Jakie są rodzaje boksu?

Jednym z najbardziej widowiskowych rodzajów boksu jest muay thai, sport walki zwany ze względu na swoją ojczyznę boksem tajskim. Nieco bardziej malowniczym określeniem jest Sztuka Ośmiu Kończyn, zwracająca uwagę na osiem punktów styku: pięści, łokcie, kolana i stopy. To właśnie użycie tych części ciała stanowi wyróżnik boksu tajskiego, podobnie zresztą jak nastawienie na walkę w zwarciu. Do klinczu może jednak nie dojść, gdyż ze względu na uderzanie nieosłoniętymi łokciami czy kolanami w pojedynkach muay that na porządku dziennym są błyskawiczne nokauty.

Ze względu na liczne wypadki jeszcze przed II wojną światową do boksu tajskiego zostały włączone rękawice muay thai, a w walkach amatorskich wymagane są ponadto ochraniacze łokci, goleni, tułowia, narządów płciowych, a także charakterystyczny kask. Oprócz nokautu wygraną w tym sporcie zapewnić mogą punkty, które przyznawane są walczącym za skuteczne ciosy zgodne z przepisami.

Pochodzący z Birmy, a właściwie dzisiejszej Mjanmy, sport walki jest bardzo podobny do muay thai. Główna różnica pomiędzy nimi zawarta jest w określeniu Sztuki Dziewięciu Kończyn. Dodatkowym elementem jest w tym przypadku głowa, bowiem w tej formie boksu można zadawać ciosy z popularnego byka. To jednak nie jedyny czynnik odpowiadający za brutalność i kontuzjogenność, ponieważ do uderzeń głową dochodzą jeszcze ręce osłonięte jedynie. Nad Wisłą lethwei nie jest zbyt popularny, ale zmienić chce to powstały pod koniec 2020 roku Polski Związek Boksu Birmańskiego Lethwei.

W stosunku do boksu chińskiego panuje na zachodzie, nie wyłączając z tego Polski, spore zamieszanie terminologiczne. Warto rozpocząć od słowa wushu. Pod tym zbiorczym określeniem ukrywają się wszystkie chińskie techniki i sztuki walki. W kulturze popularnej w tym znaczeniu używa się jednak zazwyczaj określenia kung-fu, oryginalnie oznaczającego wysokie zaawansowanie w dowolnej dziedzinie.

Pod względem sportowym chiński boks wushu dzieli się na dwa rodzaje: taolu oraz sanda. Pierwsza odmiana nie cieszy się w Europie zbyt wielkim powodzeniem, ponieważ polega na realizacji akrobatycznych form, ocenianych na punkty zgodnie ze skomplikowanymi zasadami. Nic dziwnego zatem, że większą popularność ma sanda, w oryginale oznaczająca sparing. Nie ma w niej elementów akrobatycznych, a walki przypominają połączenie muay thai z zapasami.

Popularne rodzaje boksu zawierają w sobie elementy związane z kopaniem i nie inaczej jest z savate. Boks francuski przedostał się do ogólnej świadomości podczas igrzysk olimpijskich rozgrywanych w 1924 roku w Paryżu, gdzie stał się jedną z dyscyplin pokazowych. Mimo iż jego opisy przewijały się przed II wojną światową przez polskie książki poświęcone sztukom walki, na ponowne zainteresowanie savate musieliśmy czekać do XXI wieku, gdy jego propagowaniem zajął się Piotr „Kowal” Kowalczyk.

Starania przedwcześnie zmarłego trenera nie przyniosły niestety wielkich efektów i savate nie stało się w Polsce zbyt popularne. Jeden z jego rodzaju, savate forme, stanowić może jednak doskonałe uzupełnienie ćwiczeń z workiem treningowym. Zajęcia ruchowe bez rywalizacji, przyjmujące formę cardio kick boxingu, odpowiadają na wiele potrzeb treningowych boksera.

Ostatnim z rodzajów boksu, który chcielibyśmy opisać, jest kick-boxing. Jak wskazuje sama nazwa, i tutaj mamy do czynienia z połączeniem tradycyjnego boksowania z uderzeniami nogą. Chociaż w wielu publikacjach określenie kick-boxing odnosi się do ogółu sportów walki z użyciem nóg, pod pojęciem tym rozumiemy przede wszystkim eklektyczne style wyrosły z dwóch tradycji: japońskiej oraz amerykańskiej.

Japoński kick-boxing został zapoczątkowany w późnych latach 50., gdy pierwsi karatecy zaczęli interesować się boksem tajskim i na bazie obu tych sportów stworzyli nową sztukę walki. Wyrosły z niej widowiskowe turnieje promowane przez organizację K-1, w których za pomocą ciosów bokserskich oraz kopnięć wymierzonych w głowę, korpus lub nogi oponenta zawodnicy chcą doprowadzić do nokautu lub równoznacznego z nim potrójnego nokdaunu w jednej rundzie. W tym rodzaju kick-boxingu oprócz rękawic używa się także dwóch rodzajów ochraniaczy bokserskich: na zęby oraz krocze.

Amerykański kick-boxing również jest wytworem karateków, tyle że przebywających w latach 70. w Stanach Zjednoczonych. Dążyli oni do stworzenia systemu, w którym ciosy zadawać można było z pełną siłą. Full-contact karate, nazywane w skrócie po prostu full contact, regulowane jest w naszym kraju przez Polski Związek Kick-boxingu. Zazwyczaj w turniejach tego sportu można kopać oraz wyprowadzać ciosy rękoma powyżej pasa, zabronione jest używanie kolan i łokci, a zasady dotyczące podcięć czy rzutów są bardzo zróżnicowane w zależności od organizacji.