Kenia to kraj, którego osiągnięcia biegowe lekkoatletów dominują listy końcowe maratonów. Dlaczego kenijscy biegacze są rekordzistami w tej kategorii?
Maraton to królewski dystans w bieganiu. Tego rodzaju wydarzenia organizowane są na całym świecie i są przeznaczone zarówno dla zawodowców, jak i amatorów. Gdy spojrzymy na rezultaty biegów, naszą uwagę może zwrócić nadreprezentatywność Kenijczyków w czołówce. Od lat wiele osób zastanawia się, na czym polega tajemnica ich sukcesu. W poniższym artykule postaramy się rzucić nieco światła na ten temat.
Kenijczycy to pewnego rodzaju fenomen w biegach długodystansowych. Gdyby przeanalizować wyniki półmaratonów oraz maratonów można zauważyć, że klasyfikacje generalne są zdominowane właśnie przez tę afrykańską nację. Taki stan rzeczy nie może być dziełem przypadku i oczywiście nie jest. Dlaczego Kenijczycy tak dobrze biegają? Oto kilka przyczyn, które dają im przewagę nad resztą świata.
To dlaczego biegacze afrykańscy są najlepsi na świecie, od wielu lat nurtowało sportowców, trenerów, a także naukowców. Czy Kenijczycy mają lepsze geny? Okazuje się, że istnieją pewne różnice w budowie ciała, które mogą mieć znaczenie. Prawdopodobnie nie są one czymś, co jest decydujące, ale mogą być jedną ze składowych przewagi, którą Kenijczycy mają nad resztą świata. Jakie są to różnice?
Liczne badania naukowe pokazują, że Kenijczycy mają dłuższe ścięgno Achillesa. To właśnie ta część nogi odpowiada za odbicie stopy od podłoża. Dłuższe ścięgno Achillesa ma bezpośrednie przełożenie na mocniejsze i dalsze odbicie, co jest kluczowe podczas biegania. W skali maratonu sprawia ono, że dystans można pokonać w nieco krótszym czasie.
To jednak nie wszystkie różnice, które udało się ustalić naukowcom. Okazuje się również, że osoby urodzone w Kenii mają prawdopodobnie lżejszy kościec. Każdy sportowiec-amator, który podczas swojej przygody z bieganiem schudł, doskonale wie, jak ogromne znaczenie ma każdy kilogram. W przypadku kenijskich biegaczy do niskiego poziomu tkanki tłuszczowej dochodzą jeszcze lżejsze kości, co skutkuje większymi możliwościami na długich dystansach.
Motywacja to niezbędny czynnik do osiągnięcia sukcesu. U sportowców zawsze musi być ona na najwyższym poziomie. Czy to oznacza, że sportowcy z Kenii są bardziej zmotywowani od zawodników z innych regionów świata? W tym przypadku nie chodzi o motywację samą w sobie, a przyczyny, z których wynika. W przypadku Kenijczyków jest ona bowiem osadzona w kontekście społecznym.
Jedną z największych motywacji do działania są pieniądze. W tym przypadku nie chodzi jednak o ambicje wzbogacania się i budowania ekskluzywnego życia, a o przetrwanie. Kenia to jeden z najbiedniejszych krajów Afryki. Dla biegacza z tego kraju sport to często jedyna możliwość, aby coś osiągnąć i tym samym zapewnić byt sobie oraz swojej rodzinie.
W Kenii często brak jest innych perspektyw na zarobek. Z tego powodu, wykorzystując swoją genetyczną przewagę, młode osoby mają motywację do próbowania sił w sporcie. Liczba osób zaangażowanych w bieganie zwiększa prawdopodobieństwo wyłapania naprawdę dużych talentów. I to właśnie jest przyczyną tak dużej liczby Kenijczyków na listach startowych biegów długodystansowych.
Dlaczego Kenijczycy wygrywają maratony? Odpowiedzi należy również szukać w treningu. W końcu nawet predyspozycje genetyczne są na nic, kiedy zawodnik nie poświęca czas na podnoszenie swoich umiejętności. Trening musi być jednak dobrany do konkretnego zawodnika, a także specyfiki uprawianej dyscypliny. Co jest ważne w przypadku biegaczy długodystansowych?
Bardzo ważnym elementem przygotowania do maratonu jest trening wysokogórski. Trzeba wiedzieć, że Kenia to kraj położony dosyć wysoko. Z tego powodu biegacze od najmłodszych lat przebywają i trenują na wysokościach od 2000 do 3000 m n.p.m. No dobrze, ale jakie ma to znaczenie? Otóż takie, że przebywanie na takich wysokościach wiąże się z niedotlenieniem organizmu. Z tego powodu jest on zmuszony produkować więcej czerwonych krwinek oraz podnosić poziom hemoglobiny.
A w jaki sposób przekłada się to na możliwości biegowe? Organizm biegacza po zejściu na mniejsze wysokości szybciej transportuje tlen do komórek. Ma to bezpośrednie przełożenie na większą wydolność. Europejscy czy Amerykańscy biegacze również zdają sobie sprawę z tej zależności i dlatego często organizują obozy wytrzymałościowe na wysokościach. Jednak wychowywanie się w takich warunkach daje kenijskim biegaczom naturalną przewagę.
Każdy pochodzący ze świata zachodniego biegacz głowi się, na czym polega kenijska szkoła treningowa. Z tego powodu bardzo dużą popularnością cieszą się obozy treningowe organizowane w Kenii. Prawdziwą mekką dla biegaczy jest miejscowość Iten. Można tam samemu potrenować lub poobserwować, jak szkolą się miejscowi sportowcy. Z czego składa się trening kenijskiego biegacza?
Jedną z części składowych miejscowego treningu są interwały. Celem tego rodzaju metody jest zwiększenie wytrzymałości poprzez wykonywanie sprintów przerywane spokojniejszym biegiem. Trening interwałowy musi być dobrze zaplanowany, dlatego też odbywa się pod okiem trenera. Są jednak również tacy, którzy uważają, że kenijscy zawodnicy podczas biegów długodystansowych osiągają tak duże intensywności, że trening interwałowy jest zbędny.
Trening tempa to najpopularniejsza forma treningowa w Kenii. Zwykle trwa on od 45 do 70 minut i opiera się na bieganiu w tempie zbliżonym do startowego. Co ciekawe, w Kenii trening przebiega w zdecydowanie bardziej swobodny sposób niż w Europie czy USA. W świecie zachodnim zawodnik dostaje konkretne wytyczne, co do tempa i ma się ich trzymać. W Kenii biegacze dostają ogólne wytyczne, ale w trakcie tempo zwykle jest kształtowane spontanicznie.
Co jednak ważne – nie jest to tempo leniwe. Zwykle kierowani ambicją zawodnicy biegną szybciej, niż we wskazówkach nakazał im trener. Jest to napędzane chęcią współzawodnictwa. Trener jednak świadomie na to pozwala. Ten niezamierzony efekt przekłada się później na lepszy rezultat w zawodach. Jak widać, takie metody treningowe działają, co pokazuje, że trening wcale nie musi być tworzony „pod linijkę”.
Raz w tygodniu przychodzi czas na tak zwany long run, czyli długi bieg. Dystans jest różny w zależności od stopnia zaawansowania. Dla niektórych będzie to 20 km, a dla innych nawet 4 godziny ciągłego biegu. Prędkość również nie jest tutaj narzucona. Każdy ma prawo samodzielnie dobrać sobie taktykę biegu. Co ciekawe, Kenijczycy bardzo rzadko piją w czasie biegu, ponieważ za wszelką cenę liczy się tutaj czas. Po biegu następuje czas na zasłużony odpoczynek.
Kenijska filozofia treningu bardzo mocno stawia na trenowanie podbiegów. Wspomniany wyżej ośrodek treningowy I ten położony jest w górach, więc wzniesień zdecydowanie nie brakuje. Często ciągną się one długimi kilometrami, co pozwala na przeprowadzenie naprawdę świetnego treningu. Tego rodzaju trening odbywa się 1-2 razy w tygodniu. Może mieć on formę interwałów lub długiego biegu pod górę.
Dużą częścią składową sukcesu kenijskich biegaczy jest również dieta. Jeżeli jednak ktoś oczekuje smacznych potraw, to mocno się rozczaruje. Dla przeciętnego Europejczyka posiłki serwowane biegaczom w Kenii są pozbawione smaku, a wręcz „bezpłciowe”. Nie można im jednak odmówić pożywności, która później przekłada się na wyniki. Czym więc zajadają się kenijscy maratończycy?
Dieta kenijskich biegaczy opiera się głównie na dużej ilości węglowodanów. Ich głównym pochodzeniem jest kukurydza oraz cukier. Jednocześnie w posiłkach znajduje się mało białka oraz tłuszczów. Sprawia to, że dieta jest bardzo mało zróżnicowana. Zasoby Kenii są jednak ograniczone, a kukurydza jest tam hodowana masowo.
Jednym z najpopularniejszych dań w Kenii jest ugali. To właśnie tym prostym posiłkiem najchętniej raczą się biegacze z tego kraju. Ugali to nic innego jak mąka lub kasza kukurydziana ugotowana z wodą albo mlekiem na gęstą papkę. Jest ona na tyle „zbita”, że można ją kroić nożem. Danie może być podawane z warzywami lub mięsem.
Innym popularnym wśród Kenijczyków daniem są ziemniaki „viazi”. Zwykle zawodnicy zajadają się nimi po zakończeniu mocnego treningu. Chętnie pitym napojem jest także herbata z mlekiem, która jest posłodzona 6-8 łyżeczkami cukru. Wśród diety kenijskich biegaczy można znaleźć także mięso. Najbardziej preferowanym rodzajem jest kurczak.
Kenijska dominacja w biegach długodystansowych jest spowodowana różnymi czynnikami. Różnice genetyczne mają swoje znaczenie, ale równie mocno liczy się motywacja, trening oraz dieta. Z tego powodu przedstawiciele tej nacji są zwycięzcami wielu prestiżowych biegów olimpijskich i nie tylko, a także rekordzistami świata. Czy Europejczycy mogą dorównać Kenijczykom w maratonach? Ciężko odpowiedzieć na to pytanie, ale zawsze warto trenować, aby móc rywalizować na światowym poziomie. Jesteś miłośnikiem biegania? Sprawdź stroje, buty oraz inne akcesoria biegowe, które przygotował dla Ciebie w swojej ofercie Decathlon!
