Narciarstwo pozatrasowe – na co uważać na trasach poza stokiem?

Czym jest freeride? Jest to jazda poza stokiem na nartach lub snowboardzie. Czym charakteryzuje się ten sport ekstremalny? Przede wszystkim zjazdem na świeżym śniegu z wykorzystaniem różnych górskich przeszkód, występujących naturalnie. Mogą to być drzewa, uskoki czy darń. Warto pamiętać, że taka jazda poza trasą może okazać się ryzykowna, jeśli nie ocenisz właściwie niebezpieczeństwa.

Zanim wypuścisz się w alpejskie szczyty, pamiętaj, że taka aktywność jest zarezerwowana dla doświadczonego narciarza lub snowboardzisty, zaprawionego w jeździe na każdej trasie i doskonale czującego się na najtrudniejszych stokach.

Poza trasą jeździmy po nieubitym śniegu, nazywanym puchem. Wymaga to odpowiedniego sprzętu do narciarstwa, jeśli chcesz cieszyć się wrażeniami z jazdy w głębokim śniegu. Co więcej, trzeba pamiętać, że podczas jazdy poza trasą możemy spotkać się z różnymi niebezpiecznymi sytuacjami – na przykład lawiną, czy innymi czynnikami naturalnymi, jak drzewa lub kamienie.

Poniżej przedstawiamy sprzęt, w który powinien wyposażyć się każdy, kto chce jeździć poza trasą:

- Odpowiednio szerokie narty przeznaczone do jazdy poza szlakami lub snowboard, dzięki którym będziesz mógł korzystać z dobrej nośności i nie wpadniesz w puch.

- Kask narciarski, niezbędny element narciarza podczas upadku, szczególnie na kamienistym terenie.

- Ochraniacz na plecy do łagodzenia uderzeń przy upadku na nartach.

- ARVA, detektor lawinowy, który emituje i odbiera fale.

- Sonda, która pomaga zlokalizować miejsce oraz określić głębokość, na jakiej znajduje się narciarz po zejściu lawiny.

- Łopata do kopania i szybkiego uwalniania zasypanego narciarza.

Ponadto zalecane jest wyposażenie się w odpowiednią ilość żywności, wodę i koc ratunkowy na wypadek przymusowego nocowania w górach. Dzięki temu zadbasz o swoje bezpieczeństwo podczas narciarskich wypraw.

WSKAZÓWKA: Naucz się posługiwać swoim detektorem ARVA w jednym z ARVA-parków: umiejętność posługiwania się nim przed wyjściem na narty poza trasę jest niezbędna zarówno jeśli chcesz, aby Cię odnaleziono, jak i po to, by odnaleźć innych freeriderów.

Na stokach narciarskich, a w szczególności poza trasą, najważniejszym elementem wpływającym na jazdę są warunki pogodowe. Dlatego przed każdym wyjściem na narty musisz zasięgnąć informacji na temat pogody oraz ryzyka zejścia lawiny. Wiatr, opady śniegu i zmienna temperatura są ważnymi czynnikami, które wpływają na zejście lawiny. Stopnie zagrożenia, sklasyfikowane od 1 (zagrożenie nieznaczne) do 5 (zagrożenie bardzo duże), przedstawiają się w następujący sposób na skali lawinowej:

- I stopień: zagrożenie nieznaczne – pokrywa śniegowa jest stabilna. Zejście lawiny jest możliwe, ale jedynie przy dużym nacisku na skrajnie stromych stokach.

- II stopień: zagrożenie umiarkowane – pokrywa śniegowa jest stabilna za wyjątkiem niektórych stoków. Zagrożenie lawinowe jest możliwe przy znacznym obciążeniu na bardziej stromych stokach.

- III stopień: zagrożenie znaczne – pokrywa śnieżna jest umiarkowanie lub słabo związana na licznych stokach. Nieznaczne obciążenie może być wystarczającym czynnikiem powodującym zejście lawiny. Może mieć również miejsce samoistne zejście lawiny.

- IV stopień: zagrożenie duże – pokrywa śnieżna nie jest związana na większości stromych stoków. Można spodziewać się licznych, samoistnych zejść lawiny (średniej lub dużej wielkości).

- V stopień: zagrożenie bardzo duże – można spodziewać się dużych lawin nawet na obszarze o niedużym nachyleniu.

W narciarstwie ekstremalnym należy zaniechać podejmowania niepotrzebnego ryzyka. Począwszy od II stopnia, lepiej jest odłożyć jazdę na nartach i poczekać na bardziej sprzyjające warunki meteorologiczne.

WSKAZÓWKA: Powiadom kogoś bliskiego o swoim wyjściu na trasę i podaj mu w przybliżeniu godzinę powrotu. W przypadku nieoczekiwanego opadu śniegu lub deszczu zawróć. Nie wybieraj się w pojedynkę w miejsce, w którym wcześniej towarzyszył Ci profesjonalista, ponieważ warunki pogodowe mogą ulec zmianie, co zwiększy ryzyko niebezpieczeństwa.

Podczas pierwszych wyjść nie oddalaj się znacznie! Jeśli nie znasz dobrze danych pasm, zaplanuj wyprawę w towarzystwie doświadczonych profesjonalistów (przewodników, instruktorów), którzy znają je na wylot.

Wybierając się na narciarstwo poza trasami, pamiętaj o kilku ważnych kwestiach. Przede wszystkim istotny jest wspomniany już sprzęt do freeride'u. Potrzebne są szerokie narty, które dobrze radzą sobie na głębokim puchu. Istotne będą również wiązania zaprojektowane do tego rodzaju techniki jazdy i dobrze dopasowane buty narciarskie. W Twoim plecaku powinien znaleźć się naładowany telefon komórkowy oraz niezbędne akcesoria.

Kolejną ważną kwestią w narciarstwie jest bezpieczeństwo. Zadbaj o zapoznanie się dobrze z obszarem, po którym będziesz zjeżdżać. Do narciarstwa pozatrasowego konieczna jest znajomość zagrożeń, jakie mogą Cię w danym terenie spotkać. Zawsze sprawdzaj prognozy pogody i warunki śniegowe. W Tatrach Wysokich, jak i innych podobnych miejscach warunki mogą się szybko zmieniać.

Pamiętaj też, że freeride wymaga odpowiednich umiejętności narciarskich. Upewnij się, że dobrze radzisz sobie na wyznaczonych szlakach, zanim zdecydujesz się na jazdę w puchu po dziewiczym terenie. Warto rozważyć narciarskie kursy doszkalające lub poprosić o pomoc lokalnego przewodnika.

Chcąc spróbować jazdy narciarskiej poza szlakami, dobrym pomysłem jest też wykupienie ubezpieczenia. W tym wypadku standardowa oferta nie będzie jednak wystarczająca. By poczuć smak prawdziwej wolności na nartach, warto kupić polisę ze stosownym rozszerzeniem, gdyż freeride jest uznawane przez towarzystwa ubezpieczeniowe jako sport ekstremalny.

Pamiętaj, że podczas uprawiania narciarstwa w otwartym terenie zawsze należy zachować ostrożność i nie warto podejmować zbędnego ryzyka. Technika jazdy różni się od tej, którą można spotkać na przygotowanych trasach. Mamy nadzieję, że wiesz już, jak przygotować się do jazdy w głębokim śniegu i odkrywać radość z dyscypliny, jaką jest freeriding.