Choroba morska – jakie są przyczyny, jakie są objawy, jak leczyć? Jak pokonać chorobę morską?

Przyczyną choroby jest niezgodność bodźców pochodzących z narządu wzroku i błędnika, którego trafiają do mózgu. Dokładniej rzecz ujmując, wzrok nie obserwuje kołysania, jednak błędnik znajdujący się w uchu wewnętrznym odbiera sygnały związane z przeciążeniami wywołanymi kołysaniem statku. Niezgodność tych bodźców układ nerwowy interpretuje jako zatrucie i wywołuje objawy choroby podczas podróży statkiem. Badania dowiodły, że choroba morska (a także lokomocyjna) dotyka głównie dzieci między 2., a 12. rokiem życia, a później dotyka częściej kobiety niż mężczyzn. Za wystąpienie choroby lokomocyjnej odpowiadają głównie uwarunkowania genetyczne.

Co ciekawe, choroba żeglarza pojawia się znienacka i może dotknąć nawet żeglarzy pływających po morzach i oceanach od wielu, wielu lat.

Przykre objawy są generalnie identyczne jak w przypadku standardowej choroby lokomocyjnej, choć mogą różnić się poziomem nasilenia. Do najczęstszych objawów choroby zaliczyć można:

– nudności i wymioty,
– zawroty głowy,
– złe samopoczucie,
– brak apetytu,
– bladość powłok skórnych, 
– zlewne, zimne poty lub uderzenia gorąca,
– senność,
– suchość w ustach lub wręcz przeciwnie – ślinotok,
– w przypadku uporczywych wymiotów możliwe również odwodnienie.

Bardzo często epizod wymiotów poprawia samopoczucie osoby chorej, jednak nie trwa to zbyt długo i po niedługim czasie nieprzyjemne doznania pojawiają się na nowo.

Przeważnie choroba morska znika samoistnie w miarę dorastania lub w trakcie kolejnych rejsów, gdy organizm przyzwyczai się do podróżowania transportem wodnym. Jeżeli cierpimy na tego rodzaju kinetozę warto odpowiednio przygotować się do żeglowania. Nie ma konkretnego leku przeciwko chorobie morskiej, ale można zastosować preparaty dostępne w każdej aptece – bez recepty. 

Najbardziej popularne są środki zawierające w swym składzie imbir i wyciąg z korzenia imbiru. Są dostępne w każdej formie, od syropu, przez lizaki, po tabletki, aby w razie potrzeby zażyć go mogły dzieci oraz dorośli. Na rynku też można znaleźć środek do stosowania zewnętrznego w formie plastra na nadgarstki, który działa na zasadzie akupunktury uciskając odpowiednie obszary. Nieprzyjemne dolegliwości można również próbować łagodzić dostępnymi w aptekach środkami homeopatycznymi, które w swoim składzie zawierają różna wyciągi roślinne oraz dimenhydraminę. Przy znacznie nasilonych dolegliwości można zastosować środki farmakologiczne, w których substancją czynną jest prometazyna, jednak są one dostępny tylko na receptę. 

Należy pamiętać, że w przypadku problemów z chorobą morską, preparaty najlepiej przyjąć na około 30 minut przed rejsem.

Nie ma sprawdzonych sposobów jak uniknąć choroby morskiej, ale warto zastosować się do podanych niżej wskazówek, aby złagodzić i zminimalizować wystąpienie objawów po wejściu na pokład:

– zanim wyruszysz w rejs, przed planowaną podróżą zjedz lekkostrawny posiłek, unikaj alkoholu, kawy i napojów gazowanych,
– w trakcie rejsu nie obserwuj fal, skup się na horyzoncie, wybierz na nim odległy punkt i wpatruj się w niego,
– oddychaj głęboko – wdychaj świeże powietrze nosem, a wypuszczaj ustami,
– zrezygnuj z czytania książek lub korzystania ze smartfonakomputera,
– możesz zastosować zimne okłady na kark,
– przyjąć pozycję półleżącą lub leżącą,
– wykonać masaż skroni,
– jeśli zauważysz innego pasażera cierpiącego z powodu choroby morskiej – nie obserwuj go.

Jeśli jednak doszło już do ataku choroby należy przede wszystkim zachować spokój, gdyż stres może nasilić dolegliwości. Można walczyć z nudnościami poprzez stosowanie odpowiednich technik oddechowych lub świadome oddychanie (świadomy długi wdech i wydech) i popijanie niegazowanej wody (niektórzy polecają również napra z mięty). Uczucie kołysania natomiast można zmniejszyć poprzez położenie się na podłodze wzdłuż kadłuba.

Dolegliwości najczęściej nie trwają zbyt długo. Objawy ustępują zazwyczaj w ciągu około 2 godzin do dwóch dni, jednakże zależy to od każdego indywidualnie. Najważniejsze jest, aby w trakcie napadu i towarzyszącym temu wymiotom, nie dopuścić do odwodnienia.