Hokej na trawie - zasady gry

W każdej drużynie hokeja na trawie grę rozpoczyna 11 zawodników, wśród których może, ale nie musi, znaleźć się bramkarz. Do 11 graczy z boiska warto doliczyć jeszcze 5 rezerwowych, którzy mogą zostać wpuszczeni na boisko wielokrotnie. Nie ma limitu zmian i można ich dokonywać w dowolnym momencie, nie licząc okresu pomiędzy przyznaniem karnego rzutu rożnego, chyba że doszło do kontuzji lub wykluczenia z gry bramkarza.

Gracze z pola dzielą się zazwyczaj na obrońców, pomocników i napastników. W praktyce hokej na trawie charakteryzuje się jednak sporą wymiennością pozycji. Brak w nim także formacji w rodzaju 4-4-2 czy 4-5-1 znanych z piłki nożnej. Na używany przez nich sprzęt do hokeja na trawie składają się:

- kije do hokeja na trawie z włókna szklanego, włókna węglowego lub drewna,
- nagolenniki chroniące przed uderzeniem kijem
- opcjonalne rękawice czy ochraniacze na zęby
- buty do hokeja na trawie
- odzież do hokeja na trawie

Co ciekawe, na boisko nie trzeba wypuszczać bramkarza. W jego miejsce pojawić może się gracz z pola korzystający z uprawnień bramkarskich, ale ubrany w inną koszulkę niż jego koledzy i noszący wyłącznie kask ochronny. W zasadach hokeja na trawie przewidziana jest także sytuacja, w której na boisko wychodzi 11 zawodników z pola. A co może robić bramkarz? Do jego powinności i uprawnień należy:

- korzystanie ze sprzętu ochronnego: ochraniaczy wszystkich części ciała, parkanów i wykopów, a także kasku,
- przebywanie wyłącznie na własnej połowie, z wyjątkiem karnego rzutu rożnego,
- odbijanie piłki dowolną częścią ciała, w tym rękoma i nogami, we własnym półkolu,
- zagrywanie piłki kijem w momencie, gdy znajduje się ona poza półkolem.

Czas przeznaczony na grę w hokeja na trawie nie zawsze wynosi 60 minut podzielonych na cztery kwarty. Wcześniej międzynarodowym standardem były dwie połowy po 35 minut z 5-minutową przerwą pomiędzy. Zostało to zmienione w 2019 roku na bazie decyzji Międzynarodowej Federacji Hokeja na Trawie (FIH, czyli International Hockey Federation) po kilku latach eksperymentów w turniejach międzynarodowych. Niektóre krajowe federacje ociągają się jednak z wdrożeniem nowych przepisów.

Jak wygląda to w Polsce? Według regulaminów Polskiego Związku Hokeja na Trawie mecze nad Wisłą powinny być rozgrywane zgodnie z międzynarodowymi zasadami gry. Wyraźnie nakazują to również regulaminy poszczególnych zawodów, na czele z najwyższą klasą rozgrywką, czyli Superligą.

Boisko do hokeja na trawie ma 91,40 m długości i 55 m szerokości. Skąd tak nierówne liczby? Ustalano je na bazie anglosaskich standardów, czyli boisk o wymiarach 100 jardów na 60 jardów. Od środka bramki mierzącej 2,14 m i szerokiej na 3,66 m ustalone jest półkole o promieniu 15 m, będące polem karnym. Nawierzchnia jest zazwyczaj syntetyczna. W ten rodzaj hokeja gra się również na hali z bramkami o rozmiarach 2 m x 3 m, ale nie należy mylić go z unihokejem czy hokejem in line.

Istotną sprawę stanowią też piłeczki do hokeja na trawie. Są puste w środku i wykonane z PVC. Zgodnie z wytycznymi FIH ich średnica musi mieć od 7,13 cm do 7,48 cm, a waga od 156 g do 163 g. Najpopularniejsze są płaskie piłeczki marki Dita, ale na rynku znajdziemy również  piłki z wgłębieniami, przystosowane do gry na mokrej nawierzchni.

Przed meczem hokeja na trawie obie drużyny ustawiają się na swoich połowach. Spotkanie rozpoczyna się od gwizdka sędziego i podania piłki przez przedstawiciela jednego z zespołów, wylosowanego za pomocą rzutu monetą. Zwycięża ta drużyna, która strzeli więcej bramek, ale może paść też remis. Gol pada wtedy, gdy w momencie oddania strzału piłka znajdowała się w bronionym półkolu i następnie przekroczyła linię bramkową. Po bramce drużyna, która straciła gola, rozpoczyna grę od środka boiska.

Zasady hokeja na trawie przewidują trzy kary drużynowe:

- rzut wolny – wykonywany z miejsca najbliższego przewinieniu i przyznawany wyłącznie w obszarze dalszym niż 23 metrów od jednek z bramek
- rzut karny – wykonywany z 7 metrów od bramki
- karny rzut rożny – charakterystyczny dla tego sportu, wykonywany z narożnika boiska w formie podania do atakującego gracza spoza półkola strzałowego, po którym to podaniu dopiero wbiec mogą na boisko ustawieni za linią bramkową obrońcy

Co ciekawe, istnieją aż trzy rodzaje kar indywidualnych dla poszczególnych zawodników. Podobnie jak w innych odmianach tego sportu, i tutaj kary osobiste polegają na czasowym lub trwałym wykluczeniu z gry. Rodzaj zawieszenia sygnalizuje się kolorowymi kartami sędziowskimi.

W hokeju na trawie może zostać przyznana:

- zielona kartka – wykluczenie z gry na 2 minuty
- żółta kartka – wykluczenie z gry na 5 minut
- czerwona kartka – wykluczenie z gry do końca meczu