Operacja zespołu cieśni nadgarstka – najważniejsze informacje

Operacja cieśni nadgarstka to najskuteczniejsza metoda leczenia tego schorzenia. Wykonywana jest rutynowo na większości oddziałów ortopedycznych, a także w wielu klinikach jednego dnia. Zabieg nie jest trudny i rzadko dochodzi do komplikacji i powikłań.

Operacja cieśni nadgarstka polega na przecięciu więzadła i powiększeniu w ten sposób tunelu nadgarstka, w którym znajduje się nerw. Zwiększenie przestrzeni wokół nerwu przyczynia się do lepszego ukrwienia, a tym samym odżywienia nerwu. Wzmocniony nerw pośrodkowy może spełniać w pełni swoją funkcję. Dzięki zabiegowi u większości pacjentów cofają się uporczywe dolegliwości odczuwane w dłoni takie jak drętwienie kciuka i innych palców, ból dłoni czy zanik czucia. Wraca też sprawność dłoni. 

Podczas zabiegu uwolnienia tunelu nadgarstka lekarz nacina skórę na nadgarstku, rozchyla ją delikatnie, aby uwidocznić więzadło – troczek zginaczy. Następnie nacina je i zszywa ranę. Operacja może być wykonywana tradycyjnie metodą otwartą klasyczną lub małoinwazyjną albo przy pomocy endoskopu. Niezależnie od wybranej metody zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym.


– Operacja metodą otwartą klasyczną – podczas zabiegu lekarz wykonuj około trzycentymetrowe nacięcie skóry, delikatnie rozchyla ją w taki sposób, aby zostało odsłonięte poprzeczne więzadło nadgarstka oraz fragment nerwu. Następnie rozcina więzadło i zszywa ranę. Zabieg ten jest najbardziej inwazyjny spośród wymienionych poniżej. Pozostają po nim także największe blizny w obrębie tunelu i na skórze.

– Operacja metodą otwartą małoinwazyjną – przebieg zabiegu jest bardzo podobny do zabiegu klasycznego. Jedyną różnicą jest wykonanie znacznie mniejszego nacięcia u podstawy dłoni dokładnie w miejscu więzadła. Tego typu operacja trwa około 15 minut. Rana po zabiegu jest znacznie mniejsza, a co za tym idzie blizna powstała na skórze jest mniej widoczna.

– Operacja z zastosowaniem endoskopu – zabieg jest małoinwazyjny. Podczas jego wykonywania lekarz robi niewielkie nacięcia na skórze, wprowadza endoskop i przy pomocy urządzenia następuje przecięcie zwyrodniałego troczka zginaczy. Zmniejsza się ucisk na włókna i powraca prawidłowa funkcja nerwu. Zabieg jest tak samo skuteczny jak operacja metodą otwartą. Pozostają po nim tylko niewielkie blizny na skórze.

Jeśli kilkutygodniowe unieruchomienie ręki oraz podawanie leków sterydowych nie przynoszą żadnych efektów lub objawy powtarzają się, a pacjent skarży się na poczucie przeszywającego bólu, rozważana jest operacja kanału nadgarstka. Podobnie jest w przypadku uszkodzenia nerwów lub problemów z przewodnictwem, które można zaobserwować podczas specjalistycznych badań. Leczenie operacyjne jest także wdrażane, gdy pojawia się osłabienie siły mięśniowej w obrębie ręki i pacjent odczuwa problemy w poruszaniu dłonią, co utrudnia codzienne funkcjonowanie. Zabieg jest też zalecany, jeśli badanie lekarskie oraz USG wskaże w okolicy nadgarstka narośle, krwiaki lub inne zmiany chorobowe.

Zabieg odbarczenia nerwu pośrodkowego należy do jednych z częściej przeprowadzanych zabiegów ortopedycznych. Istnieje niewielkie ryzyko, że podczas niego mogą zostać uszkodzone pobliskie tkanki oraz nerw. Jednak tego typu powikłania zdarzają się niezmiernie rzadko. Szacuje się, że występują w mniej niż w 1 procencie przypadków. Tym samym operacja ta uznawana jest za bezpieczną i skuteczną.

Poza komplikacjami mogącymi zdarzyć się podczas zabiegu, zazwyczaj pojawiają się też skutki uboczne związane z uszkodzeniem tkanek. Wśród najczęściej występujących należy wymienić:

– Ból związany z nacięciem skóry i tkanek – jest odczuwany przez kilka dni po przeprowadzonej operacji. W celu jego uśmierzenia podawane są leki przeciwbólowe zalecone przez lekarza.

– Obrzęk – jest normalną reakcją organizmu na uraz chirurgiczny. Może się utrzymywać przez kilka tygodni od zabiegu. W celu jego zmniejszenia należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza.

– Zmniejszona siła i zakres ruchu – w początkowym okresie rekonwalescencji może wystąpić tymczasowe osłabienie ręki oraz ograniczenie zasięgu ruchu w nadgarstku.

– Zrosty po operacji cieśni nadgarstka – występują u około 20% pacjentów. Główną przyczyną ich powstawania jest specyficzna anatomia tego miejsca.

Zabieg odbarczenia cieśni trwa około godziny. Pacjent pozostaje po nim jeszcze kilka godzin na obserwacji i tego samego dnia może wrócić do domu. Lekarz instruuje go dokładnie co ma robić, aby ręka dobrze goiła się. Po zabiegu należy przede wszystkim dbać o ranę, zmieniać opatrunki oraz przyjmować zalecone leki. Zazwyczaj lekarz wypisuje środki przeciwbólowe i przeciwzakrzepowe. Ponadto należy usztywnić rękę za pomocą stabilizatora i jak najmniej nią poruszać. Może się to okazać trudne, zwłaszcza jeśli operowana była ręka dominująca.

Po około 10 dniach od operacji odbywa się wizyta kontrolna, podczas której lekarz zdejmuje szwy i sprawdza jak goi się rana. Jeśli pojawią się problemy z gojeniem rany lekarz decyduje o sposobie dalszego leczenia. Podczas wizyty ortopeda sprawdza też czy nadal konieczna jest orteza po operacji cieśni nadgarstka. Pod koniec wizyty podaje datę kolejnej konsultacji, podczas której sprawdzi stan ręki.

W okresie rekonwalescencji bardzo ważna jest rehabilitacja ręki. Należy rozpocząć ją jak najwcześniej. Powinna odbywać się zgodnie z zaleceniami lekarza i pod okiem fizjoterapeuty. W początkowej fazie ćwiczenia na cieśń nadgarstka należy wykonywać pod kontrolą, a z biegiem czasu można ćwiczyć samodzielnie w domu.

Operacja cieśni nadgarstka polegająca na przecięciu więzadła poprzecznego nadgarstka i mająca uwolnić od ucisku nerw, nie jest zabiegiem skomplikowanym ani zagrażającym życiu, niemniej jednak może znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie. Uznaje się, że okres rekonwalescencji wynosi 4-6 tygodni. W tym czasie należy oszczędzać nadgarstek. Najczęściej to właśnie na taki okres wystawiane jest l4. Warto jednak wiedzieć, że osoby, pracujące w zawodach niezbyt obciążających ręce, mogą wrócić do swoich zajęć nawet po 2 tygodniach. W przypadku osób obciążających mocno nadgarstki i odczuwających ból w okolicy nadgarstka, lekarz może wystawić zwolnienie nawet na kilka miesięcy, aż ręka wróci całkowicie do zdrowia.

Zabieg odbarczenia cieśni nadgarstka przynosi efekty bardzo szybko. W wielu przypadkach uciążliwe objawy zespołu cieśni nadgarstka cofają się tuż po nim. Niekiedy proces ten trwa nieco dłużej i ulga jest odczuwana po kilku dniach lub tygodniach. Prawidłowo prowadzona rekonwalescencja i rehabilitacja sprawiają, że ręka odzyskuje sprawność w ciągu kilku tygodni od zabiegu. Nie powinna być jednak zbytnio obciążana zarówno podczas pracy jak i w domu. Do pełnej sprawności ręka wraca zazwyczaj w ciągu kilku miesięcy od dnia wykonania zabiegu. Wtedy to ustają wszelkie dolegliwości związane z tą neuropatią, goi się rana i zanika opuchlizna, powraca siła chwytu, a ręka zyskuje pełną sprawność.