Jak korzystać z kompasu?

Mapy i kompasy to przedmioty, które znajdują się w wyposażeniu każdego doświadczonego entuzjasty gór. Jednak wiele osób wybiera się w góry bez tych rzeczy. Jeśli już je biorą, to często nie wiedzą, jak sobie z nimi poradzić. Podstawą jest obsługa samego kompasu. Opiera się ona na wyznaczeniu tzw. azymutu. To kąt mierzony z konkretnego punktu. Każdy punkt w terenie zawsze znajduje się na jakimś azymucie. Północ magnetyczna, wskazywana przez czerwoną strzałkę, to azymut o wartości 360°. Posługując się kompasem, zauważymy, że cały widnokrąg jest podzielony na 360°. Przykładowo, jeśli idziesz wprost na wschód, to azymut wynosi równo 90 stopni. Aby określić azymut, stań przodem do kierunku, w którym chcesz iść. Weź kompas w obie dłonie, kładąc go poziomo w taki sposób, aby igła mogła się ustabilizować.

Jeśli podziałka kątowa ze stopniami na twoim kompasie znajduje się na pierścieniu, musisz obrócić ją w taki sposób, żeby północ na podziałce nakładała się z prawdziwym kierunkiem północnym (tym wskazywanym przez igłę). Teraz możesz odczytać z kompasu, w jakim kierunku musisz zmierzać, aby dojść do celu, który ustaliłeś (np. widzianej w oddali góry).

Sam kompas daje możliwość określenia konkretnego kierunku marszu. Dzięki niemu wiemy, czy mamy iść np. na wschód i wiemy też, gdzie wschód się znajduje. Jednak najlepsze wyniki uzyskamy, jeśli do kompasu dodamy mapę. Jak zorientować się w terenie za pomocą tych dwóch rzeczy?

Orientowanie mapy zacznij od rozłożenia jej na równym podłożu. Potem określ, gdzie znajduje się północ i ułóż mapę tak, aby zaznaczony na niej kierunek północny pokrywał się z rzeczywistym. Następnie znajdź na mapie miejsce, w którym aktualnie jesteś. Rozejrzyj się dookoła siebie, poszukaj punktów charakterystycznych albo przypomnij sobie, jakie punkty charakterystyczne mijałeś po drodze (i kiedy mniej więcej to było). Kiedy już określisz swoją aktualną pozycję, pora na znalezienie na mapie miejsca, do którego chcesz się udać. Najprościej będzie, jeśli rozejrzysz się dookoła siebie i nazwiesz szczyty, które widzisz. Masz już swój punkt docelowy? Za pomocą kompasu określ, w którym kierunku musisz iść, aby się do niego dostać. Teraz łatwo odczytasz to także z mapy.

Nie korzystaj z kompasu w pobliżu magnesów oraz linii energetycznych. Zakłócają one naturalne pole magnetyczne Ziemi, więc będą powodować przekłamania pomiaru. Aby nie znaleźć się w sytuacji, w której używasz kompasu zupełnie nie wiedząc, gdzie jesteś, przed wyjściem w trasę skorzystaj z kalkulatora szlaków górskich. Dzięki niemu będziesz wiedział, ile mniej więcej ma ci zająć przejście konkretnych odcinków.

Do bezpiecznego wędrowania po górach trzeba się przygotować. Na przygotowania składają się: odpowiednia odzież trekkingowa (zależnie od pory roku), sprawdzenie prognozy pogody oraz zaplanowanie trasy. Na etapie planowania szlaku należy pomyśleć o tym, jak będziemy się odnajdywać w terenie. Niektórzy stwierdzą, że wystarczy im jedynie aplikacja z GPS albo elektroniczna mapa w telefonie. To oczywiście ważne, żeby w ten sposób przygotować się do wędrówki, tym bardziej że istnieje wiele świetnych aplikacji dla górskich łazików, m.in. aplikacja Mapy.cz.

Jednak pamiętajmy, że technologia bywa zawodna. Jeśli wyruszamy w góry, weźmy ze sobą kompas oraz tradycyjną, zalaminowaną mapę (w czasie deszczu sprawdzimy na niej trasę bez obawy, że przestanie być cokolwiek widać). Istnieje małe prawdopodobieństwo, że kompas się zepsuje, a zawsze warto mieć dodatkową możliwość określania kierunku marszu. Ponadto jeśli jeździmy w góry z dziećmi, weźmy kompas chociażby po to, aby pokazać im, jak można określić trasę i swoje położenie na mapie. Dla nich będzie to świetna przygoda, a my będziemy mieć pewność, że w przyszłości wyrosną na odpowiedzialnych turystów.