Co daje sauna – właściwości i zalety korzystania z sauny, przeciwwskazania do skorzystania

Sauny to wyjątkowe miejsca znane od czasów starożytnych. Objęte są wyjątkową kulturą i zbiorem zasad, niestety dość często łamanych przez nieświadomych, początkujących saunowiczów. Przed, w trakcie i po wizycie należy zachować się w odpowiedni sposób – na szczęście wyznaczniki te nie są zbyt skomplikowane i można się szybko nauczyć prawidłowego saunowania.

Obecnie sauna to jedno z najpowszechniejszych zabiegów wykorzystujących nagrzewanie ludzkiego ciała. Ile stopni jest w saunie? To zależy głównie od rodzaju sauny, jednak temperatura mieści się w granicach od 45 stopni Celsjusza (sauna parowa) do 110 stopni (sauna sucha). Istotna jest także odpowiednia wilgotność powietrza. Sprawdź, jak prawidłowo korzystać z sauny.

Zalecany czas na seans w saunie to godziny wieczorne. Pomimo regeneracyjnych właściwości tego rytuału, tuż po można czuć spore zmęczenie. Odczucie to będzie jednak bardzo przyjemne po całym dniu pracy bądź umiarkowanej aktywności sportowej – w porze wieczornej będzie to pełen relaks.

Wiele zależy od stanu zdrowia, rodzaju sauny oraz ogólnego przyzwyczajenia do obecności w niej. Zakłada się, że z sauny suchej warto korzystać raz na tydzień, a maksymalnie trzy razy tygodniowo. Z łagodniejszej biosauny lub odmiany na podczerwień można swobodnie skorzystać nawet raz dziennie. 

Przed wejściem do sauny należy pamiętać o zdjęciu wszelkiego rodzaju biżuterii i elektroniki (w rozgrzanej saunie może się zepsuć i poparzyć ciało). Przed wejściem należy się umyć, a później wytrzeć do sucha. Do środka wchodzi się bez obuwia, a w dobrym (i dość praktycznym) tonie pozostaje saunowanie beztekstylne, ze względu na higienę i zmaksymalizowanie pozytywnych skutków wizyty w saunie. Ręcznik warto zabrać ze sobą do sauny suchej, aby na nim usiąść, natomiast w łaźni parowej jest on zbędny.

Podczas przebywania w saunie należy stopniowo zwiększać poziomy swojego położenia (stopnie), jeśli takowe są dostępne. Pozycję leżącą należy na około minutę przed wyjściem zamienić na siedzącą – zaniedbanie tego może skutkować nawet omdleniem.

Cały proces poprawnego saunowania to rozgrzewanie ciała, a następnie jego schładzanie. Dlatego po wyjściu pierwsze kroki należy skierować pod prysznic, stosując początkowo bardzo ciepłą wodę, aby po chwili stopniowo obniżać jej temperaturę. Po umyciu ciała świetnym pomysłem jest wizyta w basenie – dzięki temu szybciej zamkną się pory skórne. Mimo wszystko warto pamiętać, że tuż po odwiedzinach w saunie to nie czas na bicie rekordów w przepłynięciu basenu, do sprawy warto podejść z rozwagą i spokojem.

Po schłodzeniu należy… odpocząć. Chwila wyciszenia powinna być nie krótsza, niż samego pobytu w saunie. Połączenie tego czasu z muzykoterapią lub aromaterapią dodatkowo odpręży i pozwoli się rozluźnić.

Zdecydowanie nie powinno się pić alkoholu przed wizytą w saunie. Spożywanie bardzo obfitych posiłków to również zły pomysł, tak samo jak wizyta na czczo. Nie wolno jednak zapominać o nawodnieniu, szczególnie tuż po odbytej sesji. Zazwyczaj o tej potrzebie poinformuje nas sam organizm.

Dla każdego sportowca ważny jest ogół zachowań organizmu, jego wydolność i możliwości. Część amatorów zapomina o jednej, bardzo ważnej cesze – regeneracji wraz z budowaniem odporności. Czy takową można nabyć w saunie? Na co pomaga sauna? 

Dzięki temu, że w trakcie sesji organizm mocno się poci, pozbywa się również przy okazji wielu toksyn. Znaczącej poprawie podlega też ogólne ukrwienie tkanek. Cały proces ogrzewania i schładzania generuje też inną reakcję, która jest bardzo korzystna – zwiększa się produkcja przeciwciał, dzięki którym zwalczmy bakterie i wirusy. W saunie można się również w znacznym stopniu zrelaksować, pozbyć napięć mięśniowych i usunąć z organizmu zbędne produkty przemiany materii.

Prawidłowe saunowanie zazwyczaj prowadzi też do tego, że osoby regularnie uprawiające je mniej chorują – kaszel, katar i grypa stają się rzadkością. Dla sportowca ma to szczególne znaczenie, ponieważ każda choroba destabilizuje plany treningowe i nie pozwala na maksymalizację osiągnięć.

O tym, co daje sauna w sensie pozytywnym, napisaliśmy w poprzednim akapicie, teraz czas na „ciemne” strony tej aktywności. Niestety nie każdy może uprawiać saunowanie bezpiecznie dla zdrowia. Dla niektórych jest ono wręcz niewskazane.

Przykładowo, osoby cierpiące na żylaki mogą jeszcze mocniej pogłębić tę dolegliwość, a nawet doprowadzić do zakrzepów. Podobnie sprawa ma się z ostrymi chorobami serca. Proces rozszerzania się naczyń krwionośnych w prostej linii prowadzi do niedostatecznego dotlenienia serca, szczególnie u osób o niskim ciśnieniu.

Kobiety w ciąży również nie najlepiej znoszą obciążenia związane z wysoką temperaturą lub wilgotnością  w saunie. Szczególnie niezalecane są wizyty w pierwszym trymestrze, w którym to organizm dopiero przyzwyczaja się do zachodzących zmian hormonalnych. Podobnie sprawa wygląda w przypadku kobiet miesiączkujących, gdzie ogólne osłabienie i podatność na zakażenia nie sprzyjają saunowaniu.

Sauna – przeciwwskazania (najczęstsze):

– przeziębienie, infekcje górnych dróg oddechowych, gorączka,

– czas tuż po jakiejkolwiek operacji (pierwszy miesiąc),

– nadczynność tarczycy,

– wszelkie choroby o bardzo ostrym przebiegu,

– choroby nerek, ośrodkowego układu nerwowego, weneryczne, nowotworowe, epilepsja.

Osobnym tematem jest sauna i cukrzyca. Część ekspertów uznaje, że cukrzyca jest jednoznacznym przeciwwskazaniem. Najczęściej jednak przed podjęciem decyzji należy skorzystać z rady lekarza prowadzącego chorobę. U osób, u których poziom cukru nie ulega skrajnym wahaniom i poziom glukozy jest unormowany, można zalecić skorzystanie z sauny. Zalety typowe dla tej aktywności będą miały wtedy zastosowanie również w przypadku cukrzyków.

Czy można mówić o skutkach ubocznych przebywania w saunie? Jednym z możliwych jest odwodnienie organizmu, dlatego tak ważne jest zadbanie o odpowiednią podaż płynów. Pamiętaj, że jeśli podczas sesji poczujesz się gorzej, przerwij ją, jak najszybciej możesz.

Wokół przebywania nago w saunie narosło wiele mitów i sprzeczności. Oczywiście najbardziej kojarzona zasada brzmi „w saunie należy być nago”, jednak tak zwana tekstylność Polaków jest jeszcze dość mocno zaawansowana. Co ciekawe, żadna ze stron nie ma racji.

Zakładanie stroju kąpielowego lub bielizny na czas pobytu w saunie jest niedopuszczalne i niezdrowe. Wysoka temperatura może przy niektórych rodzajach odzieży powodować uwalnianie się lotnych związków, oczywiście szkodliwych dla człowieka. W skrajnym przypadku sam noszący może ulec poparzeniom skórnym. Szczególnie naraża się na to w mocno rozgrzanej saunie suchej.

Z drugiej strony saunowanie beztekstylne nie może być owocem przymusu. Oczywiście są pewne grupy, które preferują taki system, ale w praktyce konieczność całkowitego rozebrania się w saunie nie istnieje. 

Przebywanie nago w saunie może zostać delikatnie złagodzone poprzez użycie odpowiednich dodatków. W dobrych saunariach można znaleźć prześcieradła saunowe i specjalne czepki na głowę. W innym wypadku warto użyć odpowiednio dużego ręcznika, którym można się swobodnie owinąć. Osoby preferujące saunowanie beztekstylne wciąż muszą pamiętać o tym, że dla pełni higieny i w ich przypadku powinien pojawić się ręcznik. Należy go rozłożyć tak, aby ciałem nie dotykać bezpośrednio desek.

Ostatnia sugestia dotycząca nagości w saunie, to kontakt z obsługą obiektu w razie jakichkolwiek wątpliwości. Osoby takie często spotykają się zarówno z osobami początkującymi, jak i nieporozumieniami związanymi z przebywaniem w obiekcie. Z tego względu najczęściej mają odpowiednie kompetencje w rozwiązywaniu wszelkich problemów. Warto też zwracać uwagę na to, czy dany obiekt przestrzega zasad prawidłowego saunowania.

Liczne zalety to duża zachęta do korzystania z sauny. Korzyści i przeciwwskazania należy bezwzględnie poznać, by wiedzieć, czy można saunować bezpiecznie. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem.