Mężczyzna ściągający buty trekkingowe z powodu powstania pęcherzy na stopach siedząc na kamieniu

Pęcherze na stopach – powstawanie, leczenie i zapobieganie

Pęcherze na stopach powstają w wyniku tarcia i ucisku, gdy obuwie nie jest dopasowane. Podpowiadamy jak je leczyć i im zapobiegać.

Pęcherze są powszechnym problemem, który może znacząco zakłócić codzienne aktywności, szczególnie miłośnikom trekkingu górskiego czy biegania. Te małe zmiany skórne wypełnione płynem surowiczym mogą być bolesne i bardzo uciążliwe. Dlatego warto poznać przyczyny ich powstawania, metody leczenia i sposoby zapobiegania ich powstawaniu. 

Czym są pęcherze i jak powstają?

Pęcherze to zmiany skórne pojawiające się najczęściej na stopach i dłoniach. Powstają w wyniku tarcia i nadmiernego ucisku. Podczas tarcia skóry na przykład o wnętrze obuwia czy skarpety, delikatnie oddziela się naskórek od skóry właściwej. Tak powstała przestrzeń wypełnia się płynem surowiczym. To prowadzi do powstawania charakterystycznych pęcherzy. Ich wierzchnia warstwa jest delikatna i jeśli nie jest odpowiednio zabezpieczona bąbel pęka, co prowadzi do powstawania bolesnych ran. Pęcherze powstające na stopach, szczególnie wrażliwa jest na nie pięta, wywołują dyskomfort, a niekiedy także ból podczas chodzenia.

Wśród najczęściej wymienianych przyczyn powstawania pęcherzy można wymienić źle dopasowane obuwie, szorstkie skarpety, nieodpowiednią higienę i pielęgnację stóp.

Osoby odpoczywające na drewnianym moście w celu uniknięcia pęcherzy na stopach podczas wędrówki górskiej

Jak leczyć pęcherze na skórze stopy?

Leczenie pęcherzy nie jest szczególnie skomplikowane. Opiera się na prostych zabiegach pielęgnacyjnych wykonywanych w domu. Warto jednak pamiętać, że nieprawidłowo wykonywane zabiegi lub ich brak mogą spowodować zakażenie rany, przez co dochodzi do infekcji i wówczas trzeba skonsultować się z lekarzem. Co zatem należy zrobić, kiedy pęcherz już się pojawił.

Oczyszczenie skóry

W pierwszej kolejności należy delikatnie oczyścić stopę oraz zmiany na skórze z potu i wszelkich zabrudzeń. Najlepiej umyć je ciepłą wodą z mydłem unikając otwierania pęcherza, o ile to możliwe.

Ochrona otwartego pęcherza

Jeśli pęcherz pękł i powstała rana wówczas ważne jest zabezpieczenie jej przed zakażeniem. Poza dokładnym oczyszczeniem rany i jej okolic należy ją zdezynfekować używając wody utlenionej lub specjalistycznego preparatu do odkażania ran w postaci płynu, sprayu lub żelu. Następnie trzeba zastosować plastry zabezpieczające, przyklejone częścią z opatrunkiem do rany, które ochronią uszkodzone warstwy skóry przed zanieczyszczeniem i infekcją. 

Ochrona pęcherza nienaruszonego

Jeśli pęcherz nie pękł samoczynnie, najlepiej go nie przebijać, ponieważ płyn znajdujący się wewnątrz działa jak naturalna substancja dezynfekująca. Pęcherz warto zabezpieczyć delikatnym opatrunkiem i przykleić plaster oraz poczekać, aż płyn sam się wchłonie. Pamiętając równocześnie, by unikać nadmiernego ucisku lub tarcia oraz zapewnić stopie jak najlepsze warunki do gojenia.

Przebicie pęcherza

Często pojawia się pytanie czy przekłuwać pęcherz czy może zostawić go tak jak jest. Warto wiedzieć, że jeśli pęcherz jest wyjątkowo duży może być konieczne przebicie go. Wykonując ten drobny zabieg należy upewnić się, że wykorzystywana do tego igła jest sterylna. Przed przebiciem pęcherza należy zdezynfekować naskórek stosując specjalistyczne płyny antyseptyczne. Po przebiciu pęcherza należy delikatnie wycisnąć płyn uważając, aby nie powiększać rany, a następnie zabezpieczyć ją opatrunkiem. Do tego celu można wykorzystać plastry hydrokoloidowe.

Leczenie przeciwbólowe

Pęcherze na stopach niezależnie od tego czy pozostają w całości czy też pękły powodują duży dyskomfort podczas chodzenia. Nierzadko niewygodzie towarzyszy także nieprzyjemny ból. W przypadku dolegliwości bólowych należy skorzystać z przeciwbólowego leczenia pęcherzy i zastosować kremy lub żele przeciwbólowe dostępne w aptece. W sprzedaży dostępne są także opatrunki hydrożelowe, które mogą przynieść ulgę osobom mającym zdarte pęcherze na stopach.

Ograniczenie tarcia

Często pomimo bólu i dyskomfortu powodowanego pęcherzami trzeba chodzić. Aby ograniczyć nieprzyjemne dolegliwości należy zmienić buty na luźniejsze lub zastosować specjalne plastry na pęcherze zmniejszając w ten sposób ucisk i tarcie.

Wizyta u lekarza

W zdecydowanej większości przypadków wystarczą domowe sposoby do wyleczenia pęcherzy na stopach. Może się jednak zdarzyć, że proces gojenia rany nie przebiega tak jak powinien, pojawia się obrzęk lub rana zaczyna ropieć. W takim wypadku należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

Mężczyzna leżący na suchej trawie w butach trekkingowych z opartą nogą kolano obok wbitych w ziemię kijów trekkingowych

Jak zapobiegać pęcherzom na stopach?

Pęcherze na stopach powstają w wyniku tarcia i ucisku. Mogą pojawić się u każdego, a szczególnie u osób, u których skóra na stopach jest delikatna i narażona na uszkodzenia skóry. Niemniej jednak warto zrobić wszystko, aby ten problem nie zdarzał się zbyt często. Istnieje kilka sposobów, które zmniejszają ryzyko powstania pęcherza. 

Dobór odpowiedniego obuwia

Przede wszystkim należy dobierać dobre obuwie, ponieważ dzięki temu zmniejsza się ryzyko uszkodzenia skóry stopy. Musi być także dopasowane do aktywności, w które na co dzień się angażujemy,

Zmniejszenie tarcia

Główną przyczyną powstawania pęcherzy na stopach jest tarcie skóry o wnętrze obuwia. Pęcherze powstają też w wyniku nadmiernego ucisku, dlatego warto zrobić wszystko, aby ten proces ograniczyć. Można zminimalizować ryzyko powstawania uszkodzeń skóry i stosować na pęcherze specjalistyczne płyny oraz kremy zmniejszające tarcie. Warto też wyposażyć się w zestaw opatrunków i plastrów na pęcherze na stopach.

Odpowiednia pielęgnacja stóp

Kolejną przyczyną powstawania zranień skóry jest nieodpowiednia pielęgnacja stóp. Aby ograniczyć powstawanie pęcherzy należy utrzymywać stopy w czystości i systematycznie nawilżać skórę. Trzeba też pamiętać o regularnym przycinaniu paznokci. Odpowiednia higiena i pielęgnacja znacząco poprawia elastyczność skóry i zmniejsza ryzyko powstawania bolesnych pęcherzy.

Zmiana skarpet

Utrzymanie stóp w czystości i korzystanie z odpowiednich kosmetyków mogą znacząco zmniejszyć potliwość skóry i ograniczyć tarcie w obuwiu. Warto jednak zabezpieczyć się także za pomocą skarpet. Wilgotne środowisko sprzyja powstawaniu ran na stopach, dlatego wybierając skarpety dla siebie należy postawić na modele wykonane z naturalnych, oddychających włókien takich jak bawełna czy bambus. Podczas chodzenia absorbują one wilgoć i sprawiają, że stopy nawet po długich wędrówkach są suche.

Trekking górski – jak zapobiegać pęcherzom?

Trekking górski to aktywność, która szczególnie naraża stopy na pęcherze ze względu na długotrwałe chodzenie po nierównym terenie. Istnieje wiele przyczyn powstawania ran podczas długotrwałych marszów. Czy można coś zrobić, aby uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości skórnych? Jak się okazuje – tak. Poniżej krótka lista rzeczy, które można zrobić, aby nie wracać z trekkingu z butami w rękach.

1. Dobre buty – wybór odpowiedniego obuwia jest bardzo ważny z wielu powodów. Tylko jednym z nich jest zapobieganie powstawaniu pęcherzy na stopach. Należy pamiętać, aby kupując buty do trekkingu przymierzyć je i sprawdzić, czy pasują. Buty nie mogą być ani za małe, ani zbyt luźne. Dobrze dobrane i wygodne buty zapobiegną powstawaniu pęcherzy.

2. Rozchodzenie obuwia – pęcherze i inne uszkodzenia skóry pojawiają się najczęściej podczas pierwszych dni korzystania z obuwia. Dlatego nie należy wybierać się na długie wyprawy w nowych butach. Bardzo ważne jest rozchodzenie obuwia przed wyjściem w trasę. Najlepiej wybrać się kilkukrotnie na niedługi spacer, aby sprawdzić i rozchodzić nowe buty.

3. Przygotowanie
– skóra stóp potrzebuje czasu, aby przyzwyczaić się do długich wypraw w nierównym terenie. Rozpoczynając swoją przygodę z trekkingiem należy robić to powoli. Najlepiej w pierwszej kolejności wybierać niezbyt długie trasy i powoli je wydłużać. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko powstawania uszkodzeń skóry.

4. Zapobieganie otarciom – wybierając się w długie trasy warto też zabezpieczyć miejsca najbardziej narażone na otarcia. Można to zrobić korzystając z kremów i plastrów przeciw otarciom.

5. Regularne odpoczywanie – warto dbać o stopy nie tylko przed i po trekkingu, ale także w trakcie. Trzeba pamiętać o odpoczynku podczas długich wypraw. Co pewien czas należy usiąść na chwilę i dać stopom wypocząć.

Kobiety i mężczyźni wędrujący po górach w wygodnej odzieży i butach trekkingowych

Bieganie – jak zapobiegać pęcherzom?

Nie tylko uprawianie trekkingu górskiego sprzyja powstawaniu ran i pęcherzy. Są także inne sporty, które narażają stopy na uszkodzenia naskórka. Wśród nich jest z pewnością bieganie. Pokonywanie każdego dnia wielu kilometrów podczas treningu może spowodować uszkodzenia skóry, warto jednak wiedzieć, że można się przed tym bronić.

1. Dobrze dobrany sprzęt – bieganie to sport bardzo mocno obciążający stopy, dlatego konieczne jest wybranie odpowiednich butów do biegania, które zapewnią wsparcie stopom. Obuwie musi być dopasowane rozmiarem do stóp biegacza i być wygodne. Warto także pomyśleć o wkładkach, które dodatkowo chronią stopy przed zranieniem.

2. Stopniowe zwiększanie dystansu
– przygodę z bieganiem należy rozpoczynać z rozwagą. Najlepiej zacząć treningi od biegania na krótkich dystansach, a z biegiem czasu je wydłużać Dzięki temu stopy przyzwyczajają się do biegu, stają się odporniejsze na urazy a także na powstawanie pęcherzy.

3. Stosowanie produktów zmniejszających tarcie – biegacze podobnie jak osoby trenujące trekking, mogą korzystać z preparatów i plastrów zmniejszających tarcie. Dzięki nim podczas biegania znacząco zmniejsza się ryzyko powstawania ran i bolesnych uszkodzeń skóry.

4. Regularne kontrolowanie butów – pęcherze najczęściej powstają w wyniku noszenia uszkodzonego obuwia. Podczas regularnych treningów obuwie może ulec zniszczeniu, co sprzyja uszkodzeniom skóry. Dlatego bardzo ważne jest systematyczne sprawdzanie stanu butów i w razie konieczności wymiana ich na nowe.

Pęcherze powstają na skutek tarcia i ucisku obuwia na stopy. Dlatego ważne jest dbanie o stopy i dobieranie odpowiednich butów, aby ograniczyć ryzyko pojawienia się uszkodzeń skóry. Jeśli jednak pojawia się pęcherze należy wiedzieć, że istnieją domowe sposoby na ich leczenie. Jeżeli natomiast pęknięty pęcherz doprowadzi do infekcji głębszych warstw skóry, konieczna jest konsultacja u lekarza. Podczas wizyty lekarz przepisze leki i opatrunki, które przyspieszą ich gojenie ran.

Agnieszka Pytlińska

Autor: Agnieszka Pytlińska

Ukończyłam wydział Zdrowia Publicznego w Poznaniu na Akademii Medycznej (obecnie Uniwersytecie Medycznym). Od lat zajmuję się tworzeniem treści informacyjnych dotyczących profilaktyki i ochrony zdrowia. Prywatnie jestem mamą dwójki nastolatków. Uwielbiam audiobooki kryminalne, seriale fantasy i dzierganie.

Przeczytaj także:

Mężczyzna w odzieży do biegania trenujący bieganie w terenie narażony na odciski po bieganiu

Pęcherze i odciski po bieganiu – jak dbać o stopy biegacza?

Podczas biegania na stopach często pojawiają się otarcia, pęcherze i odciski, Sprawdź, jak dbać o stopy i paznokcie biegacza i zapobiegać obtarciom.

Czym jest supinacja i pronacja stopy?

Czym jest supinacja i pronacja stopy?

Supinacja i pronacja to ważne pojęcia dla wszystkich biegaczy. Zrozumienie pojęć pozwala zadbać o stopy, dobrać obuwie i bezpieczniej biegać.

osoba w butach trekkingowych

Jakie buty trekkingowe wybrać? Znajdź dobre buty w góry

Wybór butów w góry może nie być prosty. Sprawdź, jakie buty trekkingowe wybrać, by wędrówka była przyjemna, a stopy bezpieczne.

mężczyzna zakłada skarpety trekkingowe

Jakie skarpetki w góry wybrać? Sprawdź trekkingowy poradnik

Skarpetki w góry to niezbędny element wyposażenia. Powinny przede wszystkim odprowadzać wilgoć. Sprawdź, jak dobrać skarpety trekkingowe.

mężczyzna idący w butach trekkingowych po kamieniach

Jak dobrać buty górskie? Dobieranie rozmiaru butów trekkingowych

Jak dobrać buty trekkingowe? Jak mierzyć stopę? Jak dobrać rozmiar butów górskich? Jak wybrać obuwie na wędrówkę? Czym się kierować przy wyborze?