Posiłek bogaty w białko tłuszcz i błonnik pokarmowy

Obalamy najbardziej popularne mity żywieniowe! 

Popularne mity żywieniowe często się powiela bez weryfikacji. Poznaj fakty dietetyczne i dowiedz się, jak się odżywiać.

Każdy z nas zna jakieś popularne mity dietetyczne, które pomimo wielu sprostowań lekarzy i dietetyków wciąż budzą kontrowersje i niepokój. Które z nich zostały potwierdzone, a jakie powinniśmy z miejsca odrzucić? 

Mity żywieniowe – czym są i skąd się biorą?

Zapewne nieraz zdarzyło Ci się spotkać z twierdzeniem na temat żywienia, które wydało Ci się dziwne lub nieprawdziwe. Mity żywieniowe to właśnie takie twierdzenia, które wprowadzają nas w błąd i nie są poparte rzetelnymi źródłami lub konkretnymi badaniami naukowymi.

Z biegiem lat wiedza o świecie zmienia się, naukowcy odkrywają coraz nowsze fakty na temat świata i człowieka. Podobnie jest także z jedzeniem i procesem odchudzania. Mimo tego, wciąż zdarzają się zdania, które z osiągnięciami nauki nie mają wiele wspólnego. Skąd biorą się popularne mity żywieniowe?

Głównie z faktu, że osoby nieznające się na dietetyce pokładają wiarę w dużą część informacji zasłyszanych od znajomych lub przeczytanych w internecie. Jak wiemy, nie zawsze muszą być to zdania prawdziwe, które mają pokrycie w rzeczywistości. By uniknąć powielania mitów, a co gorsza wykluczania ze swojej diety zdemonizowanych produktów, warto weryfikować informacje w sprawdzonych źródłach, u osób, które mają obszerną i najnowszą wiedzę z zakresu dietetyki i zdrowego żywienia.

Grupa osób jedzących wspólnie sałatkę z pomidorem ogórkiem i makaronem na stole turytycznym

Mit 1 – nie można jeść po 18!

W dietetyce i sposobie żywienia wielu Polaków, godzina 18 urosła do rangi nieprzekraczalnej bramy czasu, po której każdy posiłek odłoży się w naszym ciele, jako nadprogramowe kilogramy tłuszczu. Nic bardziej mylnego! Najbardziej zalecanym sposobem rozkładania energii na posiłki jest spożywanie 5 posiłków dziennie, gdzie:

 I śniadanie stanowi 25-30% zapotrzebowania energetycznego
II śniadanie to 5-10%
obiad 30-35%
podwieczorek 5-10%
kolacja 15-20% 

Zakładając więc, że jesteśmy osobami, które śniadanie jedzą o godzinie 7:00, a pomiędzy każdym naszym posiłkiem występuje około trzygodzinna przerwa, kolację powinniśmy zjadać po godzinie 19:00, jeżeli nie później. Mówi się, że ostatni posiłek powinno się spożyć najpóźniej 2-3 godziny przed snem. W zależności od naszego trybu życia, pory wstawania oraz czasu, kiedy kładziemy się spać, mogą być to zupełnie różne godziny. Mityczna i owiana złą sławą godzina 18:00 jest więc prawidłowa dla osób, które zasypiają około 21:00. 

Kobieta przygotowująca shake'a z odżywką białkową aby zbudować masę mięśniową

Mit 2 – jeśli chcesz zbudować masę, jedz bardzo dużo białka

Budowanie masy mięśniowej wielu osobom kojarzy się głównie ze spożywaniem znacznie większej ilości białka, zarówno w formie posiłków, jak i koktajli proteinowych. Osoby uprawiające sport powinny pamiętać jednak, że to dobrze zbilansowana dieta ma ogromny wpływ na możliwość osiągania przez nas zadowalających wyników.

W zależności od rodzaju sportu, czasu trwania treningu oraz stopnia jego intensywności, potrzeby żywieniowe poszczególnych grup ludzi różnią się od siebie znacząco. Nie istnieje uniwersalna „dieta sportowca”, którą można polecić wszystkim. Zawsze należy brać pod uwagę indywidualne zapotrzebowanie kaloryczne oparte o parametry antropometryczne pacjenta, jego wiek oraz o plan treningowy.

Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez „sportowców amatorów” jest dostarczanie swojemu organizmowi wraz z dietą zbyt dużych ilości białka. Okazuje się bowiem, że masę mięśniową, stosując dobrze zbilansowaną dietę, jest się w stanie zbudować nawet przy 0,6g białka na każdy kilogram masy ciała. Białko powinno stanowić 15-20% naszego dziennego zapotrzebowania energetycznego.

Mit 3 – ziemniaki tuczą, a pomidora z ogórkiem nie można łączyć

Ile razy, będąc na diecie, słyszałeś, że musisz całkowicie zrezygnować z ziemniaków? Czy faktycznie są one tak kaloryczne, by nie mogły znaleźć się w codziennej diecie? Otóż same w sobie ziemniaki są źródłem witamin i składników mineralnych, głównie potasu, fosforu czy magnezu. Ku zaskoczeniu wielu, nie mają jednak tak wielu kalorii, ich kaloryczność jest mniejsza niż takiej samej ilości kaszy lub makaronu! Najważniejszy jest jednak sposób ich przygotowania i podawania. Jeśli podajesz je w formie smażonych frytek lub oblewasz tłuszczem, zawiesistymi sosami lub skwarkami – owszem, będą bardzo kaloryczne. Same w sobie jednak takie nie są.

Zdarzyło Ci się usłyszeć, że nie powinno się łączyć pomidora z ogórkiem na przykład w jednej sałatce? Ma to swoje uzasadnienie w składzie chemicznym obu warzyw. Pomidory są bogate w witaminę C, ogórki z kolei w enzym zwany askorbinazą, który to wspomnianą witaminę dezaktywuje. Odbywa się to jednak w określonych warunkach pH, które można łatwo zmienić, dodając do sałatki na przykład sok z cytryny bądź ocet. Dzięki obaleniu tego mitu, możesz już bez obaw cieszyć się smakiem swojej ulubionej sałatki greckiej!

Rodzina siedząca przy stoliku turystycznym i jedząca warzywa i chleb

Mit 4 – chcesz schudnąć? Nie jedz pieczywa i makaronu

Podobnie, jak godzina 18:00, węglowodany to kolejny koszmar ludzi przebywających „na diecie”. Pacjenci decydujący się na diety redukcyjne w celu zrzucenia nadprogramowych kilogramów często pytają o wyeliminowanie z takich produktów jak: chleb, makarony, kasze, czy ziemniaki.

Z punktu widzenia dietetyka – węglowodany powinny stanowić około 55-60% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Ich źródeł możemy szukać w owocach, warzywach, ale także w produktach piekarniczych.

Będąc na diecie odchudzającej – a lepiej powiedziawszy – zmieniając swoje nawyki żywieniowe – warto wybierać ciemniejsze pieczywo z ziarnami, pełnoziarnisty makaron, grube kasze oraz dodawać warzyw do swoich posiłków. Wyeliminowanie z jadłospisu dużej ilości węglowodanów może skutkować złym samopoczuciem (glukoza to główne „pożywienie” dla naszego mózgu), ospałością, czy zdenerwowaniem. Wyżej wymienione produkty to także wspaniałe źródło błonnika pokarmowego oraz witamin, szczególnie tych w grupy B.

Zupełnie inaczej wygląda ta kwestia w przypadku osób, które cierpią na nietolerancję glutenu. Wówczas, jeżeli takie są wskazania medyczne na przykład przy celiakii, konieczne będzie przejście na dietę bezglutenową, która wyklucza szereg produktów zbożowych. W przypadku osób zdrowych rezygnacja z pieczywa i makaronów nie wnosi niczego dobrego do codziennej rutyny, a nawet może przyczynić się do niedoborów, na przykład żelaza.

Mit 5 – kawa wypłukuje magnez z organizmu

To jeden z największych mitów dietetycznych, a cała prawda na temat picia kawy i magnezu może Cię zaskoczyć! Na początku powiedzmy jedno – fakt, kawa, a właściwie zawarta w niej kofeina, wpływa na wypłukiwanie tego pierwiastka z naszego organizmu. Szacuje się, że wypicie w ciągu dnia 2-3 filiżanek tego napoju pozbawia nas około 4 mg magnezu. Gdzie więc tutaj mit?

Otóż kawa jest także świetnym źródłem tego składnika! Brzmi to może nieco paradoksalnie, ale potwierdzono, że wypijając wspomnianą wcześniej ilość kawy, dostarczamy swojemu organizmowi aż 14-21 mg magnezu. Nie ma więc podstaw, by obwiniać uwielbiany przez wielu napój winą za niedobory wspomnianego pierwiastka. Zaskoczeni?

Kobieta i mężczyzna w odzieży sportowej stojący w kuchni przy blacie z miską wypełnioną cytrusami

Mit 6 – cytryna to najlepsze źródło witaminy C

Zwykło się uważać, że najlepszym sposobem na uzupełnienie witaminy C, czy też kwasu askorbinowego, jest jedzenie cytrusów, a już najlepiej cytryny. Być może wzięło się to od ich specyficznego, cierpkiego smaku. Jednak to kolejny stereotyp żywieniowy.

Największą zawartość tej witaminy wśród warzyw ma natka pietruszki. Zaraz za nią najwięcej kwasu askorbinowego dostarczymy, spożywając paprykę, brukselkę i brokuły. Jeśli zaś chodzi o owoce, cytrusy również nie znajdują się w czołówce. Najwięcej witaminy C zawiera rokitnik, owoce dzikiej róży, czarne porzeczki czy kiwi

Mity żywieniowe – nie daj się zwariować

Bardzo zależy Ci na zrzuceniu kilku kilogramów i osiągnięciu wymarzonej sylwetki na wakacje, więc przechodzisz na restrykcyjną dietę? Marzysz, by zjeść choć kostkę czekolady, ale nie chcesz, by cały wysiłek poszedł na marne? Takie myślenie może wprowadzić więcej szkody niż pożytku do Twojej diety.

Odchudzanie to trudny i długotrwały proces. Nie istnieje żadna dieta cud, ani inne drogi na skróty. To prawda, konsekwencja jest bardzo ważna, jednak metoda małych kroków i wyrobienie zdrowych nawyków żywieniowych będzie o wiele większą korzyścią.
Nie demonizuj kalorii, są potrzebne, by mieć siłę i energię na codzienne wyzwania. Jeśli nie uda Ci się utrzymać w stu procentach zdrowego jadłospisu i zjesz coś słodkiego, to wcale nie znaczy, że znów jesteś na linii startu. Daj sobie szansę na błędy i słabości – to w końcu na nich uczymy się najwięcej.

Zdrowe odżywianie jest niezwykle istotną kwestią w utrzymaniu dobrej kondycji i sprawnego metabolizmu. Pomaga uniknąć wielu chorób, otyłości, a nawet złego samopoczucia. Staraj się weryfikować fakty i mity dotyczące jedzenia, by dostarczać swojemu organizmowi wszystko to, czego potrzebuje bez zbędnych restrykcji. Pamiętaj, by w całym procesie nie stracić zdrowego rozsądku.

Przeczytaj także:

sportowcy spożywający zdrowe przekąski

Jak się odżywiać? Obalamy 5 sportowych mitów żywieniowych

Jak się odżywiać, aby dostarczyć organizmowi witamin, minerałów i antyoksydantów? Od czego zacząć zdrowe odżywianie? Podpowiadamy!

kobieta z jabłkiem

Rodzaje diet – znajdź swoją dietę

Pojęcia dieta używa się w odniesieniu do diet odchudzających lub terapeutycznych ale także w kontekście sposobu odżywiania. Sprawdź więcej!

Wysportowany mężczyzna i kobieta przygotowują potrawę z odżywką białkową

Ile jeść białka na redukcji ? Skuteczne odchudzanie z proteinami

Faktem jest, że białko wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej. Wiele osób na redukcji zastanawia się, ile spożywać białka na redukcji. Poznaj odpowiedź!

Kobieta z synem przygotowujący posiłek o niskim indeksie glikemicznym

Indeks glikemiczny – co to jest i dlaczego jest taki ważny?

Czy indeks glikemiczny ma wpływ na zdrowie? Jak najbardziej tak! Które produkty mają niski indeks, a które wysoki? Poznaj odpowiedź w tym artykule.