Odstające łopatki – fizjoterapia i ćwiczenia na wystające łopatki

Wystające łopatki to problem polegający na nieprawidłowym ustawieniu kości, gdzie ich przyśrodkowe brzegi odstają od pleców. Przyczyną jest najczęściej osłabienie mięśni stabilizujących łopatkę, takich jak zębaty przedni, oraz dysbalans mięśni między klatką a plecami. Inne czynniki to:

– nieprawidłowa postawa ciała – długotrwałe garbienie się i wysunięcie głowy do przodu wpływają na ustawienie łopatek,

– urazy nerwu – uszkodzenie nerwu piersiowego długiego prowadzi do osłabienia zębatego przedniego,

– wady postawy – na przykład skolioza lub nadmierna kifoza.

Objawy obejmują:

– wystające łopatki odstające od pleców,

– ograniczony ruch w stawie ramiennym,

– dolegliwości bólowe,

– zmiany postury, takie jak zaokrąglone plecy.

Problem jest ściśle związany z wadami postawy. Nieprawidłowe ustawienie tych kości wpływa na całą sylwetkę, prowadząc do przeciążeń w stawach i mięśniach. Nieprawidłowa postura ciała, zwłaszcza w dłuższej perspektywie, powoduje m.in. nadmierne obciążenie kręgosłupa, żeber, zaburzenia w pracy struktur obręczy barkowej i ograniczenie funkcji stawu ramiennego.

Wada postawy – na przykład skolioza lub plecy okrągłe – prowadzi do nierównomiernego napięcia. Mięśnie klatki piersiowej, zwłaszcza mniejszy, stają się przykurczone, podczas gdy grupy grzbietu są osłabione. Ten dysbalans sprawia, że kość odstaje od ściany klatki. Ze względu na to, że ciało ludzkie nieustannie podlega procesom kompensacji adaptacji – czyli dostosowuje się do sił działających na nie z zewnątrz i od wewnątrz – bez profesjonalnej pomocy fizjoterapeutycznej problem będzie się pogłębiał.

Wystające łopatki u dzieci to częsty problem. Zazwyczaj wynika z szybkiego wzrostu i braku odpowiedniej aktywności fizycznej lub nieprawidłowych nawyków (na przykład noszenia ciężkiego plecaka na jednym ramieniu). Przypadłość może również być efektem wpływu istniejących już wad na rozwijający się układ ruchu. Dlatego tak ważne jest, aby zadbać o korektę wad jak najwcześniej. Tego typu wadu u dziecka mogą przekształcić się w trwałe zmiany. Wczesna interwencja i ćwiczenia korekcyjne pomogą zapobiec wielu problemom w przyszłości.

Diagnoza obejmuje w pierwszej kolejności ocenę postury ciała przez fizjoterapeutę. Następnie specjalista przeprowadza badanie zakresu ruchu oraz analizę napięcia mięśniowego i identyfikację osłabienia poszczególnych elementów. W razie potrzeby lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta zleci dodatkowe badania obrazowe dla wykluczenia innych deformacji, lub niewidocznych gołym okiem skrzywień kręgosłupa.

– ściąganie łopatek – stań prosto, ustaw stopy na szerokość bioder. Wyprostuj tułów i ściągnij kości w dół i do środka. Utrzymaj pozycję przez 5 sekund. Powtórz 10 razy.

– pompki – wykonuj klasyczne pompki, koncentrując się na pracy grup stabilizujących łopatkę.

– ćwiczenia ruchowe u dziecka – zachęć dziecko do zabaw ruchowych, na przykład do pływania lub wspinaczki.

– ćwiczenia z taśmą – dziecko trzyma końce taśmy i rozciąga ją na boki.

– wiosłowanie z hantlami – w pozycji stojącej, pochyl tułów do przodu i podciągaj hantelki w kierunku bioder.

– rotacje zewnętrzne ramion – użyj lekkich hantli lub gum oporowych, wykonuj rotacje ramion na zewnątrz.

– przyciąganie – w pozycji siedzącej lub stojącej, ściągaj kości do siebie, utrzymując barki nisko.

– unoszenie ramion w bok – to ćwiczenie działa na mięśnie naramienne i stabilizuje kości.

Ustawienie ciała ma bezpośredni wpływ na pozycję łopatek, a wszelkie nieprawidłowości w tym zakresie w dłuższej perspektywie prowadzą do poważnych problemów zdrowotnych. Nieprawidłowa postura ciała – jak garbienie się czy nadmierne wysunięcie głowy do przodu – powoduje przeciążenia i osłabienie struktur stabilizujących. To z kolei prowadzi do ich odstawania od klatki piersiowej i zaburzeń w funkcjonowaniu całej struktury. Poprawa postury poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia oraz edukację pacjenta jest podstawą w leczeniu tej przypadłości. Świadome utrzymywanie właściwej postury w codziennych czynnościach zapobiega nawrotom problemu i przyczynia się do lepszego samopoczucia.

Łopatki powinny przylegać do grzbietu, tworząc harmonijną linię z kręgosłupem, aby zapewnić optymalne warunki dla ruchomości i funkcjonowania całego barku. Nieprawidłowa pozycja łopatek – objawiająca się ich odstawaniem – wpływa negatywnie na organizm na kilku poziomach. Po pierwsze, może prowadzić do ograniczenia ruchu w stawie ramiennym, utrudniając wykonywanie codziennych czynności (podnoszenia przedmiotów czy sięgania po nie). Po drugie, zwiększa ryzyko urazów i przeciążeń, ponieważ niewłaściwa biomechanika ruchu obciąża stawy i mięśnie w niekorzystny sposób. Po trzecie, powoduje zaburzenia w balansie mięśniowym, gdzie jedne grupy są nadmiernie napięte, a inne osłabione – w efekcie ten stan prowadzi do dalszych komplikacji zdrowotnych.

Nieleczona wada skutkuje po czasie szeregiem poważnych problemów zdrowotnych. Przede wszystkim, jest przyczyną bólów kręgosłupa, zwłaszcza w odcinku piersiowym i szyjnym. Ból znacznie obniża komfort życia i utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Długotrwałe utrzymywanie nieprawidłowej postury może także doprowadzić do uszkodzeń krążka międzykręgowego i zwiększyć ryzyko wystąpienia przepukliny dyskowej i związanych z nią komplikacji neurologicznych. Ponadto wada może powodować zaburzenia funkcji narządów wewnętrznych – w tym płuc i serca – poprzez ograniczenie przestrzeni w klatce piersiowej i wpływ na mechanikę oddychania. W efekcie nieleczona wada nie tylko wpływa na układ mięśniowo-szkieletowy, ale również na ogólny stan zdrowia organizmu.

Rehabilitacja odgrywa fundamentalną rolę w leczeniu problemu, oferując szereg metod i technik mających na celu przywrócenie prawidłowej funkcji układu ruchu. Terapia manualna jest kolejnym ważnym elementem umożliwiającym poprawę ruchomości stawów i elastyczności tkanek miękkich. Pomaga też zredukować lub całkowicie wyeliminować dolegliwości bólowe. Istotna jest również edukacja pacjenta w zakresie prawidłowej postury i nawyków ruchowych, która pozwala na utrzymanie efektów terapii w dłuższej perspektywie. Dzięki kompleksowemu podejściu rehabilitacja ruchowa nie tylko leczy objawy. Przede wszystkim identyfikuje i eliminuje przyczyny problemu oraz przyczynia się do trwałej poprawy jakości życia pacjenta.

Odstające łopatki to problem wpływający na funkcjonowanie układu ruchu. Wczesna interwencja, odpowiednie ćwiczenia korekcyjne i współpraca ze specjalistą to skuteczne sposoby na skorygowanie wady. Regularna aktywność fizyczna, dbałość o posturę oraz świadomość własnego ciała są podstawą dla zachowania zdrowia i sprawności.