Jak przygotować się do zimowej wyprawy trekkingowej? Co należy zabrać na wycieczkę? Jakie szlaki w Tatrach zimą dla średniozaawansowanych wybrać?
Tatry zimą prezentują się naprawdę wspaniale. Pokryte połyskującym śniegiem, mroźne i majestatyczne. Nic dziwnego, w końcu jako jedyne w Polsce, swym charakterem przypominają Alpy. Budzące respekt strome zbocza, granitowe granie i niska średnia temperatura roczna to elementy, które pozwalają poczuć ich alpejski klimat. Jeśli marzy Ci się zimowy trekking górski po szlakach Tatr, zapraszamy do zapoznania się z naszym poradnikiem.
Tatry to pasmo górskie, które charakteryzuje się nie tylko wspaniałą panoramą, ale też dużymi opadami śniegu, silnym mrozem i porywistym wiatrem. Jak w każdych innych górach, także i w Tatrach, zimą warto ubierać się na cebulkę.
Warstwowy sposób ubierania się pozwala na dopasowywanie stopnia ochrony przed zimnem do aktualnie panujących warunków pogodowych, ale nie tylko. Jak wiadomo, podchodząc pod stromy stok, ciało poddawane jest naprawdę intensywnemu wysiłkowi. Jego skutkiem jest rozgrzanie organizmu, a nawet wydzielanie sporej ilości potu. Na grani, gdzie wieje silny wiatr, nie tylko spada odczuwalna temperatura, ale także i wysiłek staje się mniej intensywny. Nic więc dziwnego, że wymienione warunki wymagają innego odzienia. Ubiór na cebulkę jest więc w zimowych Tatrach koniecznością. Oczywiście, ilość warstw jest kwestią w pełni indywidualną, jednak istnieją pewne wytyczne, którymi można kierować się podczas pakowania. Jaka odzież sprawdzi się więc w polskich Tatrach? Co należy mieć na wyposażeniu, aby zapewnić sobie komfort termiczny? Spieszymy z odpowiedzią. Ubrania, które warto mieć na sobie i/lub w plecaku na szlaku to przede wszystkim:
bielizna termoaktywna, w której skład wchodzą kalesony, koszulka i majtki, a w przypadku kobiet także biustonosz,
termoaktywna koszulka z krótkim rękawem,
techniczna koszulka z długim rękawem,
polar,
softshell,
hardshell lub kurtka przeciwdeszczowa,
spodnie softshellowe,
skarpetki trekkingowe,
czapka,
komin,
rękawiczki polarowe,
łapawice, czyli rękawiczki jednopalczaste,
stuptuty.
Tatry potrafią być naprawdę wymagające, dlatego warto zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt turystyczny i najpotrzebniejsze akcesoria trekkingowe.
Należą do nich:
latarka czołówka, która przydać się może ze względu na szybko zapadający o tej porze roku zmrok. Należy wybrać czołówkę wysokiej jakości, która jest wodoodporna i cechuje się mocą co najmniej 100 lumenów;
apteczka górska, która zawiera między innymi: stałe leki, środki odkażające, różnego rodzaju plastry i opatrunki, gazy, bandaże, chustę trójkątną i składane szyny, folię NRC, nożyczki z zaokrąglonymi czubkami oraz leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, przeznaczone dla siebie (nie wolno podawać ich innym ze względu na możliwość wystąpienia reakcji alergicznych);
telefon z naładowaną baterią, w którym powinien być zapisany numer do TOPR, czyli Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego: +48 601-100-300 lub 985;
powerbank, na wypadek wyładowania się baterii w telefonie. Nawet przy dobrych warunkach pogodowych, niska temperatura może przyspieszyć wyładowywanie się baterii, dlatego zawsze warto mieć przy sobie dodatkowe źródło energii;
raczki, które sprawdzą się na terenach przykrytych małą ilością śniegu;
raki i czekan, jeśli będzie tego wymagał szlak. Te sprzęty przeznaczone są na bardziej wymagające trasy, pokryte grubym śniegiem;
gogle, które pozwolą poruszać się nawet w trakcie śnieżycy;
okulary przeciwsłoneczne, dzięki którym zadbasz o swoje oczy. W górach pokrytych śniegiem jest to akcesorium niezbędne;
kije trekkingowe, które pomogą Ci utrzymywać równowagę nawet przy większym oblodzeniu;
rakiety śnieżne, jeśli zajdzie potrzeba ich używania, czyli wtedy gdy góry przykryte są naprawdę świeżym puchem;
lawinowe ABC, czyli łopata, sonda i detektor, które mogą uratować życie osobom przysypanym przez lawinę;
kuchenka turystyczna, dzięki której w każdej chwili będziesz mieć możliwość przygotowania sobie ciepłego posiłku lub napicia się gorącej herbaty.
Patrząc na całe tatry polskie, można zauważyć, że nietrudno znaleźć tutaj schronisko, w którym istnieje możliwość posilenia się ciepłym jedzeniem i napicia gorącego napoju. Jeśli jednak wolisz być samowystarczalny/samowystarczalna, warto zabrać ze sobą kuchenkę turystyczną oraz posiłek, który można na niej przygotować. Szczególnie polecamy dania liofilizowane, które są zdrowe i pożywne. Nie mają nic wspólnego z daniami instant, które stanowić mogą na szlaku jedynie bezwartościowy zapychacz żołądka. Jedzenie liofilizowane to dania pozbawione wody (nawet do 95%). Wymagają więc jedynie zalania wrzątkiem zawartości torebki. Mając przy sobie kuchenkę turystyczną, wystarczy zagotować wodę i wlać ją do opakowania a następnie zamieszać i odczekać tyle, ile napisane jest na etykiecie. Po chwili można cieszyć się pysznym, zdrowym i wartościowym ciepłym posiłkiem. W Tatrach zimą jeden liofilizowany posiłek dziennie to jednak zdecydowanie za mało. Warto więc dodatkowo mieć w plecaku produkty takie jak:
kanapki z serem żółtym, pastą z fasoli, wegetariańskim pasztetem lub innym źródłem białka,
kabanosy lub suszone mięso,
batony energetyczne lub żele energetyczne,
gorzka czekolada,
orzechy i bakalie
owoce świeże lub suszone, zwłaszcza banany i jabłka.
Poza jedzeniem, należy zadbać także o napoje. Regularne nawadnianie jest bowiem jeszcze ważniejsze niż spożywanie jedzenia. Z tego powodu należy zaopatrzyć się w odpowiednią ilość wody, którą trzeba pić często małymi łykami. Poza wodą, można mieć również napoje izotoniczne. Spokojnie możesz przygotować je samemu/samej. Wystarczy, że do wody dodasz szczyptę soli, sok z cytryny i miód. Istotną kwestią jest także posiadanie przy sobie gorącego napoju. W Tatrach zimą należy posiadać w plecaku termos z herbatą lub kawą. Najlepiej, jeśli napój będzie wcześniej posłodzony. Pozwoli to nie tylko nawodnić i rozgrzać organizm, ale również dać mu kopa energii.
Zanim wyruszysz zdobywać wierzchołki Tatr, sprawdź prognozę pogody. Nie korzystaj z ogólnodostępnych aplikacji pogodowych, ale ze sprawdzonych źródeł informacji. Należą do nich między innymi apka IMGW (czyli Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej) a także oficjalna strona internetowa TOPR, na której (poza prognozą pogody) znajdziesz także informację dotyczącą ewentualnego stopnia zagrożenia lawinowego.
Trekking górski w Tatrach zimą to wyjątkowe przeżycie. Aby wyprawa przebiegła bezpiecznie, należy zadbać o kilka podstawowych elementów. Jeśli jesteś zapalonym/zapaloną miłośnikiem/miłośniczką chodzenia po górach, na pewno wiesz, jak należy postępować wybierając się na szlak. Dla bezpieczeństwa warto jednak przypomnieć sobie podstawowe zasady, która zapewnią Ci większy komfort i bezpieczeństwo. Oto najważniejsze z nich:
sprawdź prognozę pogody i dopasuj do niej odzież i akcesoria;
powiadom rodzinę i obsługę schroniska/ośrodka/hotelu o tym gdzie się wybierasz i o której masz zamiar wrócić. Jeśli nie wrócisz w wyznaczonym czasie (z poprawką na opóźnienie) będą oni mogli powiadomić o tym odpowiednie służby ratunkowe;
zawsze wychodź w góry wczesnym rankiem, aby bezpiecznie dotrzeć do schroniska/hotelu/ośrodka/domu przed zmrokiem;
mierz siły na zamiary. Nie szarżuj i weź poprawkę na to, że zimą człowiek porusza się znacznie wolniej niż latem;
nie wychodź na szlak samemu/samej. Postaraj się o towarzystwo, albo dołącz się do kogoś na trasie;
nie wstydź się prosić o pomoc, jeśli zajdzie taka potrzeba;
ściągnij na telefon aplikację "Ratunek" i zapisz w nim numer telefonu do TOPR.
Tatry zimą dla średniozaawansowanych mają w swojej ofercie naprawdę wiele ciekawych propozycji. Większość z nich ma swój początek w Kościelisku, Kuźnicach lub Łysej Polanie.
Szlaki idealne na rozgrzewkę
Jeśli planujesz zacząć trekking od łatwiejszych szlaków, rozważ następujące propozycje: Dolina Kościeliska (można pokusić się o wydłużenie wycieczki. W tym celu należy udać się do schroniska PTTK na Hali Ornak a następnie Stawu Smreczyńskiego), Dolina Chochołowska, Polana Kalatówki, Rusinowa Polana, Dolina Goryczkowa, Polana Kondratowa, Dolina Małej Łąki, Dolina Jaworzynka, Olczyska Polana, Dolina Strążyska i Hala Gąsienicowa.
Jeśli nie występuje zagrożenie lawinowe, warto również wybrać się słynną trasą na Morskie Oko. Latem nie jest ona zbyt atrakcyjna, głównie ze względu na masę turystów i asfaltową nawierzchnię, jednak zimą zapewnia naprawdę wspaniałe widoki. Na rozchodzenie można też wybrać się na Drogę pod Reglami. Ten prosty, niewymagający szlak, prowadzi od miejscowości Kiry aż pod skocznię Wielka Krokiew. Mimo, że nie prowadzi on przez góry, a przez tereny leżące u podnóży lasu TPN, zapewnia atrakcyjne widoki (Gubałówka i ogólnie rzecz ujmując zachodnia część Zakopanego). Po drodze mija się między innymi wodospady (nie są one co prawda zbyt imponującej wielkości, ale urozmaicają wycieczkę) i bacówki (w których nabyć można pyszne góralskie sery).
Szlaki dla bardziej wymagających turystów
Jeżeli masz na wyposażeniu raczki, możesz spróbować swoich sił na szlaku na Kasprowy Wierch oraz na zatłoczony latem Giewont. Zimą, ten niezwykle popularny szlak bywa naprawdę mniej oblegany. Polecamy wybrać się na niego z Kondratowej Przełęczy, czyli od południa. Planując wycieczkę, weź pod uwagę czerwony szlak na odcinku, który łączy ze sobą Przełęcz w Grzybowcu ze Wyżną Kondracką Przełęczą jest zamknięty od 1 grudnia do 15 maja. Trasa od strony Doliny Strążyskiej będzie więc znacząco utrudniona. Jak więc dostać się na szczyt Giewontu? Najlepiej zacząć od Doliny Kondratowej (po drodze mija się Hotel Górski na Kalatówkach a także schronisko PTTK na Hali Kondratowej) i kierować się aż do Kondrackiej Przełęczy. Stamtąd widać już dokładnie wejście na Giewont.
Planując wejście na Kasprowy Wierch, masz do wyboru trzy warianty:
żółty szlak, prowadzący Doliną Jaworzynki, a dalej przez Halę Gąsienicową,
zielony szlak, prowadzący przez Myślenickie Turnie,
niebieski szlak, prowadzący przez Boczań, schronisko PTTK Murowaniec, które leży w Dolinie Gąsienicowej.
Zejście najlepiej zaplanować szlakiem zielonym, który prowadzi z Przełęczy pod Kopą Kondracką, przez schronisko PTTK na Hali Kondratowej, aż do Kuźnic.
Po rozgrzewce w postaci wyżej wymienionych tras, na nieco bardziej wytrawnych turystów pieszych, czekają szlaki prowadzące w okolice Doliny Pięciu Stawów i Świnicy a także liczne trasy Tatr Wysokich i Tatr Zachodnich. Te ostatnie gwarantują nie tylko stosunkowo przystępne trasy, ale również niesamowitą panoramę. Szlak, który prowadzi Doliną Chochołowską do Polany Chochołowskiej, na której znajduje się schronisko, zapewnia piękny widok na Wołowiec i Bobrowiec oraz na Jarząbczy, Kończysty i Starorobociański Wierch. A ze schroniska niedaleko już na szczyt zwany Grzesiem, z którego również podziwiać można zapierające dech w piersiach widoki.
Nie wszyscy miłośnicy górskiego trekkingu o tym wiedzą, ale niektóre szlaki w Tatrach są okresowo zamykane. Po słowackiej części gór, która znajduje się na terenie TANAPu (TANAP to Tatranský Národný Park, czyli odpowiednik naszego Tatrzańskiego Parku Narodowego) w okresie od 1 listopada do 15 czerwca, zamknięte są wszystkie szlaki, które położone są powyżej schronisk. Jeśli postanowisz wybrać się w tym czasie na wycieczkę po nieczynnych trasach, przygotuj się na duże wydatki. Kary za łamanie zakazu są bowiem wysokie. W Polsce, na terenie TPN (Tatrzański Park Narodowy), zamyka się niektóre szlaki w okresie trwającym od 1 grudnia do 15 maja. Należą do nich: szlak na Giewont na odcinku od Przełęczy w Grzybowcu aż po Przełęcz Kondracką Wyżnią, szlak z Morskiego Oka do Doliny Pięciu Stawów przez Świstówkę oraz szlak na Czerwone Wierchy na odcinku od Doliny Tomanowej do Chudej Przełączki. Wymienione części szlaków zamykane są nie dla widzimisię, ale ze względu na występujące tam zagrożenie lawinowe. Z tego powodu, dla turystów pieszych, którzy planują wyjście w góry zimą, wytycza się specjalne obejścia. Są one wyraźne oznaczone, dlatego nie sposób ich nie zauważyć. Omyłkowe wejście na zamknięty szlak jest więc w zasadzie niemożliwe.
