Smarowanie nart biegowych – kompletny przewodnik

Warto przed rozpoczęciem sezonu i pierwszym kontaktem z nartami biegowymi, dokładnie sprawdzić stan takiego sprzętu do jazdy klasycznej i wykonać ewentualne prace konserwacyjne lub zdecydować się na zakup nowego modelu. W takim procesie należy uwzględnić następujące aspekty:

– oględziny sprzętu – sprawdźmy, czy nie ma on uszkodzeń, takich jak pęknięcia, głębokie rysy czy zużytych krawędzi, a także, czy ślizg jest w dobrym stanie i nie wymaga naprawy;

– czyszczenie – element ten trzeba dokładnie oczyścić z brudu, kurzu, a także pozostałości smarów. W tym celu możemy wykorzystać specjalne środki czyszczące lub preparaty dedykowane przez producenta, ale także alkohol izopropylowy;

– smarowanie bazowe – zanim zaczniemy intensywnie użytkować nasze narty, możemy nałożyć na nie grubą warstwę smaru bazowego, czyli podkładowego, który zabezpieczy je przed uszkodzeniami i zużyciem;

– naprawa drobnych uszkodzeń – jeśli zauważymy głębokie rysy, możemy je zreperować za pomocą specjalnego, aplikowanego na gorąco wosku naprawczego;

– smarowanie ślizgowe – ostatnim etapem jest nałożenie substancji dostosowanej do warunków śnieżnych, z jakimi będziemy mieć do czynienia.

Żeby dobrać odpowiedni smar, należy uwzględnić poniższe aspekty:

– styl jazdy – w klasycznym wykorzystuje się zarówno wersje ślizgowe, jak i trzymające. W łyżwowym z kolei wystarczające będą te pierwsze;

– warunki pogodowe – najważniejszymi wyznacznikami doboru smaru są temperatura i rodzaj śniegu. Dlatego przed wyjazdem na trasę, najlepiej zapoznać się z prognozami oraz warunkami na stoku. W przypadku niskich temperatur i zmrożonego podłoża, stosuje się twarde woski i wersje trzymające. W nieco cieplejszych miejscach i przy występowaniu świeżego opadu, najlepiej postawić na miękkie i trzymające. W wyższych temperaturach i na mokrym gruncie, sprawdzają się z kolei te fluorowe oraz klistry, które zapewniają lepszą wodoodporność. Dodatkowo na ubitych torach, można stosować bardziej uniwersalne produkty. Zaś w ekstremalnych warunkach czy na świeżym opadzie, substancje te muszą być dostosowane do sytuacji pogodowej;

– rodzaj nart – tradycyjne wersje biegowe wymagają konserwacji zarówno ślizgu, jak i odbicia. Z kolei z łuską – jedynie strefy pod butem;

– częstotliwość jazdy – korzystając z takiego sprzętu regularnie, najlepiej postawić na wysokiej jakości preparaty o lepszej trwałości, na przykład wersje fluorowe. Jeśli rzadziej go wykorzystujemy, wystarczające będą smary na zimno.

Jednym z najczęstszych błędów początkujących miłośników białego szaleństwa na stokach, jest niewłaściwy dobór substancji zabezpieczającej. Wyróżnia się ich kilka rodzajów, takich jak:

– smar poślizgowy – jak sama nazwa wskazuje, jego zadaniem jest zmniejszenie tarcia występującego zarówno w przypadku stylu jazdy klasycznej, jak i łyżwowej. Produkt ten nakłada się wyłącznie na strefę ślizgu z przodu i z tyłu nart. Dostępny jest w formie stałej – w postaci wosku lub płynnej. Ta pierwsza występuje w opcji na gorąco, którą rozprowadza się za pomocą żelazka narciarskiego, dzięki czemu wnika głęboko w strukturę i zapewnia trwałość. Na zimno z kolei jest łatwa w aplikacji ze względu na to, że nie potrzebujemy wówczas dodatkowego sprzętu. Jest to świetna opcja na krótkie wycieczki. Fluorowy typ z kolei jest nieco droższy od poprzedników, jednak bardzo efektywny i doskonale sprawdza się zwłaszcza w mokrych warunkach;

– smar trzymający – określany również jako kick wax. Stosuje się go tylko w stylu klasycznym w strefie odbicia, a więc w środkowej części nart. Jego zadaniem jest poprawa przyczepności i efektywności odbicia od ziemi. Występuje w wersji wosku twardego oraz klistrów. Ta pierwsza stosowana jest na suchy, zmrożony śnieg przy niskich temperaturach, ponieważ jest twardsza, dzięki czemu lepiej sprawdza się na zimnym podłożu. Ta druga z kolei przeznaczona jest na mokre lub miękkie trasy. Ma lepką, półpłynną konsystencję, co sprawia, że dobrze trzyma się wilgotnego podkładu. Jednak przez to często również szybciej się zużywa;

– smar uniwersalny – jest on odpowiedni zarówno do stosowania na zimno, jak i gorąco i może być wykorzystywany w różnych warunkach śniegowych. Dlatego to świetna opcja dla narciarzy, którzy nie chcą martwić się doborem odpowiedniego do temperatury preparatu.

Dostępne są również produkty stałe, jak i płynne do nart z zintegrowanymi fokami. Dużym zainteresowaniem cieszą się też wyroby ekologiczne, czyli bez dodatków fluoru. Zbliżają się one obecnie już wydajnością do standardowych typów, lecz są bardziej przyjazne dla środowiska.

W stylu klasycznym powinniśmy zadbać nie tylko o ślizg, ale też właściwą przyczepność. Niektóre modele nart biegowych dostępne są w wersji ze zintegrowanymi fokami – skin. W celu prawidłowego użytkowania, foki powinny być zabezpieczone przed nasiąkaniem wodą. Żeby przeprowadzić ich serwis, należy podzielić je na strefy:

– ślizgową – to przód i tył nart. Smaruje się je produktami ślizgowymi. Mogą to być zarówno wersje na gorąco, które wymagają użycia żelazka, jak i preparaty w sprayu lub formie pasty;

– odbicia – to środkowa część. Zabezpieczana jest za pomocą wosków przyczepnych lub klistrów. Te pierwsze sprawdzają się na suchym, zimnym śniegu i rozprowadza się je korkiem. Drugie zaś stosowane są w cieplejszych warunkach. Nakłada się je za pomocą szpatułki, a następnie wygładza.

W stylu łyżwowym odpowiedniego przygotowanie sprzętu jest kluczowe w kwestii osiągnięcia maksymalnej efektywności i prędkości ze względu na to, że w tej technice liczy się przede wszystkim ślizg. Smarowanie musi skupiać się na zmniejszeniu tarcia między nartą a śniegiem. Z tego powodu wykorzystuje się tu smary ślizgowe. Dostępne są one w wersji na niskie temperatury, zwykle poniżej 5 stopni Celsjusza. Są one twardsze i dobrze pracują na suchym i zimnym podłożu.

Z kolei produkty do wyższych temperatur, są miększe i skutecznie odprowadzają wodę, minimalizując tym samym tarcie na mokrym gruncie Dodatkowo można wykorzystać preparaty fluorowe. Dokładna procedura konserwacyjna uzależniona jest od tego, czy zdecydujemy się na zabieg na gorąco, czy na zimno.

Smarowanie na zimno jest alternatywną metodą, która nie wymaga użycia żelazka, dzięki czemu jest szybka i wygodna. To świetna opcja, zwłaszcza dla narciarzy, którzy potrzebują poprawić właściwości jezdne w krótkim czasie. W tym przypadku jednak, tak samo jak wykonując zabieg na gorąco, musimy upewnić się, czy ślizgi są w dobrym stanie, a także usunąć z nich ewentualne zabrudzenia.

W kolejnym kroku należy dopasować właściwy produkt. Dostępne są one w formie past lub płynów. Jak aplikować takie preparaty? W zależności od formy smaru, należy zastosować go równomiernie na całej długości. Spray powinien być rozpylany z odległości około 20-30 cm. Pastę zaś należy bezpośrednio wetrzeć w narty. Następnie zostawmy ten związek do wyschnięcia. W przypadku sprayu, taki proces może trwać 3-5 minut, a pasty około 10 minut. Ostatnim etapem jest szczotkowanie neonową szczotką lub miękką szmatką.

Narty biegowe z łuską to specyficzny model posiadający specjalne wyżłobienia, czyli łuski na części środkowej. Znajdują się one pod wiązaniami, a więc w strefie odbicia i pełnią funkcję hamującą. Pozwalają na lepsze odbicie przy poruszaniu się stylem klasycznym, bez konieczności używania specjalnych smarów. Proces ich konserwacji różni się od działań przeprowadzanych w przypadku modeli z gładkim ślizgiem, wymagających regularnego aplikowania smaru na strefę odbicia.

W przypadku modeli z łuską, należy skupić się przede wszystkim na strefach poza tym elementem, czyli przodzie oraz tyle, by zapewnić jak najlepszą ochronę. Ich przygotowanie wygląda podobnie jak tradycyjnych modeli, jednak w takiej sytuacji musimy zwrócić szczególną uwagę na łuski mogące gromadzić brud i zanieczyszczenia. Żeby je oczyścić, należy wykorzystać miękką szczotkę lub specjalne produkty. Unikajmy stosowania agresywnych środków czyszczących, ponieważ mogą one uszkodzić powierzchnię łusek.

Zabieg taki powinien być wykonany tylko na przodzie i tyle nart ze względu na to, że strefa łuski, czyli ta pod butem, nie wymaga zabezpieczenia. Jednak można wykorzystać do jej konserwacji specjalne preparaty. Możemy zastosować też impregnat w płynie do zapobiegania oblodzeniu fok i klejeniu się śniegu.

Zarówno w przypadku nart bez łuski, jak i z nią, ich regularne smarowanie, wpływa nie tylko na bezpieczeństwo i komfort jazdy, ale również stan sprzętu. Ich właściwe zabezpieczenie, ochroni je też przed nadmiernym zużyciem i uszkodzeniami, dzięki czemu będziemy mogli dłużej korzystać z takiego sprzętu.