Tajemnice kombinezonu skoczka narciarskiego. Wyjaśniamy zasady

Historia strojów noszonych przez skoczków narciarskich jest tak samo długa, jak sama historia dyscypliny. Na samym początku istnienia tego sportu ubiór był dowolny – skoczkowie skakali w normalnych spodniach oraz grubych kurtkach. Po Igrzyskach Olimpijskich w Grenoble w 1968 roku wprowadzono elastyczne stroje, ale tak naprawdę na poważnie temat kombinezonów zaistniał w latach 70. XX wieku.

Wtedy to austriaccy skoczkowie jako pierwsi zaczęli eksperymentować z kombinezonami, co zaczęło im dawać przewagę nad innymi. Od tego czasu rozpoczął się „wyścig zbrojeń” pomiędzy reprezentacjami, które prześcigały się w pomysłach na udoskonalenie stroju. To wszystko sprawiło, że na początku lat 90. XX wieku Międzynarodowa Federacja Narciarska postanowiła wprowadzić regulacje dotyczące kombinezonów.

Kombinezony to najczęściej kontrolowany element wyposażenia skoczka. FIS (Międzynarodowa Federacja Narciarska) zatrudnia kontrolerów, których zadaniem jest sprawdzanie sprzętu zawodników podczas każdych oficjalnych zawodów. Kontrolerzy działają według ściśle określonych kryteriów, które podlegają częstym zmianom i aktualizacjom. Jak dokładnie wygląda proces kontroli stroju?

Podczas konkursu skoczkowie mogą być kontrolowani w dwóch miejscach: na górze skoczni oraz na dole. Każdy zawodnik sprawdzany jest tuż przed wejściem na belkę startową. W przypadku kombinezonu jest tam kontrolowana wysokość kroku oraz kołnierzyk (musi on przylegać do szyi). Jeżeli kontroler zgłasza nieprawidłowości, zawodnik jest automatycznie dyskwalifikowany.

Druga kontrola może nastąpić po oddaniu skoku, ale wcale nie musi. Zawodnicy są wybierani do niej w sposób losowy. Jest to jednak zdecydowanie bardziej szczegółowa kontrola. Dotyczy ona różnego rodzaju sprzętu narciarskiego, ale w przypadku kombinezonów skupia się na ich objętości oraz przepuszczalności powietrza. I ponownie – jeżeli kontrola wykaże nieprawidłowości, skoczek jest dyskwalifikowany. Co ważne w tym przypadku – kontroler znajdujący się na dole ma obowiązek sprawdzić zawodników zajmujących miejsca TOP 6 w konkursie.

Sama procedura sprawdzania kombinezonu zawodnika jest bardzo skomplikowana. Kontroler musi wykonać kilka pomiarów naraz, a kryteria bywają bardzo rygorystyczne. Złożoność przepisów bardzo często doprowadza do różnych kontrowersji oraz niekonsekwencji w ocenie. Z tego powodu regulamin właściwie co sezon jest aktualizowany.

Zanim przejdziemy do wymienienia konkretnych pomiarów, warto wyjaśnić kilka rzeczy. Po pierwsze: pomiar kombinezonu jest wykonywany po zewnętrznej stronie jego powierzchni. Po drugie: przed rozpoczęciem wykonywania pomiaru, kontroler musi upewnić się, że kombinezon jest ułożony płasko na powierzchni stołu. Strój jest mierzony w konkretnych punktach, a potem te same punkty są mierzone na ciele zawodnika. Co dokładnie jest mierzone?

1. Długość rękawa po wewnętrznej stronie. Ten pomiar jest wykonywany od przecięcia się szwów pod pachą do końca rękawa. Wynik nie może być większy niż długość ręki skoczka. A co w sytuacji, kiedy jest krótszy? W tym przypadku istnieje tolerancja wynosząca 4 cm.

2. Długość nogawki po wewnętrznej stronie. Wskaźnik ten możemy również nazwać pomiarem wysokości kroku. Mierzy się go od przecięcia szwów w kroku aż do końca nogawki. Rezultat pomiaru nie może być mniejszy niż zmierzona wcześniej wysokość kroku zawodnika.

3. Krok (pomiar pionowy). To nieco inny pomiar kroku. Jest on przeprowadzany od kroku do podłoża. Co ważne – przeprowadza się go, kiedy strój znajduje się na zawodniku. Musi mieć on również włożone buty z zaciągniętymi gumkami. Oprócz tego nogi muszą być wyprostowane, a stopy odwiedzione na szerokość 40 cm. Pomiar musi być nie mniejszy niż zmierzona wcześniej wysokość kroku.

4. Zamek. Kontroler zwraca również uwagę na zamek błyskawiczny, w który jest wyposażony kombinezon. Musi być on wszyty pionowo i centralnie w przedniej części kombinezonu. Określone jest także miejsce, gdzie powinien się znajdować. Obowiązkowo musi się on kończyć minimum 1,5 cm i maksymalnie 5 cm ponad mostkiem zawodnika. Powinien być on także zapięty. Od dolnej części zamka do szwu krocza powinno być minimum 10 cm.

5. Przepuszczalność powietrza. Według regulaminu kombinezon skoczka musi przepuszczać minimum 40 litrów powietrza na metr kwadratowy na sekundę. Oprócz tego maksymalna różnica w przepuszczalności materiału w poszczególnych miejscach wynosi 12 litrów.

Ze względu na zaawansowane wykonanie, kombinezon przeznaczony do skoków narciarskich nie jest tanim sprzętem. Ceny jednak nie są stałe, mogą się one różnić w poszczególnych krajach. W Polsce zakup pojedynczej sztuki kosztuje około 2000 złotych. Dla przykładu, w Austrii oraz Szwajcarii za tego typu strój trzeba będzie wydać około 500 euro.

Ze względu na inflację, ceny tego typu produktów nadal rosną. Uszycie kombinezonów dla całej kadry jest sporym wyzwaniem finansowym. Do tego dochodzi kwestia żywotności strojów narciarskich. Latem kombinezony mogą posłużyć dłużej. Sprawa komplikuje się jednak w sezonie zimowym, kiedy są one intensywnie eksploatowane. Podczas Pucharu Świata zawodnik zmienia kombinezon średnio co 2-3 weekendy. Sprawia to, że kwoty wydane na stroje przez cały sezon są ogromne.