Apteczka w góry – co powinna zawierać apteczka turystyczna górska

Większość urazów spotkać może nas wszędzie, nie tylko w górach. Jednak ze względu na specyfikę terenów górskich, ewentualne przybycie pomocy jest znacząco utrudnione. Z tego powodu, przed wyruszeniem na szlak, warto spakować do plecaka odpowiednio przygotowaną apteczkę. Ma ona służyć udzieleniu pierwszej pomocy przed nadejściem służb ratunkowych lub (jeśli uraz nie jest na tyle poważny) samodzielnego radzenia sobie z problemem. Na jakie zagrożenia powinniśmy być przygotowani podczas wyprawy po górach? Przede wszystkim na różnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne, takie jak siniaki, otarcia, odciski, stłuczenia, rozcięcia skóry, zwichnięcia, złamania, skręcenia, ale też na ewentualne ukąszenia owadów i gadów a w przypadkach gór wysokich, także na chorobę wysokościową. Ponadto, podczas trekkingu, narażeni jesteśmy na wyczerpanie organizmu, odwodnienie, przegrzanie, udar cieplny lub słoneczny a także zatrucia pokarmowe. Aby być przygotowanym/przygotowaną na wymienione przez nas zagrożenia, należy pamiętać o nich podczas przygotowywania apteczki na górskie wypady. Apteczka w góry – co zabrać na tego typu wyprawę? O tym przeczytasz w dalszej części poradnika.

Ogólnie rzecz ujmując, w składzie apteczki powinny znajdować się następujące rzeczy:

Wszelkie leki, które zazwyczaj przyjmujemy, czyli leki stałe,

Artykuły opatrunkowe różnego rodzaju,

Leki, które dedykowane są łagodzeniu objawów różnego typu schorzeń i problemów zdrowotnych.

Ponadto, można włożyć do niej także liczne produkty pomocnicze. O tym, co konkretnie powinno wchodzić w skład apteczki w góry, przeczytasz w poniższych akapitach.

Różnego rodzaju środki opatrunkowe stanowią podstawę dobrze zaopatrzonej apteczki. Dotyczy to nie tylko takiej, którą zabiera się ze sobą w góry, ale także apteczki domowej, samochodowej i turystycznej. Jakie konkretnie produkty z tej kategorii powinna zawierać? Spieszymy z odpowiedzią. Do najbardziej elementarnych elementów apteczki należą:

Produkty antyseptyczne do odkażania ran lub środki dezynfekujące. Może być to sól fizjologiczna, wysokoprocentowy alkohol czy octenisept;

Plastry na drobne rany i otarcia. Warto rozważyć zakup paczki plastrów z opatrunkiem, występujących w kilku różnych kształtach i rozmiarach. Dzięki temu łatwiej będzie można dopasować plaster do swoich potrzeb. Można także uzupełnić je o tak zwany przylepiec, czyli plaster w rolce, który nie posiada opatrunku. Stosuje się go w połączeniu z gazikiem;

Kompresy gazowe do większych ran. Po odkażeniu rany, zakłada się na nią kompres a następnie przykleja się go do skóry za pomocą przylepca;

Przylepiec, czyli plaster w taśmie. Stosuje się go do przylepiania kompresów gazowych, ale bywa także przydatny podczas usztywniania zwichniętych palców, przytrzymywania bandaży i wielu innych czynności;

Bandaże tradycyjne.  Służą do przytrzymywania kompresów oraz do stabilizacji kończyny – przykładowo przy naciągnięciu mięśnia barku, urazu kolana i tym podobnych problemów. Bandaż może sprawdzić się także w izolowaniu rany przed jej ewentualnym zabrudzeniem;

Bandaże elastyczne. Można korzystać z nich dokładnie tak samo jak z bandaży gazowych, jednak dzięki swoim elastycznym właściwościom, zastąpić mogą również opaski uciskowe i tego rodzaju opatrunki. Dzięki elastycznemu bandażowi, można także stabilizować kończyny, jeśli jest taka potrzeba;

Plastry – szwy na rozcięcia. Obecnie w wielu aptekach nabyć można specjalne plasterki, które służą zamykaniu ran małej, średniej i dużej wielkości. Te wąskie plastry, nazywane steri-strip, sprawdzą się jako alternatywa szycia. Przykleja się je w poprzek rozcięcia skóry, ponieważ pełnią one rolę podobną do szwów;

Rękawiczki jednorazowe. Jest to produkt, który wyjmuje się z apteczki w pierwszej kolejności. Pomagają one zabezpieczyć zarówno poszkodowanego, jak i opatrującego ranę, przed jakimkolwiek kontaktem z płynami ustrojowymi drugiego człowieka;

Nożyczki. Plastry, kompresy i bandaże trzeba w jakiś sposób pociąć, dlatego zawsze warto mieć przy sobie nożyczki. Jest to drobiazg, który nie jest niezbędny, ale znacznie ułatwia i przyspiesza udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanemu. W aptekach dostępne są specjalne nożyczki do apteczkowego wyposażenia. Posiadają one okrągło wykończone ostrza, dzięki czemu nie dziurawią leżących obok produktów, ale przede wszystkim chronią ciało rannego przed skaleczeniami, jeśli występuje konieczność rozcięcia odzieży;

Agrafki i zapinki do bandaży. Bez nich znacznie trudniej jest ściśle umocować opatrunek.

Wszystkie wymienione i opisane przez nas wyżej elementy wyposażenia każdej apteczki, należą do niezbędnych środków ratujących zdrowie i życie. Wyprawa trekkingowa wiązać się jednak może także z innymi zagrożeniami, na które również warto mieć rozwiązanie. Są bowiem jeszcze dodatkowe produkty, które warto zabrać ze sobą w góry. Zajmują niewiele miejsca, a mogą stać się bardzo przydatne. Należą do nich:

Krem z filtrem. Słońce w górach bywa naprawdę niebezpieczne. Bez względu na porę roku, warto stosować krem, który zabezpieczy naszą skórę przed poparzeniami;

Przyrząd do wyciągania kleszczy. Kiedyś stosowano w tym celu pęsetę, jednak czasami może ona przynieść więcej szkody niż pożytku. Nieodpowiednie użycie pęsety może spowodować oderwanie ciała kleszcza od jego głowy, która nadal zostanie w ciele poszkodowanego. Dlatego lepiej jest wybrać alternatywę w postaci specjalnego przyrządu, który stworzono właśnie po to, by w bezpieczny i szybki sposób usunąć intruza ze swojego ciała. Jest to mały, lekki patyczek, zakończony rozdwojoną końcówką. Kleszcz jest dzięki niemu objęty tak, żeby łatwo  usunąć go bez ryzyka urwania głowy. Kosztuje zaledwie od kilku do kilkunastu złotych, a stanowi rewelacyjne rozwiązanie problemu niechcianego pasażera na gapę;

Koc ratunkowy (folia NRC) – spowalnia proces wychłodzenia organizmu a także jego przegrzania. Z jednej strony izoluje od ciepła, z drugiej strony ogrzewa organizm. Można także używać go w celu transportowania rannego;

Maseczka do sztucznego oddychania. Resuscytacja wiąże się z kontaktem fizycznym ust ratującego z ustami ratowanego. Aby zapobiec kontaktowi ze śliną osoby ratowanej, warto zastosować specjalną maseczkę;

Chusta trójkątna i szyna do unieruchomienia kończyny. Zwichnięcie barku lub ręki oraz jej złamanie wymagają odpowiedniego unieruchomienia kończyny. W tej roli świetnie sprawdza się chusta trójkątna. Aby usztywnić kończynę, można także zastosować specjalną szynę. Jeśli nie masz na nią miejsca, w celu usztywnienia, można skorzystać z gałęzi.

Przed wyprawą w góry, można zaopatrzyć się w gotowy zestaw pierwszej pomocy, taki jak Aptonia Forclaz, który zawiera wszelkie narzędzia i produkty niezbędne w nagłych przypadkach. Można też przygotować apteczkę samodzielnie. Przed wyborem jej składu, należy najpierw wybrać pudełko, które pomieści jej zawartość. Opakowanie na apteczkę powinno mieć trzy cechy: być wodoodporne i sztywne oraz widoczne, by umieszczone w nim rzeczy nie przemokły w razie deszczu i nie pogniotły się podczas wędrówki. Kolor opakowania powinien być wyrazisty, na przykłąd czerwony, pomarańczowy lub żółty, aby szybko można było odnaleźć go w gąszczu innych rzeczy. Choć oczywiście zalecamy, by w miarę możliwości trzymać apteczkę w bocznej kieszeni plecaka, aby dostęp do niej był prosty. Nadaje się do tego choćby zwykłe pudełko na żywność, czyli tak zwana śniadaniówka lub lunchbox. Kiedy już znajdziemy odpowiednie pudełko, będziemy mogli ocenić, ile artykułów medycznych możemy ze sobą zabrać. Typowe apteczki górskie ważą od 200 gramów do nawet jednego kilograma. Nie warto tworzyć apteczki zbyt obszernej. Dodatkowy ciężar w plecaku paradoksalnie może zwiększyć prawdopodobieństwo urazu. Ciężej będą pracowały wtedy m.in. kończyny dolne, co może prowadzić do naciągnięcia ścięgien w kolanie. Na apteczce mądrze jest dokleić kartę z informacjami o przyjmowanych lekach oraz numerami do służb ratunkowych. Nazwy leków najlepiej jest podać według nazw substancji czynnych, a nie handlowych. Jeżeli apteczkę odnajdą zagraniczne służby, mogą nie rozpoznać leku po jego polskiej nazwie.

Apteczka turystyczna jest niezbędnym wyposażeniem nie tylko wyprawy górskiej, ale też jedną z rzeczy, które trzeba zabrać pod namiot i jakąkolwiek inną turystykę outdoorową. Skład typowej apteczki turystycznej nie różni się wiele od tej górskiej. Pomijając specjalistyczne lekarstwa na chorobę wysokościową, w bardziej uniwersalnej apteczce powinny znaleźć się produkty dostosowane do lokalnych warunków. Na Mazury weźmiemy zatem ze sobą spray na komary i kleszcze, a do tropików leki na choroby egzotyczne. Do podstawowej, uniwersalnej apteczki turystycznej można więc dokładać i odejmować elementy, zależnie od lokalnych warunków i indywidualnych potrzeb. Skład zależy więc od destynacji. A także od miejsca w plecaku. Wybierając się w góry, każdy dodatkowy nadbagaż bywa niezwykle odczuwalny. Z tego powodu można więc rozważyć zakup skompletowanej apteczki o konkretnym przeznaczeniu. W dobrych sklepach sportowych znaleźć można skompletowane zestawy apteczne, które sprawdzą się w zależności od rodzaju wyprawy, na którą się wybieramy. To, czy lepiej jest kupić gotowy produkt, czy samodzielnie kompletować zestaw, jest kwestią w pełni indywidualną. Zawsze można także postawić na gotowy zestaw i uzupełnić go według własnych potrzeb.