, można uniknąć całkowitego zasypania, a do tego jest się też bardziej widocznym na powierzchni lawiny, dzięki czemu oddział ratunkowy może Cię łatwiej znaleźć. 

Rozwiązanie to zostało opracowane przez Petera Aschauera w latach 80. XX wieku. Pierwsze eksperymentalne modele były dość prymitywne i stosunkowo drogie. W latach 90. technologia zaczęła iść do przodu, dzięki czemu plecaki zaczęły być lżejsze, wygodniejsze i niezawodne. 

Na rynku dostępne są plecaki z różnymi systemami antylawinowymi.

– Plecak lawinowy ABS – w razie porwania przez lawinę aktywuje poduszki powietrzne. Aby go uruchomić na stoku w przypadku zagrożenia, wystarczy pociągnąć za rączkę, która znajduje się na ramieniu plecaka. Jest to system o skuteczności na poziomie 97%. Dzięki nadmuchanym poduszkom można utrzymać się na powierzchni lawiny.

– Mammut Snowpulse – w tym wypadku aktywacja odbywa się przez mechaniczne uruchamianie głównej butli cięgłem. Innowacją w tym systemie jest użycie sprężonego powietrza w butli oraz ułożenie tak, aby osoba znajdowała się na plecach, twarzą do góry. 

– JetForce – daje możliwość wielokrotnego uruchomienia w trakcie jednej wyprawy. Po upływie 3 minut od napełnienia uruchamia się wentylator, który działa w odwrotnym kierunku, ściągając powietrze z balonu. W razie zasypania na zimowej wyprawie pozwala to stworzyć otwartą przestrzeń, dzięki czemu można przez dłuższy czas oddychać.

Jeśli interesuje Cię lawinowy plecak na ekstremalne sytuacje lawinowe, czy to podczas narciarstwa, czy wycieczki, pamiętaj, aby zwrócić uwagę na kilka kwestii, które warto poznać wcześniej:

– System poduszek powietrznych – naboje gazowe są lekkie kompaktowe i proste w obsłudze, acz po użyciu wymagają wymiany lub uzupełnienia w certyfikowanych punktach. Z kolei elektryczne systemy, takie jak JetForce, są zasilane akumulatorem, co wymaga ładowania. Wybór zależy od tego, jak często planujesz korzystać z plecaka i czy dostęp do wymiany nabój jest łatwy w miejscu, gdzie podróżujesz.

– Pojemność plecaka – małe, około 20-30 litrów, sprawdzą się na jednodniowe wyprawy, gdy te większe, 30-40 litrowe będą optymalne dla większości turystów i narciarzy, którzy potrzebują miejsca na dodatkową odzież, prowiant czy akcesoria takie jak czekan. Największe, powyżej 40 litrów to dobry wybór dla alpinistów, wspinaczy lodowych czy osób na długich wyprawach w miejscach, gdzie jest zagrożenie lawiną.

– Wygoda – upewnij się, że plecak dobrze przylega do pleców, ma regulowane pasy biodrowe i piersiowe, a także czy odpowiada długości Twojego tułowia. Plecaki lawinowe mogą ważyć więcej niż tradycyjne, dlatego warto znaleźć model, który Cię nie przeciąży podczas wyprawy.

– Dodatkowe elementy – dobry lawinowy plecak powinien mieć zintegrowany gwizdek ratunkowy, wzmocnienia na plecach oraz pasach biodrowych, oraz być odporny na warunki atmosferyczne.

Na koniec warto zaznaczyć, że lawinowy plecak jest używany jako ostateczny środek w przypadku zagrożenia lawiną. Aby zwiększyć swoje bezpieczeństwo, należy być dobrze przygotowanym. Niezbędne będą odpowiednie szkolenia, ocena warunków lawinowych i śniegowych oraz umiejętność korzystania z lawinowego ABC, czyli takich narzędzi ratunkowych jak detektor, sonda i łopata. Ważna jest także umiejętność pracy w grupie. Plecak zapewni Ci dodatkową warstwę ochrony, jednak nawet jeśli będziesz w niego wyposażony, nie jest to gwarancja bezpieczeństwa, a raczej jej element.