Kobieta w legginsach sportowych trzymająca się za brzuch mająca problem z wysiłkowym nietrzymaniem moczu

Nietrzymanie moczu podczas wysiłku – jakie są przyczyny i stopnie, jak się leczyć?

Wysiłkowe nietrzymanie moczu wynika z osłabienia mięśni dna miednicy. Wyciek moczu może pojawiać się podczas wysiłku fizycznego lub kaszlu.

Nietrzymaniem moczu (inkontynencja) określa się mimowolny wypływ moczu z pęcherza. Jest to problem wstydliwy i znacznie utrudniający codziennie funkcjonowanie. Niezależny od naszej woli wyciek moczu zawsze wymaga konsultacji lekarskiej i poszukiwania przyczyny. Mężczyźni, u których występuję problem popuszczania moczu powinny udać się do urologa, kobieta zaś, do ginekologa.

Nietrzymanie moczu można podzielić ze względu na jego charakter, czyli parcia naglące, wysiłkowe nietrzymanie moczu (najczęściej) lub mieszany. 

Czym jest wysiłkowe nietrzymanie moczu?

Wysiłkowe nietrzymanie moczu objawia się niekontrolowanym wyciekiem moczu z pęcherza moczowego i jego opróżnieniem (częściowym lub całkowitym) podczas wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej. Wzrost taki może być spowodowany właśnie wysiłkiem fizycznym (nietrzymanie moczu podczas np. biegu) śmiechem, kichaniem czy dźwiganiem ciężkich przedmiotów. Możliwe jest również popuszczanie moczu przy kaszlu. Podczas problemów z nietrzymaniem moczu obserwuje się również brak parcia na mocz oraz nieprawidłowe funkcjonowanie mięśnia górnej części pęcherza moczowego – wypieracza.

Kobieta w zaawansoweanej ciąży w stroju kąpielowym siedząca na basenie

Objawy wysiłkowego nietrzymania moczu

Objawy tej choroby mogą być różne, począwszy od niewielkich wycieków, aż po zupełny brak kontroli nad wyciekiem. Najczęstszymi objawami są:

– wycieki moczu podczas kichania, kaszlu lub dźwigania,
– częste oddawanie moczu w niewielkich ilościach,
– moczenie nocne,
– nagłe, silne parcie na mocz, którego nie można powstrzymać.

Przyczyny wysiłkowego nietrzymania moczu

Etiopatogeneza tego schorzenia może być spowodowana przez szereg czynników, który mogą występować wspólnie. Wszystkie one sprawiają, że dochodzi do osłabienia mięśni dna miednicy. Przyczyną nietrzymania moczu może być:

– duża ilość ciąż i porodów (szczególnie drogami natury),
– choroby neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane),
– ciężka praca fizyczna i wysiłki fizyczne (np. na siłowni),
– zakażenia dróg moczowych,
– obniżony poziom estrogenów podczas menopauzy lub karmienia piersią,
– przewlekłe zaparcia,
– otyłość,
– choroby przebiegające z nasilonym kaszlem.

Podsumowując, główną przyczyną wysiłkowego nietrzymania moczu jest osłabienie mięśni dna miednicy.

Kobieta w dresie patrząca na coś

Trzy stopnie inkontynencji

Wyciek moczu podczas wysiłku fizycznego lub kichania, czy kaszlu i parcie na pęcherz może pojawiać podczas różnych czynności dnia codziennego, które zwiększają ciśnienie w jamie brzusznej przy jednoczesnej obecności.  

Obecnie wyróżnia się trzy stopnie wysiłkowego nietrzymania moczu:

1. popuszczanie moczu tylko pod wpływem dużego wysiłku,
2. popuszczanie moczu pod wpływem lekkich czynności fizycznych (np. chodzenie),
3. wyciekanie bezwiedne moczu także w pozycji leżącej.

Diagnostyka wysiłkowego nietrzymania moczu

Diagnostyka tego problemu zaczyna się w gabinecie lekarza, który wykonuje badanie fizykalne i przeprowadza szczegółowy wywiad. W trakcie diagnostyki lekarz może również wykorzystać:

– badania urodynamiczne, które mają za zadanie ocenić sprawność pęcherza i cewki moczowej (przepływ moczu),
– badanie USG układu moczowego,
– badanie fizykalne dna miednicy,
– zalecenie prowadzenia pacjentowi dziennika mikcji, gdzie pacjent  odnotowuje ile wypił płynów, ile razy oddawał moczu i ile wystąpiło epizodów bezwiednego wydalania moczu.

Kobieta w stroju sportowym ćwicząca jogę na macie

Jak leczyć wysiłkowe nietrzymanie moczu?

Leczenie tego schorzenia opiera się głównie na leczeniu zachowawczym. Na początku należy wyeliminować obecne czynniki ryzyka, takie jak obniżenie wagi w przypadku otyłości, rezygnacja z ciężkich treningów siłowych lub ciężkiej pracy fizycznej czy unikanie zaparć. Aby ograniczyć częstotliwość wyciekania moczu stosuję się modyfikację czynności dnia codziennego, czyli podczas kaszlu lub kichania należy robić to w zgięty łokieć, ze skręconym tułowiem w bok oraz skrzyżowanymi nogami, a także wstawać z łóżka bokiem. Ważne jest również dbanie o higienę intymną, aby nie doprowadzić do infekcji układu moczowego.

Leczenie może być nieinwazyjne lub w przypadku braku poprawy – inwazyjne. Do leczenia nieinwazyjnego zaliczyć można:

– Leczenie zachowawcze, które obejmuje trening oraz wzmocnienie mięśni dna miednicy, tzw. mięśni Kegla, zabiegi elektromagnetoterapii, terapia z użyciem urządzenia biofeedback, elektrostymulacja (wyzwolenie skurczu mięśni) i ćwiczenia mięśni dna miednicy;

– Stosowanie nowoczesnych urządzeń, które w sposób nieinwazyjny powodują skurcz mięśni dna miednicy;

 – Leczenie farmakologiczne (np. leki antycholinergiczne, estrogeny).

Jeżeli wyżej wymienione sposoby leczenia zwiodą stosuje się leczenie operacyjne. Lekarz może skierować pacjentkę do uroginekologa, w celu wykonania zabiegu chirurgicznego, który będzie miał pozytywny wpływ na jakość życia chorej. Do tych zabiegów należą:

– Operacja z użyciem taśmy TOT,  TVT lub IVS – jest to specjalna taśma, która może zostać umieszczona nad spojeniem łonowym, za spojeniem łonowym lub pod cewką moczową, a ich zadaniem jest wzmocnienie pęcherza moczowego. Z biegiem czasu obrastają one normalną tkanką organizmu i stanowią naturalne podparcie dla pęcherza moczowego,

– Iniekcja toksyny botulinowej – najczęściej tę metodę wykorzystuje się u pacjentów z nadreaktywnością pęcherza moczowego. Toksyna ta paraliżując nerwy, znosi nieuzasadnione, nagłe parcie na pęcherz. Efekt po takim zabiegu utrzymuje się około 9 miesięcy.  

Podsumowanie

Wysiłkowe nietrzymanie moczu jest schorzeniem, w którym dochodzi do osłabienia mięśni dna miednicy. Niewydolne mięśnie, w przypadku zwiększenia ciśnienia w jamie brzusznej, powodują wypływ moczu z pęcherza moczowego. Jest to wstydliwy problem, błędnie kojarzony tylko z osobami starszymi. Wymaga noszenia podpasek lub wkładek chłonnych, których ciągła obecność może być mało komfortowa. Istnieje wiele sposobów zwalczania tej przypadłości, począwszy od wykonywania ćwiczeń wzmacniających mięśnie Kegla (dna miednicy), poprzez farmakoterapią, aż po leczenie chirurgiczne. Jeśli występują u Ciebie objawy nietrzymania moczu, nie zwlekaj, zgłoś się do swojego urologa, bądź ginekologa.

Pielęgniarz Wojciech Gliniecki

Autor: Wojciech Gliniecki

Jestem magistrem pielęgniarstwa ze specjalizacją z anestezjologii i intensywnej opieki. Ukończyłem Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Aktualnie pracuję jako pielęgniarz koordynujący w oddziale kardiologicznym. W wolnych chwilach, hobbystycznie, piszę teksty o tematyce medycznej. Po godzinach pracy lubię majstrować przy samochodach lub iść na spacer z dziećmi.

Przeczytaj także:

mężczyzna rozglądający się w koszulce do biegania

Przeciwwskazania do biegania - sprawdź co Cię dyskwalifikuje

Czy ciąża jest przeciwskazaniem do biegania? Poznaj listę przeciwskazań, dowiedz się przy jakich dolegliwościach nie wybierać tej formy aktywności.

kobieta w ciązy ubrana w odzież sportową idzie z plecakiem na plecach

Bieganie w ciąży - czy jest bezpieczne, argumenty "za" i "przeciw"

Bieganie w ciąży jest dozwolone. Wpływa ono pozytywnie na zdrowie i kondycję przyszłej mamy. Pamiętajmy, że ciąża to nie choroba.

chora osoba na podłodze

Sport podczas choroby – czy to dobry pomysł?

Z jakimi dolegliwościami nie należy uprawiać sportu? Czy przy osłabieniu organizmu można kontynuować treningi? Kiedy wrócić do aktywności? Poradnik

produkty spożywcze leżące na kuchence turystycznej

Dieta niskowęglowodanowa – na czym polega?

Zdarza się, że ze względu na różnego rodzaju choroby jak cukrzyca czy otyłość, konieczne jest wprowadzenie diety niskowęglowodanowej. Sprawdź!

Jak się rolować - po co i jak rolować mieśnie przed i po treningu

Jak rolować mięśnie? Przydatne wskazówki i rady

Rolowanie mięśni przydaje się przed treningiem i po jego zakończeniu. Sprawdź, jak wykonywać masaż mięśni rollerem.