Na czym polega narciarstwo alpejskie? Poznaj konkurencje tego sportu

Narciarstwo alpejskie, nazywane także narciarstwem zjazdowym, jest to rodzaj narciarstwa polegający na jak najszybszej jeździe po stoku, na wyznaczonej trasie gdzie znajdują się specjalne tyczki lub znaki. Liczy się tutaj prędkość narciarza, która może sięgać nawet do 150 km/h.

Narciarze zjeżdżają po sztucznie przygotowywanych i naśnieżanych powierzchniach. Cały zjazd jest bardzo widowiskowy z uwagi na wspomnianą prędkość, poruszanie się narciarza i precyzyjną technikę, która jest tu także kluczowym elementem tej dyscypliny.

Choć to piękny i dynamiczny sport, jest on jednocześnie bardzo niebezpieczny. Narciarze podczas zjazdów rozwijają naprawdę duże prędkości, a w narciarstwie alpejskim upadki przy takich warunkach są bardzo niebezpieczne. Wypadki narciarstwa alpejskiego kilkukrotnie kończyły się złamaniami kończyn, a nawet paraliżem ciała. Trzeba mieć świadomość, że piękno tego sportu łączy się z naprawdę dużym ryzykiem.

Rozpocząć warto od zapoznania się z poszczególnymi konkurencjami narciarstwa alpejskiego, których jest dość sporo. Oprócz tych głównych pojawiają się jeszcze poboczne, przykładowo uprawiane na trawie, igielicie lub w postaci freeride. Podstawowa struktura tego sportu olimpijskiego składa się z następujących składowych:

Ogólne zasady tej technicznej konkurencji są dość proste – mamy trasę o określonej długości (te są różne w zależności od lokacji), a na niej w odpowiednich miejscach umieszczone dwie tyczki tworzące bramkę, na przemian czerwone i niebieskie. Konfigurowane są one w konkretne układy, a zadaniem narciarza alpejskiego jest ich ominięcie (i niepominięcie!), wraz z jak najszybszym dotarciem do mety. Z pozoru sprawa prosta, w praktyce jednak arcytrudna, ponieważ ułożenie poszczególnych bramek to ogromne wyzwanie, wymagające szczegółowego zapoznania się z trasą. Co istotne, podczas zawodów każdy uczestnik odbywa dwa przejazdy, a w każdym z nich ułożenie bramek jest nieco inne. W narciarstwie alpejskim wynik to zawsze suma wszystkich przejazdów.

Różnica poziomów między startem a metą: dla mężczyzn 180-220 metrów, dla kobiet 140-200 metrów.

Ulubiony przez wielu kibiców slalom gigant nie różni się zbyt bardzo od podstawowej konkurencji. Zwiększony jest oczywiście dystans, sama trasa jest też szersza (40 metrów zamiast 30). Nieco inna jest też konstrukcja bramki, która złożona jest z dwóch flag i czterech tyczek.

Różnica poziomów: dla mężczyzn 250-450 metrów, dla kobiet 250-400 metrów.

Idąc o piętro wyżej, slalom gigant jest zastępowany przez supergigant. Tutaj ponad technikę stawia się szybkość, przez co całość jest bardzo widowiskowa. Sama trasa jest już znacząco dłuższa, ale przy tym dość wąska (30 metrów). Dość istotny jest fakt, że zawodnicy mogą co prawda zapoznać się z trasą (a nawet muszą), ale nie trenują bezpośrednio na niej. Supergiganta można poznać po bramkach z dwoma tyczkami połączonymi płachtą, po dwie pary na bramkę.

Różnica poziomów: dla mężczyzn 500-650 metrów, dla kobiet 400-600 metrów.

Król szybkości, emocji, dystansu i trudności. Na najtrudniejszych, europejskich trasach narciarze alpejscy osiągają prędkości o 60 km/h wyższe niż w pełni rozpędzone TIR-y na autostradzie. Do tego ominięcie bramki równe jest dyskwalifikacji!

Różnica poziomów: dla mężczyzn 800-1100 metrów, dla kobiet 450-800 metrów.

Połączenie zjazdu lub supergiganta ze slalomem, po jednym przejeździe dla każdego z nich, nazywane jest superkombinacją. Ta konkurencja wyparła kombinację, która różniła się jedynie dwoma kwestiami – na rozegranie potrzebne były dwa dni (obecnie jeden), a na trasie slalomu odbywały się dwa przejazdy (teraz jeden). 

Narciarze alpejscy muszą nieco inaczej ubrać się na narty niż zwykły początkujący. Najbardziej charakterystyczną rzeczą, jaką posiada zawodnik w swoim wyposażeniu, jest jego kombinezon, czyli tak zwana guma. Taki kombinezon pomaga zawodnikowi uzyskać aerodynamiczną pozycję oraz niweluje opory powietrza podczas jazdy na nartach. Pamiętajmy, że podczas zawodów narciarskich istotne są nawet setne sekundy.

Innym niezbędnym produktem, który potrzebuje alpejczyk lub alpejka to krótkie spodenki narciarskie. Zakłada się je na gumę narciarską, dzięki czemu cały strój zapewnia dużą swobodę ruchów podczas treningu narciarskiego. Zdarza się, że pogoda podczas zawodów jest niesprzyjająca. Warto zaopatrzyć się w płaszcz narciarski, dzięki któremu ubranie startowe pozostanie suche. Taki płaszcz również może przydać się trenerowi.

Każdy zawodnik posiada dość dużo różnych akcesoriów narciarskich niezbędnych do jazdy na tyczkach. Rekreacyjny narciarz może być zaskoczony ilością tych produktów. Jednak wiele z tych rzeczy ma zapewnić ochronę zawodnikowi. Bez wątpienia, taką funkcję spełniają kaski narciarskie. 

Dodatkowo zawodnik stosuje ochraniacze na golenie oraz gardy ochraniające dłonie montowane na kije, aby móc pokonywać slalom jak najbliżej tyczek bez bolesnych uderzeń.

W zależności od rangi zawodów oraz konkurencji, w jakiej startuje zawodnik, sprzęt ma określone parametry. Niezgodność z wytycznymi kończy się dyskwalifikacją zawodnika. Podczas zawodów, ważne jest, aby mieć oczywiście narty. Tutaj istotna jest między innymi długość nart oraz promień skrętu.

W przypadku zawodów amatorskich te aspekty nie są już brane pod uwagę. Wybór nart zjazdowych opiera się wtedy na osobistych preferencjach.

W zależności od tego ile mamy czasu na śledzenie każdej dyscypliny, w kalendarzu „czerwonym kolorem” warto zaznaczyć trzy imprezy:

1. Puchar Świata w narciarstwie alpejskim. To najszersza impreza, bo zawiera w sobie aż kilkanaście etapów w różnych krajach, najwięcej we Włoszech i Austrii. Rozgrywane są one zazwyczaj od października do marca. Całość spaja wspólna klasyfikacja generalna, wedle której na koniec zawodnik z największą liczbą punktów wygrywa cały cykl.

2. Mistrzostwa świata w narciarstwie alpejskim. Są rozgrywane co dwa lata, sporo zawodników trenuje właśnie z myślą o nich, traktując złoty medal jako najważniejszą zdobycz w karierze. Co ciekawe, raz w historii (1939) Polska była gospodarzem, gdy mistrzostwa odbyły się w Zakopanem. Najbliższe wydarzenie tej rangi już w 2021 roku, w Cortina d’Ampezzo we Włoszech, a kolejne dwa lata później we Francji, w Courchevel (Méribel).

3. Igrzyska Olimpijskie. Największy prestiż tej imprezy rozgrywanej co cztery lata, to marzenie każdego sportowca. Już samo wystąpienie daje mnóstwo emocji, nie mówiąc o podium. Na igrzyskach olimpijskich rozgrywa się zawody w kombinacji, zjeździe, slalomie, slalomie gigancie, i supergigancie.

Dwie najbardziej utytułowane nacje to Austriacy i Szwajcarzy, po piętach depczą im Francuzi i obywatele USA.

Narciarstwo alpejskie to jedna z ulubionych dyscyplin zimowych. Zachwyca dynamiką, technicznym przygotowaniem narciarzy, ale jest także niebezpieczna. By uprawiać ten sport, trzeba poświęcić dużo czasu na właściwie przygotowanie.