Uraz stawu skokowego – objawy, leczenie i rehabilitacja

Skręcenie to uraz polegający na przekroczeniu fizjologicznego ruchu w stawie. Skutkiem czego może dojść do uszkodzenia różnych struktur. Wyodrębniamy podział kliniczny ze względu na stopnie uszkodzenia aparatu więzadłowego stawu skokowego:

I° – naciągnięcie torebki stawowej i więzadeł. Brak objawów niestabilności. Niewielki ból, delikatny obrzęk, ograniczenia ruchomości.
II° – częściowe rozerwanie torebki stawowej oraz więzadeł. Niewielka niestabilność, znaczny ból, widoczny obrzęk, ograniczenia ruchomości. Dodatni objaw szuflady przedniej.
III° – rozerwanie torebki stawowej i więzadeł. Duża niestabilność stawu, znaczny obrzęk i tkliwość. Dodatni objaw szuflady przedniej i objaw podwichnięcia kości skokowej w badaniu diagnostycznym.
IV° – oderwanie więzadeł z fragmentem kostnym (awulsja).

Do najczęściej występujących przyczyn uszkodzenia stawu skokowego należą wcześniejsze, niedoleczone urazy tego stawu oraz uszkodzenia przeciwnego stawu kolanowego. Za uraz może też odpowiadać źle dobrane obuwie, zmęczenie (w konsekwencji brak skupienia na czynności wykonywanej), sport kontaktowy czy nieprawidłowe ułożenie stopy w trakcie biegu lub chodu. U biegaczy może to być jeden z urazów przeciążeniowych.

Przed przystąpieniem do rehabilitacji, bardzo ważne jest określenie mechanizmu urazu. Dodatkowo dokładnie analizujemy jakie działania mogły wpłynąć na uszkodzenie. Dodatkowo sam mechanizm mówi nam o strukturach, które mogą być potencjalnie uszkodzone (co jest potwierdzanie również na badaniu np. USG).

Uszkodzenie supinacyjne – występuje w 90% przypadków. Jest to skręcenie, do którego dochodzi kiedy przyśrodkowa krawędź stopy wywija się do środka. Wówczas pozostają uszkodzone struktury po stronie bocznej. Uszkodzenie pronacyjne występuje rzadziej. Jest to odwrotny mechanizm uszkodzenia, obserwujemy wówczas uszkodzenia po stronie przyśrodkowej.

Proces leczenia urazu uzależniony jest od stopnia uszkodzenia. Wyróżniamy cztery stopnie uszkodzenia stawu skokowego:

I° – unieruchomienie od 7-10 dni bandażem elastycznym lub taśmą kinesiology, wykonywanie zimnych okładów 2 razy dziennie, wieczorem ułożenie kończyny powyżej linii serca. Następnie wykonywanie ćwiczeń wzmacniające mięśnie okalające staw skokowy. Wykonywanie ćwiczeń rozciągających a także rolowanie rozcięgna podeszwowego, mięśnia trójgłowego łydki a także przedniej i tylnej strony uda.

II° – unieruchomienie do 21 dni stabilizatorem (AFO), okłady zimne 2-3  razy dziennie, wieczorem ułożenie kończyny powyżej linii serca. Terapia manualna, drenaż limfatyczny. Odpowiednio dobrane ćwiczeń wzmacniające mięśnie okalające staw skokowy. Wykonywanie ćwiczeń rozciągających a także rolowanie rozcięgna podeszwowego, mięśnia trójgłowego łydki a także przedniej i tylnej strony uda.

III° – Unieruchomienie powyżej 21 dni nawet do 8 tygodni – lekarz prowadzący decyduje. Ważne jest wprowadzenie leczenia zachowawczego stawu skokowego. Początkowo unikanie ruchów rotacyjnych nawet do 4-6 tygodnia. Wzmacnianie mięśni okołostawowych. Chłodzenie okładami zimnymi lub krioterapia. 

IV° – leczenie operacyjne, następnie rehabilitacja zależna od rodzaju operacji.

Każdy, kto uszkodził staw skokowy musi nastawić się na całkowite zawieszenie treningów biegowych (i podobnych) na jakiś czas. Po powrocie do sportu konieczne będzie używanie stabilizatorów na kostkę w celu chronienia osłabionego stawu.

Podstawową zasadą podejmowania każdej aktywności fizycznej jest skupienie się na ćwiczeniach ogólnorozwojowych. Ćwiczenia izolowane, ukierunkowane na daną dyscyplinę są zazwyczaj trudne techniczne i wymagają od nas maksymalnego skupienia. Powtarzanie ich monotonnie przez cały czas może doprowadzić do znużenia, a zarazem przemęczenia struktur. Wprowadzaj więc w swój trening wszelkie urozmaicenia.

Pamiętaj o odpowiedniej regeneracji. Wysypiaj się, nawadniaj (unikaj odwodnienia organizmu). Nie zapominaj również o rozciąganiu i ćwiczeniach stabilizujących. Często są pomijane w treningu również ćwiczenia propriocepcji – jednak gwarantuje, że ich wdrożenie w trening przyniesie owoce w przyszłości. Pamiętaj też o rozgrzewce przed bieganiem.

Powinieneś się również zaprzyjaźnić z rollerem. Od dziś zostańcie najlepszymi przyjaciółmi. Automasaż świetnie sprawdzi się do niwelowania napięć w obrębie stopy – do czego możesz wykorzystać piłeczkę mobility lub golfową. Nie powinieneś także pomijać masażu mięśnia trójgłowego łydki pasma biodrowo piszczelowego.