Gra w bilard to jedna z najpopularniejszych gier towarzyskich. Chcesz nauczyć się jego zasad? Sprawdź bilardowe porady dla początkujących graczy!
Bilard to jedna z najpopularniejszych gier towarzyskich. Wiele lokali wyposażonych jest w stół oraz akcesoria bilardowe, które pozwalają cieszyć się tą rozrywką podczas wieczornych wyjść. Wielu z nas ma już za sobą choć jedną rozgrywkę w bilarda, ale jest również duża grupa osób, która nigdy nie zetknęła się z tą aktywnością. Jeżeli jesteś jedną z nich lub grałeś dawno i chciałbyś przypomnieć sobie podstawowe zasady, ich zbiór znajdziesz w poniższym artykule!
Ósemka to najpopularniejszy w Polsce wariant gry w bilarda. Bierze w nim udział dwóch graczy. Mówiąc w skrócie, polega ona na tym, że każdy z zawodników próbuje wbijać przydzielone sobie bile do łuz. Może robić to jednak jedynie poprzez uderzenie bili białej, która następnie wchodzi w kontakt z bilą kolorową. Po wbiciu wszystkich swoich bil należy we wskazanej przez siebie łuzie umieścić czarną bilę.
O ile szczegółowe zasady rozgrywki nie są znane powszechnie, o tyle sprzęt do gry w bilard już tak. Większość z nas kojarzy, jak wygląda stół, bile i kije do grania. Część kojarzy również trójkąt i nieduże sześciany z niebieską kredą. Dla przypomnienia, poniżej znaleźć możesz opisy poszczególnych sprzętów i akcesoriów, które należy mieć by móc uprawiać tę dyscyplinę sportową.
Stół do gry w bilard ma kształt prostokąta. W zdecydowanej większości cechuje się on proporcjami 2:1, co znaczy, że jego długość posiada wartość dwukrotnie większą od szerokości. Wymiary stołów są bardzo różne. Zazwyczaj podaje się je w stopach. Można więc wybierać spośród modeli o długości od 6 do 12 stóp. Większość producentów sprzętu sportowego podaje jedynie, jaka jest długość stołu, ponieważ jego szerokość jest po prostu dwa razy krótsza. Stół cechuje się silną konstrukcją. Wyposażony jest w 4, 6 lub 8 nóg. Blat stołu pokryty jest suknem, które najczęściej występuje w kolorze zielonym, choć znaleźć można również wariant niebieski lub czerwony. Stoły wyposażone są w 6 łuz – 4 z nich znajdują się w rogach mebla, pozostałe dwie umieszczone są pośrodku dłuższych boków.
Bile to nic inne niż kule do bilarda. Są idealnie gładkie i stosunkowo ciężkie. Oznacza się je kolorami i numerami. Najbardziej znaną bilą jest słynna ósemka, czyli czarna bila oznaczona numerem 8. Nieco mniej, ale nadal bardzo popularna, jest bila biała. Jako jedyna ma ona bezpośredni kontakt z kijem. Nie ma za to żadnego numeru. Poza wymienionymi bilami, na stole znajduje się jeszcze 14 kolejnych. Bile pełne, czyli takie, które cechują się jednym kolorem, oznaczone są cyframi od 1 do 7. Połówki, jak sama nazwa wskazuje, pokolorowane są jedynie w połowie. Druga połowa jest biała. Połówki oznaczone są kolorami od 9 do 15.
Kije do bilarda wykonane są z drewna klonowego. Jego obróbka nie należy do najłatwiejszych, dlatego te najlepsze cechują się stosunkowo wysoką ceną. Cechują się stożkowatym kształtem. Najdłuższy odcinek pokrywa lakier, końcówkę natomiast tak zwana kapka. Istnieje wiele różnych rodzajów kijków. Dopasowuje się je bowiem zarówno pod względem długości, jak i wagi.
Wspomniany wcześniej trójkąt służy do ułożenia bil na stole przed rozpoczęciem rozgrywki, czyli przed pierwszym rozbiciem. Poza trójkątem napisaliśmy również o niebieskich sześcianach. Utworzone są one z kredy i zapobiegają ślizganiu się kapki po gładkiej powierzchni bili. Poza tymi akcesoriami do bilarda, w sklepach sportowych dostępne są również liczne podstawki i końcówki wymienne.
Zanim rozpocznie się grę, trzeba najpierw przygotować do niej stół. Większość początkujących graczy doskonale radzi sobie z tym zadaniem. W ramach przypomnienia wspomnimy, że aby ułożyć bile poprawnie na (powleczonym wełnianą tkaniną w kolorze zielonym) stole należy umieścić trójkąt. Jego wierzchołek powinien znajdować się w punkcie głównym stołu, natomiast podstawa powinna być ułożona równolegle do jego krótkiego boku.
W trójkącie powinno znajdować się 15 bil w różnych kolorach, rozłożonych naprzemiennie (połówki i całe). Bilę czarną, czyli tę oznaczoną numerem 8, trzeba umieścić w środku trójkąta. Co jeszcze jest potrzebne do gry w bilard, poza wymienionymi elementami? Oczywiście biała bila. Tę powinno się umieścić po drugiej stronie stołu, w wyznaczonym do tego miejscu. Takie ustawienie bil na stole pokrytym suknem oznacza, że można przejść do kolejnego etapu gry, którym jest rozbicie.
Po ustaleniu kolejności, pierwszy gracz rozpoczyna grę tak zwanym rozbiciem. Uderzając za pomocą kija w białą bilę, zawodnik stara się umieścić kolorowe bile w łuzach. Jako że dzielą się one na całe i połówki, gracz powinien zrobić to tak, by wpadł do niej jeden rodzaj kul. Jeśli udało mu się wbić bile całe, to właśnie one są do niego przypisane. Oznacza to, że do końca gry będzie on musiał umieszczać w łuzach właśnie tę grupę bil. Przeciwnikowi przypadają w takim wypadku połówki.
Aby rozbicie zostało zaliczone, zawodnik musi wbić do łuzy co najmniej jedną bilę (z wykluczeniem białej i czarnej), wbić więcej bil jednego rodzaju (jeśli do łuz trafia kilka bil obu kategorii) albo sprawić, by minimum cztery kolorowe bile dotknęły bandy. Co dzieje się, gdy nie uda mu się zrealizować żadnego z tych założeń?
Jeśli podczas rozbicia, nie zostanie spełniony żadne z trzech przypadków, przeciwnik może wybrać jedną z trzech możliwości. Może on:
– zażądać powtórzenia ruchu,
– samodzielnie wykonać rozbicie,
– zaakceptować pozycje bil na stole i wykonać swój ruch.
Opisana wyżej sytuacja powtarza się do momentu, w którym jeden z graczy trafia do łuzy jednym rodzajem bil. Po tym wydarzeniu, połówki i całe rozdzielone zostają pomiędzy zawodników. Następnie gracz kontynuuje swoją turę, starając się wbić kolejną bilę ze swojej grupy. Za każdym razem musi on deklarować, który numer kulki będzie starał się wbić. Jego ruch kończy się wtedy, gdy po uderzeniu żadna z jego bil nie wyląduje w łuzie, bądź wyląduje w niej bila biała. Wtedy przychodzi kolej na uderzenie przeciwnika. Jeśli natomiast w łuzie zostanie umieszczona bila, a na polu gry będą znajdować się bile kolorowe należące do gracza, automatycznie przegrywa on grę.
Jak wiadomo, celem gry jest wbicie czarnej bili do zadeklarowanej łuzy. Niektórzy zawodnicy grają nieco inaczej (wbijają czarną bilę do łuzy znajdującej się naprzeciw łuzy, do której wbita została ostatnia kolorowa kula), jednak nie jest to zgodne z zasadami. Czarna bila, czyli ósemka, musi znaleźć się w łuzie, którą zadeklaruje dany zawodnik.
W ósemce, jak w każdym innym rodzaju bilardu, można popełnić błędy. Do najczęściej popełnianych fauli w tej grze należy sytuacja, w której gracz:
– Dotknie jakiejkolwiek bili częścią swojego ciała bądź odzieży.
– Dotknie białej bili inną częścią kija niż jego końcówka.
– Uderzy kijem w kulę innego koloru niż biały.
– Uderzy w kulkę w momencie, gdy pozostałe egzemplarze nadal znajdują się w ruchu.
– Strzeli tak, że biała bila nie będzie miała kontaktu z zadeklarowanym wcześniej numerem.
– Uderzy tak, że żadna z kolorowych kulek nie dotknie bandy.
– Wbije białą kulkę do kieszeni.
– Wybije którąkolwiek kulkę poza stół.
– Sprawi, że biała bila po uderzeniu dotknie kulki przeciwnika lub ósemki, zanim będzie miała kontakt z egzemplarzem zadeklarowanym.
Po faulu ze strony jednego gracza przeciwnik może skorzystać z pozycji „biała w ręce”. Co to oznacza? Że może on umieścić białą kulkę w dowolnym miejscu na stole i stamtąd wykonać swój ruch. Nie jest to oczywiście konieczność, ale w zdecydowanej większości sytuacji znacząco ułatwia grę, dlatego mało kto rezygnuje z takiej możliwości.
Opisywana „ósemka” jest grą deklarowaną. Oznacza to, że zawodnik przed każdym uderzeniem musi poinformować sędziego (lub w grze towarzyskiej przeciwnika), którą bilą, do jakiej łuzy chce trafić. Pod tym względem bilard jest dla początkujących dość trudny, więc w amatorskim graniu bardzo często pomija się ten aspekt. Uwaga! Gracz może świadomie zrezygnować z deklaracji, ale wtedy niezależnie od skutku, kolejna tura należy do przeciwnika.
Wśród najpopularniejszych błędów związanych nie tyle z nieznajomością zasad gry w bilarda, ile brakami w technice, jest tzw. podskakiwanie bil. Wynika ono z nieprawidłowego uderzenia. Na wstępie warto nieco dłużej się skupić, aby dokładnie trafić kijem w białą bilę. A cała reszta? Wyjdzie w toku gry!
