Jak zostać trenerem piłkarskim? 

Aby zostać piłkarskim trenerem trzeba mieć nie tylko wiedzę piłkarską, ale również umiejętności techniczne i odpowiednie predyspozycje psychologiczne. Trener piłkarski to osoba, która w pierwszej kolejności zajmuje się przeprowadzaniem treningów oraz rozwojem technicznych i taktycznych umiejętności jego podopiecznych. Cel jego pracy jest oczywisty – osiąganie przez ekipę, której przewodzi jak najwyższych wyników sportowych i mistrzowskich tytułów. 

Przede wszystkim, jak już zostało wspomniane, nim ktokolwiek zostanie trenerem, konieczne będzie posiadanie przez niego dogłębnej wiedzy na temat taktyki, techniki i zasad gry w piłkę nożną. Zawiera się w tym znajomość różnych formacji, strategii meczowych oraz treningowych schematów, czy nawet fizjoterapeutycznych mikrocykli przygotowawczych czy regeneracji. Tak naprawdę rozumienie futbolu zaczyna się już od dziecka. 

Nie można również zapominać o miłości do najpiękniejszej z gier. Trener piłkarski powinien być napędzany pasją do futbolu i zaangażowaniem w rozwijanie umiejętności swoich podopiecznych. Dodajmy, że największym szacunkiem kibiców wśród cenionych trenerów, cieszą się przede wszystkim ci szkoleniowcy, od których bije zawziętość w sportowej rywalizacji i oddanie drużynie, której przewodzą. 

Trener musi potrafić komunikować się z innymi ludźmi. Powinien jasno wyrażać swoje pomysły i instrukcje oraz efektywnie motywować i inspirować zawodników. Ma on wpływ bowiem nie tylko na całą drużynę, ale również na poszczególnych piłkarzy. Trenerzy są bowiem powiernikami tajemnic zawodników i często doradzają im w wielu życiowych sytuacjach. Można powiedzieć, że postać trenera staje się dla drużyny pewnego rodzaju guru, mentorem i wzorem do naśladowania.

Piłkarski szkoleniowiec musi być również dobrym analitykiem. Do jego obowiązków nie należy bowiem jedynie opracowanie skutecznego planu przed pierwszym gwizdkiem sędziego. Musi także dobrze zarządzać drużyną i reagować na boiskowe wydarzenia. To właśnie w jego gestii leży dokonywanie zmian personalnych i korekt w ustawieniu, które będą odpowiedzią na postawę drużyny przeciwnej. Nowoczesny trener nie pozostawia niczego losowi i ma przygotowane rozwiązania na wiele różnych sytuacji. 

Lista odpowiednich predyspozycji, którymi wykazać musi się trener, jest bardzo długa. Właśnie dlatego nie każdemu uda się spełnić marzenie o zostaniu szkoleniowcem. Jak pokazuje jednak dzisiejsza piłka nożna, coraz więcej szans otrzymują pasjonaci futbolu, którzy wcześniej nie zrobili spektakularnych karier piłkarskich. Historie trenerów pokazują wyraźnie, że nawet bez znanego nazwiska można zrobić karierę czy to na lokalnej, czy międzynarodowej arenie. 

Nim rozpocznie się przygodę z uprawnieniami nadawanymi przez europejską federację, dobrym pomysłem będzie rozpoczęcie kursu trenerskiego organizowanego przez Polski Związek Piłki Nożnej. Licencja PZPN Grassroots D upoważnia do prowadzenia seniorskich drużyn mężczyzn w najniższych klasach rozgrywkowych oraz seniorek w II, III i IV lidze. Kurs Grassroots D odbywa się podczas dwóch weekendowych zjazdów, trwa łącznie 32 godziny, a zapisać się na niego prawie każdy: wystarczy być pełnoletnim, mieć przynajmniej średnie wykształcenie i być niekaranym. Należy także przedstawić dokumenty potwierdzające stan zdrowia i w przypadku uprawiania piłki nożnej, przebieg kariery. Inaczej rzecz mówiąc, należy udowodnić wiedzę i posiadanie odpowiedniego doświadczenia, które uprawniają do wykonywania zawodu.

Po zakończonym kursie trener może rozpocząć kolejny, zakończony uzyskaniem licencji Grassroots C (tutaj kurs trwa 70 godzin), pozwoli szkolić dzieci i młodzież (trampkarzy, młodzików, orlików, żaków i skrzatów). Jego odpowiednikiem jest kurs UEFA C. 

Zarówno ta licencja nadawana przez europejską federację piłkarską, jak i ta, którą można uzyskać, kończąc kurs PZPN-u, uprawnia m.in. do trenowania dzieci do ukończenia 12 roku życia oraz drużyn w niższych klasach rozgrywkowych. W tym przypadku należy nie tylko spełnić wymagania jak dla uzyskania licencji Grassroots D, ale również przedstawić udokumentowany staż zawodniczy jednym z okręgowych Związków Piłki Nożnej albo udokumentowany staż w pracy z dziećmi. 

Kolejny etap w drodze na trenerski szczyt to licencja UEFA B. Aby przystąpić do tego kursu, konieczne jest spełnienie jednego z dwóch warunków. Pierwszym jest posiadanie ważnej licencji trenerów UEFA C lub kurs Grassroots C albo ewentualnie UEFA Futsal B i doświadczenie w pracy trenerskiej o długości przynajmniej roku. Alternatywą może być udokumentowany minimum pięcioletni staż zawodniczy w klubach na poziomie przynajmniej III ligi. W przypadku tej licencji nie wystarczy już samo uczestnictwo w zajęciach i wykładach. Konieczne będzie również zaliczenie egzaminu teoretycznego i praktycznego, a także odbycie stażu trenerskiego. 

Te kursy europejskiej federacji organizowane są przez wojewódzkie Związki Piłki Nożnej. Na kurs mogą dostać się wyłącznie osoby posiadające stosowne uprawnienia trenerskie. Jakie? Przede wszystkim kandydatem na kurs trenerów UEFA A może być osoba, która posiada ważną licencję trenera UEFA B, ukończyła kurs i posiadała dyplom UEFA B przez minimum rok przed rozpoczęciem kursu UEFA A oraz pozytywnie zaliczyła egzamin wstępny składający się z części teoretycznej i praktycznej. Musi mieć także conajmniej 21 lat. 

W tym przypadku byli piłkarze, posiadający udokumentowany staż zawodniczy nie będą już mieli handicapu, jak w przypadku poprzednich stopni uprawnień – każdy z uczestników musi spełnić te same warunki. Aby kurs zakończył się powodzeniem, konieczne będzie nie tylko odbycie stażu, czy zdanie egzaminu końcowego (teoretycznego lub praktycznego), ale również przygotowanie i obrona przed Komisją Egzaminacyjną PZPN pracy dyplomowej. 

To najwyższy poziom wtajemniczenia w trenerskiej karierze. Licencja ta pozwala na prowadzenie zespołów z najwyższych klas rozgrywkowych. Aby dostać się do Szkoły Trenerów PZPN, która prowadzi kursy na tę licencję, konieczne jest zdanie egzaminu wstępnego. Chętnych jest jednak więcej niż dostępnych miejsc, dlatego już samo przystąpienie do egzaminu obwarowane jest uzyskaniem jak największej liczby punktów. 

Liczy się nie tylko doświadczenie trenerskie liczone w liczbie lat, ale również sukcesy: awanse, mistrzostwa, ale i sukcesy w karierze piłkarskiej. W przypadku tej kategorii również konieczne jest odbycie stażu trenerskiego, zdanie egzaminów praktycznych i teoretycznych oraz – podobnie jak w przypadku kursu UEFA A – obrona pracy dyplomowej przed Komisją Egzaminacyjną PZPN. 

Droga do zostania trenerem piłkarskim wymaga zaangażowania, ciężkiej pracy i nieustannego doskonalenia. Jednakże, jeśli masz pasję do piłki nożnej i chcesz przekazać swoją wiedzę oraz umiejętności innym, nie wahaj się podjąć wyzwania. Ścieżka trenerska może być pełna wyzwań, ale także pełna satysfakcji i radości z pracy zespołowej oraz rozwoju graczy.