Uśmiechnięty mężczyzna i chłopiec w kąpielówkach siedzący przy basenie osiągając Blue Mind

Teoria Blue Mind – co to jest, jakie są główne założenia?

Teoria Blue Mind została opisana przez Wallace J. Nicholsa w książce "Blue Mind". Według autora bliskość wody ma dobroczynny wpływ na umysł i ciało.

O tym, że kontakt z naturą leczy, naukowcy wiedzą już od dawna. Jednak dopiero pojawienie się na rynku książki "Blue Mind" dr Wallance J. Nicholsa zwiększyło społeczną świadomość na temat wpływu bliskości wody na nasze zdrowie i samopoczucie. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jak można tę wiedzę wykorzystać w praktyce!

Jakie są podstawowe założenia teorii Blue Mind?

Kontakt z naturą uspokaja, pomaga wyciszyć umysł i zmniejsza poziom stresu. To właśnie dlatego wypoczynek na łonie przyrody jest zalecany osobom, które prowadzą bardzo intensywny tryb życia, a ich umysł codziennie zmaga się z natłokiem informacji i zdarzeń. Okazuje się, że nie tylko przebywanie wśród dzikiej przyrody ma zbawienny wpływ na nasz nastrój. Wiele korzyści przynosi nam również bliski kontakt z wodą. 

Biolog Morski dr Wallance J. Nichols, surfer z Kalifornii nazywany także adwokatem wody zauważył, że obcowanie z niebieską cieczą lub przebywanie w jej otoczeniu kojąco oddziałuje na nasz organizm. Według naukowca, gdy jesteśmy blisko jeziora, rzeki lub morza, wpadamy w stan łagodnej medytacji. Stan ten nosi nazwę Blue Mind, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza niebieski umysł.

Niebieski umysł jest przeciwieństwem czerwonego umysłu, czyli przebodźcowania, które powoduje, że czujemy się niespokojni, zmęczeni i zestresowani. Według autora obcowanie z wodą:

–  pomaga w obniżeniu poziomu lęku,
–  poprawia kreatywność,
–  poprawia funkcje poznawcze,
–  korzystnie wpływa na jakość snu.

Jest to antidotum na stres, dzięki któremu osiągamy równowagę i szczęście oraz żyjemy w pełnej harmonii ze światem. Terapeutyczny wpływ wody na ludzki organizm został potwierdzony licznymi badaniami naukowymi.

Kobiety i mężczyzna w odzieży do jogi trenujący jogę nad wodą

Dlaczego odczuwamy pociąg do wody?

Woda wyzwala w nas zupełnie inne emocje niż obcowanie z przyrodą w lesie bądź parku. Według Nicholsa, gdy stajemy na brzegu i patrzymy na błękitną otchłań, nasz świat staje się uproszczony, znikają dodatkowe bodźce i rozpraszacze, a mózg odpoczywa od nadmiaru informacji i wrażeń.

Jednocześnie ludzie odczuwają wyjątkowo silny pociąg do wody. W wolnych chwilach chętnie przebywają nad w miejscach, gdzie ona się znajduje, pływają lub zażywają odprężających kąpieli. Idea niebieskiego umysłu ma solidne podstawy naukowe. Są one oparte na różnych dziedzinach nauki, takich jak psychologia, neurologia, biologia i medycyna.

–  Psychologia – widok wody, towarzyszące mu dźwięki oraz przebywanie w zbiorniku wodnym działają relaksująco na nasz organizm. Obcowanie z niebieską cieczą obniża poziom stresu i lęku. Z tego powodu hydroterapię, czyli leczenie ciepłym lub zimnym strumieniem stosuje się w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych. Jest dobry sposób na wyciszenie organizmu i poprawę funkcji poznawczych. Bliskość jeziora, morza lub oceanu pobudza kreatywność, inspiruje do nowych pomysłów i pomaga w lepszym skupieniu.

–  Neurologia – badania neuroobrazowe wykazały, że przebywanie nad akwenem wodnym aktywuje części mózgu, które są związane z uczuciem spokoju, przyjemności i emocjonalnego dobrostanu. Obecność wody może też obniżać aktywność ciała migdałowatego, co z kolei zmniejsza poziom lęku oraz zwiększać produkcję neuroprzekaźników, takich jak dopamina, serotonina i oksytocyna, które odpowiadają za poprawę nastroju, odczuwanie przyjemności i szczęścia.

–  Biologia i medycyna – przebywanie w pobliżu przestrzeni niebieskich może obniżać ciśnienie krwi i tym samym poprawiać krążenie. Ciecz o odpowiedniej temperaturze ma też działanie przeciwbólowe, przyspiesza regenerację mięśni i wspomaga pracę układu odpornościowego.

Jakie badania potwierdzają teorię Nicholsa?

Teoria niebieskiego umysłu odwołuje się do biophilia hypothesis (Edward O. Wilson), idei, zgodnie z którą nasze przywiązanie do roślin, dzikiej przyrody i wody jest naturalną, wrodzoną skłonnością, która wywodzi się z czasów, w których życie w pobliżu natury, w tym przede wszystkim zbiorników wodnych było kluczowe dla przetrwania ludzkich społeczności.

Wśród wielu badań, które potwierdzają założenia tej koncepcji, warto wspomnieć o:

–  Badaniu opublikowanym w „Environmental Psychology”, które wykazało, że nawet krótki widok na przyrodę, w tym również wodę może poprawić nastrój i zmniejszyć stres.

–  Badaniu przeprowadzonym przez Michaela Depledge ze szkoły medycznej University of Exeter w Wielkiej Brytanii i psychologa środowiskowego Mata White'a, które wykazało, że samo patrzenie na zdjęcia akwenów wodnych powoduje, że ludzie czują się spokojniejsi. Co więcej, respondenci wyraźnie preferowali te spośród prezentowanych zdjęć, na których znajdowała się woda.

Uśmiechnięci znajomi w strojach kąpielowych biegający w wodzie

Jak można wykorzystać prozdrowotne właściwości wody w praktyce?

Według Nicholsa ludzie mają wewnętrzny pociąg do przestrzeni niebieskich, a potrzeba obcowania z przestrzeniami niebieskimi jest czymś zupełnie naturalnym. Nie ma tutaj znaczenia, czy mówimy o cieczy w basenie, morzu, fontannie, czy też o kąpieli w wannie. Dobroczynny wpływ na nasz organizm ma nie tylko przebywanie w pobliżu akwenów wodnych, ale także aktywność fizyczna w jeziorze, basenie lub bezpośrednio nad brzegiem. Tę wiedzę warto wykorzystać w praktyce. W tym celu możesz podjąć następujące działania:

–  zaplanować wyjazd nad morze,

–  wziąć relaksującą kąpiel w wannie z dodatkiem soli kąpielowych lub olejków eterycznych,

–  wyobrażać sobie fale uderzające o brzeg, oglądać zdjęcia akwenów wodnych, słuchać nagrań szumu fal lub płynącej rzeki,

–  uprawiać sporty wodne, takie jak kajakarstwo, windsurfing lub żeglarstwo,

–  regularnie odwiedzać basen,

–  ćwiczyć nad brzegiem jeziora,

–  często patrzeć na fontanny i inne zbiorniki wodne lub na obraz z wodospadem powieszony na ścianie,

–  założyć akwarium, kupić fontannę lub basen do ogrodu,

–  organizować spotkania biznesowe nad rzeką.

Obecność wody poprawia jakość życia mieszkańców i pracowników. Dlatego warto zadbać o to, aby jak najczęściej mieć z nią styczność nie tylko w okresie wakacyjnym, ale także w domu i w pracy.

Jak osiągnąć stan łagodnego zamyślenia?

Kontakt z przestrzeniami niebieskimi to doświadczenie, które bardzo korzystnie wpływa na to, jak się czujemy oraz na nasze zasoby energetyczne. Według Nicholsa nie trzeba wiele, aby wprowadzić organizm w stan łagodnego zamyślenia. Wystarczy, że weźmiesz krótki prysznic lub pójdziesz pobiegać nad rzekę. Istnieje wiele rodzajów aktywności, które mogą być doskonałym wstępem do wodnej relaksacji. Oto kilka z nich!

Aquafitness – czyli wodny aerobik

Jeśli jeszcze nigdy nie brałeś udziału w aqua aerobiku, najwyższy czas to zmienić. Jest to bardzo przyjemna forma aktywności fizycznej, która łączy w sobie cechy tradycyjnego aerobiku, ćwiczeń siłowych i elementy gimnastyki korekcyjnej. Tempo ćwiczeń jest dostosowywane do możliwości grupy. Treningom zwykle towarzyszy muzyka, a uczestnicy korzystają z różnego rodzaju akcesoriów do wodnego aerobiku. Są to na przykład: hantle wodne, obciążone opaski, gumy treningowe oraz makarony do nauki pływania. Godzina takiego treningu pozwala spalić ok. 400-500 kcal. Po wyjściu z basenu Twoje ciało będzie odprężone i zrelaksowane.

Joga na wodzie

Ten rodzaj aktywności to prawdziwe wyzwanie dla miłośników kompleksowej pracy z ciałem. Zajęcia prowadzone są na otwartych akwenach na desce SUP, czyli Stand Up Paddle. Trudność polega na tym, że trzeba wykonać asany na desce w taki sposób, aby zachować równowagę i nie wpaść do jeziora. Głównym celem tych ćwiczeń jest rozciągnięcie mięśni przy jednoczesnym użyciu prawidłowego oddechu. Odpowiednio dobrane ćwiczenia w połączeniu z obecnością niebieskich przestrzeni skutecznie niwelują napięcie i relaksują całe ciało.

Żeglarstwo

Żeglowanie po rzekach, jeziorach i morzach sprawia ludziom ogromną przyjemność. Na ten stan składa się wiele elementów. Nie tylko obecność błękitnej cieczy, ale także piękne krajobrazy, świeże powietrze i uczucie niczym nieskrępowanej wolności. Ten sposób spędzania wolnego czasu bardzo korzystnie wpływa na nasze samopoczucie. Trzymając ster łódki i obserwując lekko spienione fale, łatwo można osiągnąć stan zadumy i rozluźnienia.

Pływanie w basenie

Pływanie samo w sobie jest bardzo zdrowe. Wysiłek aerobowy wzmacnia serce, poprawia krążenie, wspiera pracę układu oddechowego, a jednocześnie nie obciąża stawów i kręgosłupa. Jeśli chcesz w pełni skupić się na pływaniu i oczyścić umysł z nadmiaru myśli, zadbaj o swój komfort. Podstawą będzie zakup dopasowanego stroju pływackiego, okularów do pływania, czepka i klapków. Ta aktywność fizyczna pobudza produkcję endorfin i pozytywnie wpływa na układ nerwowy człowieka. W trakcie pływania nie odbieramy zbyt wielu bodźców z otoczenia i możemy w pełni skupić się na swoich przemyśleniach i uczuciach.

Medytacja nad wodą

Nadmiar bodźców i wszechobecny stres powodują, że nasze ciało jest wiecznie spięte, a mózg niespokojny i pobudzony. Medytowanie to doskonały sposób na skoncentrowanie uwagi i wprowadzenie organizmu w stan łagodnego wyciszenia, któremu towarzyszy spokojna obserwacja. Wyzbycie się nadmiaru przemyśleń jest bardzo trudne. Pomocna w tym zakresie może okazać się obecność zbiornika wodnego, która zadziała na nas uspokajająco. Dlatego warto medytować nad brzegiem w cichym i odosobnionym miejscu, gdzie bez problemu połączysz się z wewnętrzną siłą, która w Tobie drzemie.

Relaks w basenie ogrodowym

Obecność niebieskich przestrzeni ma działanie terapeutyczne. Poza hydroterapią coraz częściej zaleca się również terapię dźwiękiem, masaże wodne i medytowanie przy wodospadach. Wodny relaks bez problemu zorganizujesz sobie we własnym domu. Wystarczy, że zamówisz basen ogrodowy z hydromasażem. W basenie możesz czytać książki, wypoczywać i podziwiać okoliczną przyrodę lub spędzać czas z bliskimi. Dzięki relaksującej kąpieli na chwilę oderwiesz się od codziennych obowiązków i trosk.

Kemping nad jeziorem

Im bliżej natury jesteśmy, tym lepiej się czujemy. Dlatego kemping nad brzegiem jeziorem to świetny pomysł na wakacje, dla osoby, która na co dzień jest bardzo zestresowana i zabiegana. Obecność jeziora, drzew i łąk wpłynie na Ciebie kojąco i sprawi, że szybko pozbędziesz się negatywnych myśli. Każdego ranka będziesz słyszał delikatny szum fal i spoglądał na niebieską otchłań, co obniży Twój poziom stresu i pomoże Ci uporać się z trudnymi emocjami.

Kobiety w strojach pływackich uprawiające aqua aerobic w basenie

Teoria Blue Mind – skuteczne remedium na stres

Niebieski umysł to stan, w którym odpoczywamy. Chwila wytchnienia, dzięki której możemy złapać głębszy oddech i naładować baterie przed kolejnym wyzwaniem. Jako psycholog uważam, że ta teoria ma bardzo duży potencjał terapeutyczny i zdecydowanie warto ją rozwijać. Już teraz znajduje zastosowanie w leczeniu depresji, stanów lękowych, uzależnień i stresu pourazowego.

Wiedząc, jak duży wpływ na nasz organizm ma obecność wody, możemy podjąć odpowiednie działania, aby częściej korzystać z jej dobroczynnych właściwości. Jest to skuteczna metoda na zredukowanie stresu i czerpanie większej radości z życia.

Psycholog Katarzyna Kucharska

Autor: Katarzyna Kucharska

Jestem psychologiem. Ukończyłam studia psychologiczne o specjalizacji Psychologia Pracy i Organizacji na Uniwersytecie Śląskim. Karierę zawodową zaczynałam w branży HR jako Specjalistka ds. Rekrutacji. W swojej pracy łączę wiedzę psychologiczną i bogate doświadczenie zawodowe z zamiłowaniem do pisania. Szczególnie interesują mnie tematyka związków, relacji rodzinnych, rozwoju osobistego, uzależnień oraz szeroko rozumiana branża HR. Obecnie prowadzę własną firmę, a w wolnych chwilach piszę prozę, słucham muzyki i czytam stare książki. Ulubione aktywności sportowe to pływanie, gra w tenisa i piłka nożna.

Przeczytaj także:

osoby w czepkach zanurzone w wodzie na basenie

Korzyści z pływania dla zdrowia i urody. Co daje basen?

Jakie są korzyści z pływania? Co daje ten rodzaj sportu? Jakie są zalety treningów pływackich? Czy pływanie przynosi lepsze zdrowie?

kobiety medytujące na matach do jogi

Medytacja - jak zacząć medytować? Poradnik dla początkujących

Zastanawiasz się, jak medytować, by uzyskać efekty dla umysłu i ciała?? Możesz zacząć od techniki mindfulness. Czym jest medytacja? Wyjaśniamy.

kobieta medytuje w pomieszczeniu na macie

Medytacja na stres - jak zacząć? Najlepsze techniki medytacji

Medytacja na stres pomaga ciału i umysłowi. Niweluje nie tylko lęk, ale również poziom stresu. Poznaj skuteczne i proste techniki medytacji.

mężczyzna w piance pływackiej uprawiający windsurfing

Windsurfing dla początkujących - kurs, deska windsurfingowa itd.

Jaką deskę windsurfingową dla początkującego wybrać? Jaki żagiel i sprzęt będzie najlepszy? Czy kurs windsurfingu dla początkujących jest niezbędny?

kobieta w piance surfingowej  uprawiająca surfing

Co to jest surfing i jak zacząć naukę surfowania?

Surfing to sport ekstremalny. Przydatna do surfowania będzie nie tylko deska, ale także umiejętność pływania. Sprawdź, jak zacząć przygodę