Zasady bezpieczeństwa w górach – bądź bezpieczny na szlaku

Jedną z głównych zasad zachowania w górach jest uprzednie sprawdzenie i dokładne zaplanowanie trasy swojej wędrówki. Pomogą Ci w tym różnego rodzaju mapy i przewodniki turystyczne, a także dostępne w internecie materiały. Pamiętaj, by mierzyć siły na zamiary – jeśli nie jesteś na co dzień zbyt aktywny fizycznie, nie porywaj się na najwyższe szczyty. Zdecyduj się na łatwy górski szlak, który pozwoli Ci posmakować piękna gór i jednocześnie nie będzie dla Ciebie zbyt wymagający fizycznie. Jeśli planujesz wycieczkę dla większej liczby osób, weź szczególnie pod uwagę zasady bezpieczeństwa w górach. Dla dzieci wybieraj krótkie i proste trasy, byście mogli czerpać z turystyki górskiej jedynie przyjemność.

Podczas planowania, sprawdź też schroniska na trasie, wszelkie możliwe utrudnienia czy też skróty. Dobrym pomysłem będzie również sprawdzenie czasu wędrówki na planowanej trasie oraz stopnia przewyższeń. Zwróć uwagę na znakowanie szlaków i koniecznie trzymaj się zaplanowanej trasy. Zboczenie ze szlaku może być bardzo niebezpieczne.

Jak wiadomo, zmiany pogody w górach zachodzą szybciej niż w innych miejscach. Dlatego niezwykle istotne jest, by przed wyjściem, ale także w trakcie wędrówki, kontrolować prognozę pogody. Będzie to ważne szczególnie latem, gdy górskim wycieczkom mogą przeszkodzić nieoczekiwane i gwałtowne burze.

Gdy jednak załamanie pogody spotka Cię na szlaku, postaraj się przeczekać je w schronisku lub hotelu. Jeśli jednak nie masz takiej możliwości, unikaj grani i wysokich szczytów, a także samotnych drzew. Postaraj się zejść w niższe partie, by ochronić się przed porażeniem piorunem. Zasady bezpieczeństwa w górach latem powinny być bezwzględnie przestrzegane – podobnie z resztą o każdej innej porze roku.

W celu kontrolowania zmian pogody możesz wykorzystać specjalne aplikacje pogodowe, a także klasyczne prognozy na stronach stacji meteorologicznych. 

Podstawową zasadą bezpieczeństwa w górach jest także zaopatrzenie się w odpowiedni ekwipunek. Plecak turystyczny  powinien zawierać w sobie wszystko, co może Ci się przydać podczas wyjścia na szlak. Powinny to być na przykład:

– Apteczka z bandażami, opatrunkami, plastrami, aluminiową folią termiczną. Nigdy nie wiadomo, co może się wydarzyć po drodze. Nawet jeśli nic Ci się nie stanie, nie możesz wykluczyć, że na przykład obetrą Cię buty. Wtedy plastry przyniosą Ci ulgę.

– Woda i drobne przekąski. Wędrówki górskie potrafią być naprawdę wyczerpujące, dlatego tak ważne jest ciągłe nawadnianie organizmu. By dostarczyć sobie dawkę energii, sprawdzą się także różne przekąski, które nie zajmą dużo miejsca, a poradzą sobie z małym głodem.

– Naładowany telefon komórkowy i powerbank. W przypadku, gdy na szlaku coś się wydarzy, będziesz mógł zadzwonić i powiadomić odpowiednie służby ratunkowe.

– Dodatkowa odzież. Nawet jeśli na początku pogoda jest piękna i świeci słońce, nie oznacza to, że za chwilę nie spadnie deszcz. Wyposaż się w lekką kurtkę trekkingową, którą z łatwością włożysz do plecaka.

Czasami zdarza się, że zboczenie z trasy może zakończyć się dezorientacją w terenie i zwyczajnie zgubieniem się w górach. Co zrobić, gdy nie wiemy, gdzie się znajdujemy?

1. Postaraj się uspokoić i ustalić kierunek, z którego przyszedłeś.
2. Spróbuj przypomnieć sobie, jak dawno temu widziałeś ostatni znak na szlaku.
3. Przy pomocy kompasu i mapy spróbuj ustalić, w którym kierunku powinien prowadzić szlak.
4. Gdy nie jesteś w stanie sobie poradzić, zadzwoń na górski numer alarmowy.

Dobrą decyzją przed wyjściem w góry jest powiadomić kogoś, gdzie się wybieramy i o której godzinie planujemy wrócić. Dla zachowania maksymalnego bezpieczeństwa w razie wypadku warto zastanowić się nad wykupieniem ubezpieczenia przed wyjazdem w góry.

W pierwszej chwili wydaje się to pozbawione sensu, ale należy pamiętać, że zakaz ten wynika z konieczności zapewnienia swobody poruszania się górskim drapieżnikom. Może i są groźne, ale kiedy na szlakach panuje ruch, i tak czekają one z przekroczeniem szlaku na nastanie ciemności. To rozsądny kompromis między życzeniami turystów a potrzebami zwierząt. Dlatego nocne wędrówki nie są możliwe.

W polskich Tatrach jest wyznaczonych prawie 300 kilometrów szlaków. To naprawdę sporo i choć wiemy, że trawa jest zawsze bardziej zielona tam, gdzie nas nie ma, to w praktyce zagęszczenie dróg turystycznych jest dość spore i szlaki poprowadzone są tak, żeby pozwalały na dotarcie we wszystkie popularne miejsca. Zejście ze szlaku w celach turystycznych nie jest dopuszczalne.

W Tatrach miejscem noclegu może być tylko i wyłącznie schronisko i jego teren. Strażnicy parku są całkiem nieźli w odnajdywaniu miejsc biwakowych na podstawie fotografii wrzuconych na media społecznościowe (często zresztą razem z metadanymi, co ułatwia pracę). Zakaz ten wynika przede wszystkim z chęci zabezpieczenia terenu nie tylko przed odpadami, ale też niszczeniem pokrywy roślinnej i w dużej mierze przed fekaliami, których obecność byłaby dla zwierząt stresem ponad miarę.

Szlaki w Tatrach są dobrze oznakowane i warto zauważyć, że niektóre z nich mają specyficzne przeznaczenie i na przykład dozwolony jest na nich skitouring, czy jazda rowerem (choć to akurat wyjątki). To oczywiście pozytywne rozwiązanie, natomiast należy pamiętać, że nie można przekraczać tych oznaczeń, a więc na przykład jeździć na nartach poza szlakami, na których jest to wyraźnie dopuszczalne.

Wybierając się na szlak, koniecznie zadbaj o bezpieczeństwo w górach. Pamiętaj o dobrym zaplanowaniu drogi, sprawdzaniu pogody i odpowiednim wyposażeniu. Szanuj naturę, która Cię otacza i pamiętaj, że w górach jesteś gościem.